Чтецы Корана: между искренностью намерений и мирской славой...

Qur'an reciters: between sincerity of intentions and worldly glory... / Kuran'ı okuyanlar: Niyetlerin samimiyeti ile dünyevi şan arasında... / Recituesit e kuranit: midis sinqeritetit të qëllimeve dhe lavdisë së kësaj bote...

عن أبي هريرة رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: «إن أول الناس يُقضى يوم القيامة عليه رجُل اسْتُشْهِدَ، فأُتي به، فعرَّفه نِعمته، فعرَفَها، قال: فما عَمِلت فيها؟ قال: قَاتَلْتُ فيك حتى اسْتُشْهِدْتُ. قال: كَذبْتَ، ولكنك قَاتَلْتَ لأن يقال: جَرِيء! فقد قيل، ثم أُمِرَ به فَسُحِب على وجهه حتى أُلقي في النار. ورجل تعلم العلم وعلمه، وقرأ القرآن، فأُتي به فعرَّفه نِعَمه فعرَفَها. قال: فما عملت فيها؟ قال: تعلمت العلم وعلمته، وقرأت فيك القرآن، قال: كَذَبْتَ، ولكنك تعلمت ليقال: عالم! وقرأت القرآن ليقال: هو قارئ؛ فقد قيل، ثم أُمِر به فَسُحِب على وجهه حتى ألقي في النار. ورجل وَسَّعَ الله عليه، وأعطاه من أصناف المال، فأُتي به فعرَّفه نِعَمه، فعرَفَها. قال: فما عملت فيها؟ قال: ما تركت من سبيل تُحِبُّ أن يُنْفَقَ فيها إلا أنفقت فيها لك. قال: كَذَبْتَ، ولكنك فعلت ليقال: جواد! فقد قيل، ثم أُمِر به فَسُحِب على وجهه حتى ألقي في النار» صحيح- رواه مسلم

Абу Хурайра (да будет доволен им Аллах) передаёт: «Я слышал, как Посланник Аллаха (мир ему и благословение Аллаха) сказал: “Поистине, первыми из людей, кого будут судить в Судный день, окажутся трое. Первый — человек, павший в сражении. Его приведут, и Аллах напомнит ему о Своих милостях, и он признает их, а потом Аллах спросит: ‹И что же ты сделал в благодарность за них?› Он ответит: ‹Я сражался ради Тебя, пока не погиб!› Аллах скажет: ‹Ты лжёшь, ибо сражался ты только ради того, чтобы люди говорили: ‘Храбрец!’ — и они говорили так!› Затем относительно этого человека будет отдано повеление, и его поволокут лицом вниз, чтобы ввергнуть в Ад. Затем приведут человека, который приобретал знание, обучал ему других и читал Коран, и Аллах напомнит ему о Своих милостях, и он признает их, а потом Аллах спросит: ‹И что же ты сделал в благодарность за них?› Он ответит: ‹Я приобретал знание, и обучал ему других, и читал Коран ради Тебя!› Аллах скажет: ‹Ты лжёшь, ибо учился ты только ради того, чтобы люди говорили: ‘Знающий!’ — и читал Коран только ради того, чтобы люди говорили: ‘Чтец!’ — и они говорили так!› Затем относительно этого человека будет отдано повеление, и его поволокут лицом вниз, чтобы ввергнуть в Ад. А потом приведут человека, которому Аллах даровал обширный удел и которого наделил Он разными видами богатств, и Аллах напомнит ему о Своих милостях, и он признает их, а потом Аллах спросит: ‹И что же ты сделал [в благодарность за них]?› Он ответит: ‹Я не упускал ни одной возможности потратить дарованное так, как это угодно Тебе!› Аллах скажет: ‹Ты лжёшь, ибо ты делал это только для того, чтобы люди говорили: ‘Щедрый!’ — и они говорили так!› Затем относительно этого человека будет отдано повеление, и его поволокут лицом вниз, чтобы ввергнуть в Ад”». (Сахих Муслим). Смысл хадиса таков. Первыми, кто будет подвергнут расчёту в Судный день, станут три категории людей. Это воин, сражавшийся напоказ, просто ради славы; приобретавший знания напоказ людям; а также подававший милостыню напоказ людям. Всевышний Аллах сделает так, что этих троих приведут в Судный день, и Аллах спросит их о милостях, которыми наделил их. И они признают их. И Он спросит каждого из них, что он сделал с ними, то есть что он сделал в благодарность за эти милости. И один из них скажет: «Я приобретал знание и читал Коран ради Тебя!» Но Аллах скажет ему: «Ты солгал! Ты обучался лишь для того, чтобы тебя называли учёным, и ты читал Коран лишь для того, чтобы тебя называли чтецом, а не ради Аллаха». А потом по Его велению этого человека поволокут лицом вниз и бросят в Огонь. То же самое произойдёт с остальными двумя, упомянутыми в хадисе.

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:

Остановимся на одной из категорий, который скажет: «Я приобретал знание и читал Коран ради Тебя!» Но Аллах скажет ему: «Ты солгал! Ты обучался лишь для того, чтобы тебя называли учёным, и ты читал Коран лишь для того, чтобы тебя называли чтецом, а не ради Аллаха... Этот хадис поразительно точно передаёт одну из самых опасных ловушек для верующих — показуха в религии (рия'), когда дела совершаются не ради довольства Аллаха, а ради людской похвалы, статуса, денег или славы. Этот хадис потрясает сердца. Он напоминает нам, что внешняя праведность без искренности — это лишь обман, ведущий к гибели. Он обращён не к лицемерам или к неверующим, а к тем, кто внешне выглядит как благочестивый мусульманин — обучающийся, читающий Коран, распространяющий знания.

