Вечное наследие: дела как единственное, что остаётся с человеком...
Eternal legacy: deeds as the only thing that remains with a person... / Ebedi miras: insanla kalan tek şey olarak işler... / Trashëgimia e përjetshme: veprat si e vetmja gjë që mbetet me një person...
В суете повседневных дел, забот и стремлений человек часто забывает о самом главном — о цели своего существования и конечном исходе. Это назидание напоминает каждому мусульманину о вечных истинах, переданных через Коран и Сунну, о том, что остается после нас и что действительно имеет значение...
Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:
В суете мирской жизни человек часто забывает о главном: о том, что всё в этом мире временно — богатство, слава, родные, даже собственное имя со временем исчезнут. В Коране сказано: "Богатство и дети – украшение мирской жизни, однако нетленные благодеяния лучше по вознаграждению перед твоим Господом, и на них лучше возлагать надежды". (Коран, 18:46). Этот аят напоминает нам, что истинное богатство — не в материальном, а в том, что останется после нас: праведные дела, благие поступки и искреннее поклонение Аллаху.
Человек рождается, живёт, стремится к успеху, но рано или поздно приходит осознание: ни власть, ни деньги, ни статус не спасут его в Судный День. Пророк Мухаммад (ﷺ) сказал: "Когда умирает сын Адама, прекращаются его дела, кроме трёх: непрерывная милостыня (садака джария), знание, которым пользуются люди, и праведный ребёнок, который делает за него ду'а". (Муслим). Этот хадис указывает на то, что лишь определённые виды деяний продолжают приносить пользу человеку даже после смерти.
В Судный День человек будет воскрешён в том состоянии, в котором он умер. Если он жил в покорности Аллаху, его дела станут его защитниками. Человек не сможет убежать от своих поступков — они будут свидетельствовать за или против него. В Судный День не только руки и ноги заговорят, но и само сердце, внутренняя суть человека откроется. Как бы человек ни притворялся в этой жизни, каким бы лицемером ни был — в День Суда всё станет явным.
Человек в этой жизни часто склонен к накоплению материальных благ, достижению высокого социального статуса и стремлению к признанию среди людей. Однако всё это имеет временную природу. Имущество, титулы, земные достижения — всё это останется здесь, в дунье, когда человек покинет этот мир. Даже самые близкие люди — родственники, друзья, спутники жизни — окажутся бессильны помочь умершему в его пути к Аллаху. Как говорится в хадисе Пророка Мухаммада (мир ему и благословение Аллаха): "Каждый из вас воскреснет на том, на чём он умер."
Мир может обманываться внешним видом: человек может казаться праведным, богобоязненным, добрым. Но в Судный день откроется нутро — сердце и намерение, то, что было сокрыто — станет явным. Чистота души, намерений, искренность в поклонении будут решающими. Как бы человек ни скрывал свои пороки, притворяясь набожным, маневрируя между дозволенным и запретным — он не убежит от самого себя. Его реальная суть будет раскрыта пред Аллахом. Это означает, что именно наши внутренние качества, намерения и действия определяют нашу судьбу в загробной жизни. Наше имя, репутация и даже память о нас со временем исчезнут. Но то, что мы сделали ради довольства Аллаха, останется с нами навечно.Эта жизнь — лишь испытание, а настоящая жизнь — в Вечности Ахирата. Пусть каждый задумается: что он оставит после себя? След, который приведёт его к Раю, или тяжкий груз, который потянет вниз в ад?
В Исламе человеку дана свобода выбора и ответственность за свою жизнь. Если человек постоянно находится в состоянии ослушания, забывает об Аллахе, пренебрегает намазами, не кается и не исправляется, то велика вероятность, что именно в таком состоянии он и умрёт. Жизнь формирует человека, и если он не стремится к покаянию, улучшению своего нрава, к поклонению и служению Аллаху, его душа может стать жестокой, не чувствующей приближение смерти. Человек уходит из этого мира в том состоянии, которое он подготовил для себя своими поступками. Если он прожил в покорности Аллаху, совершал намаз, держал пост, избегал запретного и каялся в грехах, то и смерть его, по воле Всевышнего, будет благой (хусн аль-хатима). И наоборот, если человек погряз в грехах, осознанно нарушал границы дозволенного, не каялся и не стремился к исправлению, то его кончина может быть дурной (су’ аль-хатима).