Почему Аллах отверг их деяния? Потому что деяние теряет свою ценность, когда в нём нет ихляса — искренности ради Аллаха. Даже такое великое дело, как заучивание Корана, может стать причиной гибели, если цель — признание, слава или выгода. Сегодня чтецы Корана участвуют в международных конкурсах, получают денежные премии, автомобили, поездки в хадж или умру. Их лица на афишах, о них снимают ролики и фильмы. Появился даже термин — «VIP-имам», как будто служение религии — это социальный статус. Маленькие дети заучивают Коран и получают за это «медали», телефоны, подарки. Всё это может быть дозволенным внешне, но вопрос в намерении — ради кого мы это делаем?

Не опустится ниже горла… 

Пророк Мухаммад ﷺ сказал: «Будет много таких, кто читает Коран, но он не опускается ниже их горла». (Бухари, Муслим). То есть — не проникает в сердце, не очищает душу, не меняет поведение. Это чтение губами, а не сердцем. И сегодня это становится болезнью — когда человек знает аяты, но не живёт по ним, не боится Аллаха, а гордится своими знаниями. Большая категория хафизов вообще не понимают смысл и перевод Корана, потому что выучили его механически. А некоторые выучили его на слух и не знают даже арабского языка и букв. Такая категория обычно нанимается (иногда и за деньги) для чтения ночного намаза Таравих во время месяца Рамадан.

Ислам учит нас, что истинное благочестие начинается с чистоты намерений. Это касается всех аспектов жизни мусульманина, особенно тех, которые связаны с религиозной практикой. Одним из самых почётных дел в Исламе является чтение, изучение и запоминание Священного Корана — слова Аллаха, ниспосланного человечеству через Пророка Мухаммада (мир ему и благословение Аллаха). Однако, как напоминает один из хадисов, существует опасность, когда чтение или запоминание Корана становится средством для достижения мирской славы, а не поклонением и служением Всевышнему.

Если человек изучает Коран ради похвалы людей, ради статуса или материальных благ, то его действия теряют духовную ценность. Как говорится: кто совершает дело ради Аллаха и людей одновременно, тот получит только то, что сделал ради людей. В современном мире можно наблюдать тревожные тенденции, которые указывают на отклонение от истинного пути. Одним из признаков близости Судного дня, о которых предупреждал Пророк Мухаммад (мир ему и благословение Аллаха), является то, что люди будут соревноваться в чтении Корана не ради Аллаха, а ради мирских благ. Увеличится число чтецов, но уменьшится число истинных ученых ('уляма) и праведников, действующих согласно знанию. Это указывает на время, когда внешние формы религии могут соблюдаться, но их внутренняя суть – искренность, богобоязненность, следование Корану и Сунне в жизни – будет ослабевать.

Сегодня во многих странах проводятся конкурсы, где участники демонстрируют своё мастерство в чтении Корана. Хотя сама идея популяризации Корана звучит благородно, важно помнить, что цель чтения Корана — это стремление к близости с Аллахом, а не победа или награда. Когда чтение Корана превращается в шоу, теряется его духовная сущность. Некоторые имамы и проповедники становятся известными благодаря своей популярности, а не глубине знаний или искренности веры. Они могут получать большие деньги за выступления, поездки и участие в мероприятиях. Это создаёт иллюзию, будто служение религии должно быть связано с богатством и статусом.

Многие родители гордятся тем, что их дети участвуют в конкурсах или запоминают Коран. Конечно, обучение детей религии — это важная обязанность родителей. Однако если ребёнок учит Коран ради славы или денег, а не ради любви к Аллаху, это может привести к искажению его духовных ценностей. Запоминание Корана (хифз) считается одной из самых высоких форм поклонения Аллаху. Люди, которые знают Коран наизусть, называются хафиз. Однако вместе с этим почётным статусом приходит огромная ответственность. В хадисе говорится: «Лучшими из вас являются те, кто выучил Коран и учит его другим». Но здесь важно понимать, что учить других — это не просто механическое повторение текста, а передача его смысла, духа и мудрости.

К сожалению, сегодня можно встретить случаи, когда люди, знающие Коран наизусть, не следуют его учениям. Они могут запомнить буквы и слова, но смысл Корана остаётся для них поверхностным, «не опускается ниже горла». Это явление также упоминается в хадисах, где говорится, что некоторые чтецы Корана станут самыми ненавистными врагами Аллаха в День Суда. Коран — это не просто книга для декламации. Это руководство для жизни. Каждый, кто читает Коран, должен стараться понять его смысл, применять его учения в своей жизни и размышлять о его мудрости. Знание Корана должно делать человека более скромным, а не высокомерным. Человек, который знает Коран, должен быть примером для других своей праведностью, терпением и добродетелью. Чтение Корана должно стать способом общения с Аллахом, а не инструментом для достижения мирских целей. Это время должно быть наполнено искренней мольбой, благодарностью и размышлением.

В Исламе чтение и изучение Корана — это великое благодеяние, которое может стать источником спасения в День Суда. Однако важно помнить, что все наши действия должны быть направлены исключительно ради довольства Аллаха. Если мы хотим, чтобы наши усилия в изучении и чтении Корана были приняты Аллахом, мы должны искренне стремиться к этому, не допуская, чтобы мирские интересы затмили нашу духовную цель. Только тогда Коран станет для нас светом в этой жизни и в жизни вечной. Чтение и запоминание Корана требует искренности намерений и глубокого понимания его смысла. Без этого даже самые благочестивые деяния могут оказаться пустыми перед Аллахом.

Высокий статус хафиза или кари в Исламе – это не самоцель, а огромная ответственность. Истинная честь заключается не в том, чтобы люди называли тебя ученым или чтецом, а в том, чтобы Сам Аллах принял твои скромные усилия, совершенные искренне ради Него Одного, и чтобы Священный Коран стал светом в сердце, руководством в жизни и заступником в Судный День. Аминь!

Qur'an reciters: between sincerity of intentions and worldly glory...

Abu Huraira (may Allah be pleased with him) narrated: "I heard the Messenger of Allah (peace and blessings be upon him) say: 'The first among people to be judged on the Day of Judgment will be three. The first is a man who died as a martyr. He will be brought forth, and Allah will remind him of His favors, and he will acknowledge them. Then Allah will ask: "And what did you do in gratitude for them?" He will reply: "I fought for Your sake until I died!" Allah will say: "You have lied, for you fought only so that people would say: ‘What a brave man!’ — and they said it." Then a command will be given regarding him, and he will be dragged face down to be cast into Hell. Next, a man who acquired knowledge, taught others, and recited the Quran will be brought forth. Allah will remind him of His favors, and he will acknowledge them. Then Allah will ask: "And what did you do in gratitude for them?" He will reply: "I acquired knowledge and taught others, and I recited the Quran for Your sake!" Allah will say: "You have lied, for you studied only so that people would say: ‘He is knowledgeable!’ — and you recited the Quran only so that people would say: ‘What a reciter!’ — and they said it." Then a command will be given regarding him, and he will be dragged face down to be cast into Hell. Then a man whom Allah had granted abundant wealth and various kinds of riches will be brought forth. Allah will remind him of His favors, and he will acknowledge them. Then Allah will ask: "And what did you do [in gratitude for them]?" He will reply: "I did not miss any opportunity to spend it as You pleased!" Allah will say: "You have lied, for you did this only so that people would say: ‘How generous!’ — and they said it." Then a command will be given regarding him, and he will be dragged face down to be cast into Hell.'" (Sahih Muslim).

The meaning of this hadith is profound. The first individuals to be held accountable on the Day of Judgment will belong to three categories: a warrior who fought for show, seeking fame; one who sought knowledge to impress people; and another who gave charity to gain worldly recognition. Allah will bring these three individuals forward, remind them of His blessings, which they will acknowledge, and then ask what they did in gratitude for those blessings. One of them will claim: "I acquired knowledge and recited the Quran for Your sake!" But Allah will respond: "You have lied! You studied only so people would call you knowledgeable, and you recited the Quran only so people would call you a reciter, not for My sake." Then, by His command, this person will be dragged face down and cast into the Fire. The same fate will befall the other two mentioned in the hadith.

This hadith strikingly conveys one of the most dangerous traps for believers: hypocrisy in religious acts (riya), where actions are performed not for Allah’s pleasure but for worldly praise, status, or recognition. This hadith shakes the hearts. It reminds us that outward righteousness without sincerity is mere deception leading to ruin. It is addressed not to hypocrites or disbelievers but to those who outwardly appear pious Muslims—those who study, recite the Quran, and teach knowledge.

Why does Allah reject their deeds? Because an action loses its value when it lacks ihlas (sincerity for Allah). Even something as noble as memorizing the Quran can lead to destruction if the intention is recognition, fame, or worldly gain. Today, Quran reciters participate in international competitions, receiving monetary prizes, cars, or trips for Hajj and Umrah. Their faces appear on posters, videos, and films are made about them. A new term has emerged—"VIP imams"—as if serving religion were a social status. Children memorize the Quran and receive "medals," phones, or gifts. While all this may be outwardly permissible, the question lies in the intention: for whose sake do we do it?

"It will not descend beyond their throats..."

The Prophet Muhammad ﷺ said: "There will be many who recite the Quran, but it will not descend beyond their throats." (Bukhari, Muslim). That is, it does not penetrate the heart, purify the soul, or change behavior. It is recitation with the lips, not the heart. Today, this has become a disease—when someone knows the verses but does not live by them, does not fear Allah, and takes pride in their knowledge. Many hafizs do not understand the meaning or translation of the Quran because they learned it mechanically. Some memorized it by ear without even knowing the Arabic alphabet. Such individuals are often hired (sometimes for money) to lead Taraweeh prayers during Ramadan.

Islam teaches us that true piety begins with purity of intention. This applies to all aspects of a Muslim's life, especially those related to religious practice. One of the most honorable acts in Islam is reading, studying, and memorizing the Holy Quran—the Word of Allah revealed to humanity through Prophet Muhammad (peace and blessings be upon him). However, as one hadith reminds us, there is danger when reading or memorizing the Quran becomes a means to achieve worldly fame rather than worship and service to Allah.