Это назидание — не просто устрашающий призыв, а величайшее напоминание о милости и справедливости Аллаха. Аллах даёт нам шанс каждый день изменить себя, приблизиться к Нему, пока не наступил час, когда уже будет поздно. Пусть наши последние слова будут "Ля иляха илля Ллах", а наше последнее деяние — благим, чтобы наше воскрешение было в числе праведников. "О те, которые уверовали! Бойтесь Аллаха так, как должно, и не умирайте иначе как мусульманами." (Коран, 3:102).
«Ты умрёшь так, как ты жил, и ты будешь воскрешён так, как ты умер» — это напоминание, пробуждающее сердце. Оно не несёт безысходности, а наоборот — зовёт к действию. К покаянию. К началу новой, осознанной жизни ради довольства Аллаха. Пока ты жив — ты можешь изменить свою жизнь. И, иншаАллах, изменить свою смерть и своё воскрешение. Пусть Аллах дарует нам всем хусн аль-хатима и воскрешение среди праведных. Да поможет нам Аллах прожить жизнь так, чтобы наши дела стали для нас светом в Судный День. Аминь!
Eternal legacy: deeds as the only thing that remains with a person...
In the hustle and bustle of daily life, worries, and pursuits, a person often forgets the most important thing — the purpose of their existence and their ultimate end. This admonition reminds every Muslim of the eternal truths conveyed through the Quran and Sunnah, of what remains after us and what truly matters...
Praise be to Allah, Whom we praise, and from Whom we seek help and forgiveness. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and our bad deeds. Whoever Allah guides, no one can mislead, and whoever He leaves astray, no one can guide. We bear witness that there is no deity worthy of worship except Allah alone, and we bear witness that Muhammad is His servant and Messenger. And then:
In the chaos of worldly life, man often forgets the main thing: that everything in this world is temporary — wealth, fame, family, even our own names will eventually disappear. The Quran says: "Wealth and children are the adornment of the life of this world, but righteous deeds that endure are better in reward with your Lord and better in hope." (Quran, 18:46). This verse reminds us that true wealth is not material, but in what remains after us: righteous deeds, good actions, and sincere worship of Allah.
Man is born, lives, and strives for success, but sooner or later he realizes that neither power, nor money, nor status will save him on the Day of Judgment. Prophet Muhammad (ﷺ) said: "When a son of Adam dies, his deeds come to an end except for three: ongoing charity (sadaqah jariyah), knowledge from which people benefit, and a righteous child who prays for him." (Muslim). This hadith indicates that only certain types of deeds continue to benefit a person even after death.
On the Day of Judgment, a person will be resurrected in the state in which they died. If they lived in submission to Allah, their deeds will become their advocates. A person cannot escape from their actions — they will testify for or against them. On the Day of Judgment, not only hands and feet will speak, but even the heart, the inner essence of a person, will be revealed. No matter how much someone pretended in this life, no matter how hypocritical they were — on the Day of Judgment, everything will be exposed.
People often accumulate material goods, strive for high social status, and seek recognition among others. But all of this is temporary. Property, titles, earthly achievements — all of this will remain here in this world when a person departs. Even the closest people — relatives, friends, life partners — will be powerless to help the deceased on their way to Allah. As the Prophet Muhammad (peace and blessings be upon him) said: "Each of you will be resurrected as you die."
The world may be deceived by appearances: a person may seem pious, God-fearing, and kind. But on the Day of Judgment, the inner self will be revealed — the heart and intention, what was hidden will become apparent. The purity of the soul, intentions, and sincerity in worship will be decisive. No matter how much someone hides their vices, pretending to be devout, maneuvering between the permissible and the forbidden — they cannot escape from themselves. Their true essence will be revealed before Allah. This means that it is our inner qualities, intentions, and actions that determine our fate in the afterlife. Our name, reputation, and even memory of us will fade over time. But what we have done for the pleasure of Allah will remain with us forever. This life is just a test, and the real life is in the Hereafter. Let each person reflect: what will they leave behind? A path that leads to Paradise, or a heavy burden that drags them down to Hell?