If someone studies the Quran for people's praise, status, or material gain, their actions lose spiritual value. As it is said: "Whoever does something for Allah and people simultaneously will receive only what was done for people." In today's world, troubling trends indicate deviation from the true path. One sign of the approach of the Day of Judgment, as warned by Prophet Muhammad (peace and blessings be upon him), is that people will compete in reciting the Quran not for Allah but for worldly benefits. The number of reciters will increase, but the number of true scholars ('ulama) and righteous individuals acting according to knowledge will decrease. This points to a time when the external forms of religion may be observed, but its inner essence—sincerity, God-consciousness, following the Quran and Sunnah in life—will weaken.

Today, in many countries, competitions are held where participants showcase their Quran recitation skills. While promoting the Quran sounds noble, it is essential to remember that the purpose of reciting the Quran is to seek closeness to Allah, not victory or prizes. When Quran recitation turns into a spectacle, its spiritual essence is lost. Some imams and preachers become famous due to their popularity rather than the depth of their knowledge or sincerity of faith. They may earn large sums for speeches, trips, and event participation. This creates the illusion that serving religion must be associated with wealth and status.

Many parents take pride in their children participating in competitions or memorizing the Quran. Of course, teaching children religion is an important parental duty. However, if a child learns the Quran for fame or money rather than love for Allah, it can distort their spiritual values. Memorizing the Quran (hifz) is considered one of the highest forms of worshiping Allah. Those who memorize the Quran are called hafiz. Yet, along with this honorable status comes immense responsibility. A hadith states: "The best among you are those who learn the Quran and teach it to others." Here, teaching others does not mean merely repeating the text mechanically but conveying its meaning, spirit, and wisdom.

Unfortunately, today we find cases where those who know the Quran by heart do not follow its teachings. They may memorize the letters and words, but the Quran's meaning remains superficial, "not descending beyond their throats." This phenomenon is also mentioned in hadiths, where it is stated that some Quran reciters will become the most hated enemies of Allah on the Day of Judgment. The Quran is not just a book for recitation; it is guidance for life. Everyone who reads the Quran should strive to understand its meaning, apply its teachings in daily life, and reflect on its wisdom. Knowledge of the Quran should make a person more humble, not arrogant. Someone who knows the Quran should be an example to others through their righteousness, patience, and virtue. Reciting the Quran should be a way to communicate with Allah, not a tool for achieving worldly goals. This time should be filled with sincere supplication, gratitude, and reflection.

In Islam, reading and studying the Quran is a great blessing that can be a source of salvation on the Day of Judgment. However, it is crucial to remember that all our actions must be solely for Allah’s pleasure. If we want our efforts in studying and reciting the Quran to be accepted by Allah, we must sincerely strive for this, ensuring that worldly interests do not overshadow our spiritual goal. Only then will the Quran become a light for us in this life and the eternal life to come. Reading and memorizing the Quran requires sincere intentions and deep understanding of its meaning. Without this, even the most pious deeds may prove empty before Allah.

The high status of a hafiz or qari in Islam is not an end in itself but a great responsibility. True honor lies not in being called knowledgeable or a reciter by people but in having Allah accept your humble efforts, performed sincerely for Him alone, and in making the Holy Quran a light in the heart, a guide in life, and an advocate on the Day of Judgment. Ameen!

Kuran'ı okuyanlar: Niyetlerin samimiyeti ile dünyevi şan arasında...

Ebu Hüreyre (Allah ondan razı olsun) rivayet eder ki: "Rasûlullah (aleyhisselam ve selam) şöyle buyurdu: 'Kıyamet Günü ilk hesaba çekilecek üç kişi olacaktır. İlki savaşta şehit düşen bir adamdır. Getirilecek ve Allah ona lütuflarını hatırlatacak, o da bunları kabul edecek. Sonra Allah soracak: 'Peki, bu nimetler için ne yaptın?' O da cevap verecek: 'Sizin uğruna savaşa katıldım ve öldüm!' Allah diyecek: 'Yalan söyledin, çünkü sen sadece insanlar senin hakkında 'Ne cesur adam!' desin diye savaştın—ve onlar da öyle dedi.' Ardından onunla ilgili emir verilecek ve yüzüstü sürüklenerek Cehennem'e atılacak. Sonra bilgi edinen, başkalarına öğreten ve Kur'an okuyan bir adam getirilecek. Allah ona lütuflarını hatırlatacak, o da bunları kabul edecek. Sonra Allah soracak: 'Peki, bu nimetler için ne yaptın?' O da cevap verecek: 'Ben sizin uğruna bilgi edindim, başkalarına öğrettim ve Kur'an okudum!' Allah diyecek: 'Yalan söyledin, çünkü sen sadece insanlar senin hakkında 'Ne bilgili adam!' desin diye çalıştın—ve sen Kur'an'ı sadece insanların 'Ne güzel okuyucu!' demesi için okudun—ve onlar da öyle dedi.' Ardından onunla ilgili emir verilecek ve yüzüstü sürüklenerek Cehennem'e atılacak. Sonra Allah'ın bol rızık verip türlü servetle donattığı bir adam getirilecek. Allah ona lütuflarını hatırlatacak, o da bunları kabul edecek. Sonra Allah soracak: 'Peki, bu nimetler için ne yaptın?' O da cevap verecek: 'Size uygun harcamak için hiçbir fırsatı kaçırmadım!' Allah diyecek: 'Yalan söyledin, çünkü sen sadece insanlar 'Ne cömert adam!' desin diye yaptın—ve onlar da öyle dedi.' Ardından onunla ilgili emir verilecek ve yüzüstü sürüklenerek Cehennem'e atılacak.'" (Sahih Müslim).

Bu hadis, müminler için en tehlikeli tuzaklardan birini çarpıcı bir şekilde aktarır: dinî eylemlerde gösteriş yapmak (riya), yani eylemlerin Allah’ın hoşnutluğuna değil, dünyevi övgüye, statüye veya maddi kazanca yönelik olması. Bu hadis kalpleri sarsar. Dışarıdan doğru görünen, ancak içtenlikten yoksun olan davranışların aldatmacadan başka bir şey olmadığını hatırlatır. Bu mesaj, ikiyüzlüler veya inkârcılara değil, dışarıdan dindar Müslüman olarak görünen kişilere yöneliktir—bilgi öğrenen, Kur'an okuyan ve öğretmekle meşgul olanlara.

Peki neden Allah bu kişilerin amellerini reddeder? Çünkü bir eylem, içinde ihlas (Allah için samimiyet) olmadığında değerini kaybeder. Hatta Kur'an ezberlemek gibi yüce bir iş bile, eğer niyet şöhret, ün veya dünyevi kazanç ise, yıkıma yol açabilir. Bugün Kur'an okuyucular uluslararası yarışmalara katılıyor, para ödülleri, arabalar veya hac ve umre için seyahatler kazanıyor. Yüzleri afişlerde yer alıyor, videolar ve filmler çekilip yayılıyor. "VIP imam" adı verilen yeni bir terim ortaya çıktı, sanki din hizmeti bir sosyal statü haline geldi. Küçük çocuklar Kur'an ezberliyor ve "madalya", telefon veya hediyeler alıyor. Tüm bunlar dışarıdan izin verilebilir görünse de, önemli olan niyettir: Bunları kimin için yapıyoruz?

"Boğazlarının aşağısına inmeyecek..."

Peygamber Efendimiz (aleyhisselam ve selam) şöyle buyurmuştur: "Kur'an okuyan çok kişi olacaktır, ama Kur'an onların boğazlarının aşağısına inmeyecek." (Buhari, Müslim). Yani, kalbe nüfuz etmeyecek, ruhu arıtmayacak, davranışları değiştirmeyecek. Bu yalnızca dudaklarla okuma, kalple değil. Bugün bu bir hastalık haline geldi—birisi âyetleri bilmese de onlara göre yaşamıyor, Allah'tan korkmuyor ve bilgisinden gurur duyuyor. Birçok hafız, Kur'an'ın anlamını veya çevirisini anlamıyor, çünkü mekanik olarak ezberlediler. Bazıları sesle ezberleyip Arapça harfleri bile bilmiyor. Bu tür insanlar genellikle Ramazan ayında gece namazı olan Taravi namazlarını okumak için (bazen para karşılığında) tutuluyor.

İslam bize öğretir ki gerçek takva, niyet saflığıyla başlar. Bu, Müslümanın hayatının tüm yönlerine uygulanır, özellikle dinî uygulamalarla ilgili olanlara. İslam'da en şerefli işlerden biri, Kutsal Kur'an'ı okumak, incelemek ve ezberlemektir—Allah'ın kelamı, insanlığa Hz. Muhammed (aleyhisselam ve selam) vasıtasıyla vahyedilmiştir. Ancak bir hadis bizi uyarır ki, Kur'an'ı okuma veya ezberleme, Allah’a ibadet etmek yerine dünya şöhreti elde etmek için bir araç haline gelirse tehlike ortaya çıkar.

Birisi Kur'an'ı insanlar tarafından övülmek, statü veya maddi kazanç için inceliyorsa, bu eylemler ruhani değerini kaybeder. Denir ki: "Kim Allah ve insanlar için bir şey yaparsa, yalnızca insanlar için yaptığı şeyi alır." Günümüz dünyasında, doğru yoldan sapmayı gösteren rahatsız edici eğilimler gözlemlenir. Hz. Muhammed (aleyhisselam ve selam) tarafından uyarılan Kıyamet Günü'nün yaklaştığının işaretlerinden biri, insanların Kur'an okuma konusunda yarışmaya katılmasının, Allah için değil, dünya faydaları için olduğunu gösterir. Kur'an okuyucu sayısı artacak, ancak gerçek bilgin ('âlim) ve bilgiye göre davranan doğru kişilerin sayısı azalacak. Bu, dinin dışsal biçimlerinin gözlemlenebileceği, ancak içsel özü—samimiyet, Allah korkusu, Kur'an ve Sünnet’e göre yaşama—zayıflayacağı bir döneme işaret eder.

Bugün birçok ülkede, katılımcıların Kur'an okuma becerilerini sergilediği yarışmalar düzenleniyor. Kur'an'ı tanıtmak soylu bir amaç gibi görünse de, Kur'an okumanın amacı Allah’a yakınlık aramaktır, zafer veya ödül kazanmak değildir. Kur'an okuma bir gösteriye dönüştüğünde, ruhani özü kaybolur. Bazı imamlar ve vaizler popülariteleri sayesinde ünlü hale geliyor, bilgilerinin derinliğinden veya imanlarının samimiyetinden ziyade. Konuşmalar, seyahatler ve etkinlik katılımı için büyük paralar kazanabiliyorlar. Bu, din hizmetinin zenginlik ve statü ile ilişkilendirilmesi gerektiği yanılgısını oluşturuyor.

Birçok ebeveyn, çocuklarının yarışmalara katılması veya Kur'an ezberlemesiyle gurur duyar. Tabii ki, çocuklara din öğretmek ebeveynlerin önemli bir vazifesidir. Ancak bir çocuk Kur'an'ı şöhret veya para için öğreniyorsa, bu ruhani değerlerini çarpıtabilir. Kur'an ezberlemek (hifz), Allah'a ibadet etmenin en yüksek şekillerinden biri olarak kabul edilir. Kur'an'ı ezberleyenler hafız olarak adlandırılır. Ancak bu şerefli statüyle birlikte büyük bir sorumluluk da gelir. Bir hadiste denir ki: "Sizin en hayırlılarınız, Kur'an öğrenen ve başkalarına öğretenlerdir." Burada başkalarına öğretmek, metni mekanik olarak tekrarlamak değil, anlamı, ruhu ve hikmeti iletmektir.

Ne yazık ki, bugün bazı hafızların Kur'an'ın öğretilerini uygulamadığı durumlar görülüyor. Harfleri ve sözcükleri ezberleyebilirler, ancak Kur'an'ın anlamı yüzeysel kalır, "boğazlarının aşağısına inmez." Bu fenomen de hadislerde bahsedilmiş olup, bazı Kur'an okuyucularının Kıyamet Günü'nde Allah'ın en nefret ettiği düşmanları olacağı belirtilmiştir. Kur'an sadece okunması gereken bir kitap değil, yaşam için bir rehberdir. Kur'an okuyan herkes, anlamını anlamaya, günlük hayatta uygulamaya ve hikmeti üzerinde düşünmeye çalışmalıdır. Kur'an bilgisi bir kişiyi daha alçakgönüllü yapmalı, daha kibirli değil. Kur'an bilen biri, doğruluğu, sabrı ve erdemliliğiyle başkalarına örnek olmalıdır. Kur'an okuma, dünyevi hedeflere ulaşmak için bir araç değil, Allah ile iletişim kurmanın bir yolu olmalıdır. Bu süre, samimi dua, şükür ve yansımayla dolu olmalıdır.

İslam'da Kur'an okumak ve incelemek, Kıyamet Günü'nde kurtuluşa ulaşmanın büyük bir nimetidir. Ancak unutmamak gerekir ki tüm eylemlerimiz yalnızca Allah’ın hoşnutluğuna yönelik olmalıdır. Eğer bizim Kur'an okuma ve çalışmalarımızın Allah tarafından kabul edilmesini istiyorsak, samimiyetle çabalamamız gerekir, dünyevi çıkarların manevi hedefimizi gölgelemesine izin vermemeliyiz. Yalnızca o zaman Kur'an bizim için bu dünyada ve sonsuz yaşamda bir ışık olacaktır. Kur'an okuma ve ezberleme, samimi niyetler ve derin anlam anlayışı gerektirir. Bunlar olmadan, en dindar eylemler bile Allah önünde boş kalabilir.

İslam'da bir hafız veya kâri olarak yüksek statü sahibi olmak bir amaç değil, büyük bir sorumluluktur. Gerçek şeref, insanların seni bilgili veya okuyucu olarak çağırmalarında değil, Allah'ın yalnızca O'nun için yapılan mütevazı çabalarını kabul etmesinde ve Kutsal Kur'an'ın kalpte bir ışık, yaşamda bir rehber ve Kıyamet Günü'nde bir avukat haline gelmesindedir. Âmin!

Recituesit e kuranit: midis sinqeritetit të qëllimeve dhe lavdisë së kësaj bote...

Ebu Hurajra (qoftë i kënaqur nga Allah me të) transmeton: "E kam dëgjuar Pejgamberin e Allahut (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të) duke thënë: 'Në Ditën e Gjykimit, të parët që do të gjykojnë janë tre persona. I pari është një burrë i cili ka humbur në luftë. Ai do të sjellë, dhe Allah do t'i kujtojë favorët e Tija, dhe ai do të pranojë ato. Pastaj Allah do të pyesë: 'Dhe çfarë bëre për t'i falënderuar ato?' Ai do të përgjigjet: 'Luftova për Shkakun Tënd derisa vdiqa!' Allah do të thotë: 'Ke gënjeshtër, sepse ti luftove vetëm që njerëzit të thonin: 'Sa guximtar!' — dhe ata e thanë.' Pastaj do të jepet urdhër për të, dhe ai do të tërhiqet me fytyrë poshtë për t'u hedhur në Ferr. Më pas do të sjellë një burrë që mori dituri, mësoi të tjerë dhe lexoi Kur'anin. Allah do t'i kujtojë favorët e Tija, dhe ai do të pranojë ato. Pastaj Allah do të pyesë: 'Dhe çfarë bëre për t'i falënderuar ato?' Ai do të përgjigjet: 'Mori dituri dhe mësova të tjerë, dhe lexova Kur'anin për Shkakun Tënd!' Allah do të thotë: 'Ke gënjeshtër, sepse ke studiuar vetëm që njerëzit të thonin: 'Sa i ditur!' — dhe lexove Kur'anin vetëm që njerëzit të thonin: 'Sa lexues i mirë!' — dhe ata e thanë.' Pastaj do të jepet urdhër për të, dhe ai do të tërhiqet me fytyrë poshtë për t'u hedhur në Ferr. Më pas do të sjellë një burrë të cilit Allah i ka dhënë pasuri të madhe dhe lloje të ndryshme të pasurive. Allah do t'i kujtojë favorët e Tija, dhe ai do të pranojë ato. Pastaj Allah do të pyesë: 'Dhe çfarë bëre [për t'i falënderuar ato]?' Ai do të përgjigjet: 'Nuk kam humbur asnjë mundësi për të shpenzuar ato si ju dëshironi!' Allah do të thotë: 'Ke gënjeshtër, sepse bëre këtë vetëm që njerëzit të thonin: 'Sa zgjuar!' — dhe ata e thanë.' Pastaj do të jepet urdhër për të, dhe ai do të tërhiqet me fytyrë poshtë për t'u hedhur në Ferr.'" (Sahih Muslim).

Ky hadis ka një kuptim të thellë. Të parët që do të bëhen përgjegjës në Ditën e Gjykimit do të jenë nga tri kategori: një luftëtar që luftoi për tregimin, për famë; dikush që merrte dituri për tregimin njerëzve; dhe një që dhuroi sadaka për njohjen e botës. Zoti do t'i sjellë këta tre persona, dhe Zoti do t'u kujtojë favorët e Tij, të cilat ata do të pranojnë. Pastaj Zoti do t'i pyesë se çfarë bënë për t'i falënderuar ato. Njëri prej tyre do të thotë: 'Mori dituri dhe lexova Kur'anin për Shkakun Tënd!' Por Zoti do të thotë: 'Ke gënjeshtër! Ke studiuar vetëm që njerëzit të thonin se je i ditur, dhe lexove Kur'anin vetëm që njerëzit të thonin se je lexues, jo për Shkakun Tim.' Pastaj sipas urdhërit Tij, ky person do të tërhiqet me fytyrë poshtë dhe do të hidhet në Zjarr. E njëjta fati do t'i takojë dy persona të tjerë të përmendur në hadis.

Ky hadis ndërron zemrat. Na kujton se drejtësia e jashtme pa vërtetësi është thjesht mashtrim që çon në humbje. Ky mesazh nuk adresohet hipokritëve ose palodhurëve, por atyre që duket se janë muslimanë të sinqertë—ata që mësojnë, lexojnë Kur'anin dhe përhapin dituri.

Pse Zoti refuzon veprimet e tyre? Sepse një veprim humbet vlerën e tij kur mungon iklasi (vërtetësia për Allah). Madje edhe një veprim kaq i madh si mbajtja mend e Kur'anit mund të çojë në humbje nëse qëllimi është njohja, fama ose përfitimet botërore. Sot lexuesit e Kur'anit marrin pjesë në konkurse ndërkombëtare, duke fituar çmime parash, makina ose udhëtime për Haxhi dhe Umre. Fytyrat e tyre janë në afishe, video dhe filme bëhen për ta. Ka dalë një term i ri—"Imam VIP"—si të ishte shërbimi i feve një status shoqëror. Fëmijët e vegjël mësojnë Kur'anin dhe marrin "medale," telefona ose dhuratë. Megjithëse gjithçka kjo mund të jetë e lejuar nga jashtë, pyetja qëndron në qëllimin: për kë të bëjmë këto?

"Nuk do të zbresë më poshtë të fytit..."

Pejgamberi i Allahut ﷺ tha: "Do të ketë shumë njerëz që lexojnë Kur'anin, por ai nuk do të zbresë më poshtë të fytit." (Buhari, Muslim). Kjo do të thotë—nuk depërton në zemër, nuk pastron shpirtin, nuk ndryshon sjelljen. Kjo është lexim me gojë, jo me zemër. Sot kjo ka bërë një sëmundje—kur dikush e di verset, por nuk jeton sipas tyre, nuk frikësohet Allahin, por merret me diturinë e vet. Shumë hafizë nuk e kuptojnë kuptimin ose përkthimin e Kur'anit, sepse e kanë mësuar mekanikisht. Disa e kanë mësuar vetëm me dëgjim dhe nuk e njohin as alfabetin arab. Këta zakonisht punësohen (ndonjëherë edhe për para) për të lexuar namazet e natës Taravi gjatë muajit Ramazan.

Islami na mëson se vërtetësia fillon me pastërtinë e qëllimeve. Kjo vlen për të gjitha aspektet e jetës së një muslimani, veçanërisht ato që lidhen me praktikën fetare. Një nga veprimet më nderuese në Islamin është leximi, studimi dhe mbajtja mend e Kur'anit të Shenjtë—fjalët e Allahut, të zbuluara për njerëzimin përmes Pejgamberit Muhamed (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të). Megjithatë, si na kujton një hadis, ka rrezik kur leximi ose mbajtja mend e Kur'anit bëhet një mjet për arritjen e famës botërore në vend të adhurimit dhe shërbimit të Zotit.

Nëse dikush studion Kur'anin për lavdin e njerëzve, statusin ose përfitimet materiale, veprimet e tij humbasin vlerën spirituale. Thuhet: "Kush bën diçka për Allah dhe njerëzit njëkohësisht, do të marrë vetëm atë që ka bërë për njerëzit." Në botën moderne, tendencat e shqetësueshme tregojnë devijim nga rruga e vërtetë. Një nga shenjat e afërmit të Ditës së Gjykimit, siç paralajmëroi Pejgamberi Muhamed (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të), është se njerëzit do të garojnë në leximin e Kur'anit jo për Allah, por për përfitimet botërore. Numri i lexuesve do të rritet, por numri i vërtetë të dijetarëve ('ulema) dhe personave të drejtë që veprojnë sipas diturisë do të zvogëlohet. Kjo tregon një kohë kur format e jashtme të feve mund të respektohen, por esenca e tyre e brendshme—vërtetësia, frika për Allah, ndjekja e Kur'anit dhe Sunnit në jetë—do të dobësohet.

Sot, në shumë vende, organizohen konkurse ku pjesëmarrësit shfaqin aftësitë e tyre në leximin e Kur'anit. Ndërsa promovimi i Kur'anit duket një qëllim i lartë, është e rëndësishme të mbajmë në mend se qëllimi i leximit të Kur'anit është të kërkojmë afërshmërinë me Allah, jo fitoren ose çmimet. Kur leximi i Kur'anit bëhet një spektakël, humbet esenca e tij spirituale. Disa imamë dhe predikatorë bëhen të njohur për shkak të popullaritetit të tyre, jo për thellësinë e diturisë ose vërtetësinë e besimit. Ata mund të fitojnë shuma të mëdha për fjalë, udhëtime dhe pjesëmarrje në ngjarje. Kjo krijon iluzionin se shërbimi i feve duhet të lidhet me pasuri dhe status.

Shumë prindër janë të krenarë që fëmijët e tyre marrin pjesë në konkurse ose mësojnë Kur'anin. Sigurisht, mësimi i fëmijëve për fe është një detyrë e rëndësishme e prindërve. Sidoqoftë, nëse një fëmijë mëson Kur'anin për famë ose para, jo për dashurinë për Allah, kjo mund të distorcionojë vlerat e tij spirituale. Mbajtja mend e Kur'anit (hifz) konsiderohet një nga format më të larta të adhurimit të Allahut. Ata që e mbajnë mend Kur'anin quhen hafizë. Megjithatë, me këtë status nderues vjen një përgjegjësi e madhe. Një hadis thotë: "Më të mirët prej jush janë ata që mësojnë Kur'anin dhe mësojnë të tjerët." Këtu, mësimi i të tjerëve nuk do të thotë thjesht përsëritje mekanike e tekstit, por transmetimi i kuptimit, frymës dhe urtësisë së tij.

Fatkeqësisht, sot hasim raste kur ata që e dinë Kur'anin nga kujtesa nuk ndjekin mësimet e tij. Mund të mësojnë shkronjat dhe fjalët, por kuptimi i Kur'anit mbetet sipërfaqësor, "nuk zbret më poshtë të fytit." Ky fenomen përmendet edhe në hadise, ku thuhet se disa lexues të Kur'anit do të bëhen armiqtë më të urrejtur të Allahut në Ditën e Gjykimit. Kur'ani nuk është thjesht një libër për declamim; është një udhëzues për jetën. Çdo person që lexon Kur'anin duhet të përpiqet të kuptojë kuptimin e tij, të aplikojë mësimet e tij në jetën e përditshme dhe të reflektojë mbi urtësinë e tij. Njohja e Kur'anit duhet të bëjë një person më të ulët në vetvlerësim, jo më të krenar. Dikush që e njeh Kur'anin duhet të jetë një shembull për të tjerët përmes drejtësisë, durimit dhe virtutit. Leximi i Kur'anit duhet të jetë një mënyrë për të komunikuar me Allah, jo një mjet për arritjen e qëllimeve botërore. Kjo kohë duhet të jetë e mbushur me lutje të vërtetë, falënderim dhe refleksion.

Në Islam, leximi dhe studimi i Kur'anit është një mirësi e madhe që mund të jetë burim shpëtimi në Ditën e Gjykimit. Megjithatë, është e rëndësishme të mbajmë mend se të gjitha veprimet tona duhet të jenë të drejtuara vetëm për të ardhur në kënaqësinë e Allahut. Nëse dua që përpjekjet tona në studimin dhe leximin e Kur'anit të pranohen nga Allah, ne duhet të strehojmë me vërtetësi për këtë, duke shmangur që interesat botërore të zbardhin qëllimin tonë spirituale. Vetëm atëherë Kur'ani do të bëhet për ne dritë në këtë jetë dhe në jetën e përhershme. Leximi dhe mbajtja mend e Kur'anit kërkon vërtetësi në qëllimet dhe një kuptim të thellë të kuptimit të tij. Pa këtë, madje edhe veprimet më të sinqerta mund të jenë boshëlleqe para Allahut.

Statusi i lartë i një hafiz ose qari në Islam nuk është një qëllim në vetvete, por një përgjegjësi e madhe. Nderi i vërtetë nuk qëndron në faktin që njerëzit të thonë se je i ditur ose lexues, por në faktin që vetë Allah të pranojë përpjekjet tua të ulëta, të bëra me vërtetësi vetëm për Të, dhe që Kur'ani i Shenjtë të bëhet dritë në zemër, udhëzues në jetë dhe mbrojtës në Ditën e Gjykimit. Ameen!