In Islam, a person is given the freedom of choice and responsibility for their life. If a person constantly disobeys, forgets about Allah, neglects prayers, does not repent, and does not improve, there is a great chance that they will die in such a state. Life shapes a person, and if they do not strive for repentance, improvement of character, worship, and service to Allah, their soul may become hard, unable to sense the approach of death. A person leaves this world in the state they prepared for themselves with their actions. If they lived in submission to Allah, performed prayers, fasted, avoided the forbidden, and repented for their sins, then, by the will of the Almighty, their death may be blessed (husn al-khatimah). Conversely, if a person is mired in sins, knowingly violates boundaries, does not repent, and does not strive for improvement, their end may be a bad one (su’ al-khatimah).
This admonition is not just a frightening call, but the greatest reminder of Allah's mercy and justice. Allah gives us a chance every day to change ourselves, to draw closer to Him, until the hour comes when it will be too late. May our last words be "La ilaha illallah," and our last deed a good one, so that we are resurrected among the righteous. "O you who have believed! Fear Allah as He should be feared, and do not die except as Muslims." (Quran, 3:102).
"You will die as you lived, and you will be resurrected as you die" — this reminder awakens the heart. It does not bring despair, but rather calls us to action. To repentance. To start a new, conscious life for the sake of pleasing Allah. While you are alive, you can change your life. And, insha'Allah, change your death and resurrection. May Allah grant us all a good ending and resurrection among the righteous. May Allah help us live our lives so that our deeds become light for us on the Day of Judgment. Ameen!
Ebedi miras: insanla kalan tek şey olarak işler...
Günlük hayatın telaşı, kaygıları ve uğraşları içinde insan genellikle varoluşunun amacı ve nihai sonu hakkında unutur. Bu öğüt her Müslümana Kuran ve Sünnet yoluyla iletilen ebedi gerçekleri hatırlatır: bizden sonra ne kaldığı ve gerçekten önemli olan şey...
Hamd olsun Allah’a ki O’nu överiz, O’ndan yardım ve affetme dileriz. Ruhumuzun kötülüğünden ve kötü işlerimizden Allah’a sığınırız. Kimi Allah doğru yola iletirse onu kimse şaşırtamaz, kimi de terk ederse onu kimse doğru yola getiremez. Şahitlik ederiz ki hiçbir ilah yoktur ibadet edilecek, yalnız Allah, ve şahitlik ederiz ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir. Ve sonra:
Dünyevi hayatın karmaşasında insan genellikle en önemlisi unutur: bu dünyadaki her şey geçicidir — servet, şöhret, aile, hatta kendi adımız bile bir gün yok olacaktır. Kuran şöyle der: “Servet ve çocuklar dünya hayatının süsüdür; ancak kalıcı hayırlı işler Rabbinizin katında daha iyi bir mükafat ve daha iyi bir umuttur.” (Kuran, 18:46). Bu ayet bize gerçek zenginliğin maddi şeylerde değil, bizden sonra ne kaldığında olduğunu hatırlatır: hayırlı işler, iyilikler ve samimi Allah ibadeti.
İnsan doğar, yaşar ve başarı için çabalar, ama er geç farkına varır ki güç, para veya statü hiçbir şey kurtaramayacak onu Kıyamet Günü’nde. Peygamber Muhammed (ﷺ) şöyle buyurdu: “Adem’in çocuğu öldüğünde, onun amelleri üç şey dışında kesilir: devam eden sadaka (sadaka cariye), insanlara faydalı olan bilgi ve onun için dua eden salih bir çocuk.” (Müslim). Bu hadis, belirli amellerin kişinin ölümünden sonra bile yarar sağladığını gösterir.
Kıyamet Günü’nde insan, ölürken bulunduğu durumda diriltilecektir. Eğer Allah’a boyun eğerek yaşamışsa, amelleri onun için savunucu olur. İnsan kendi eylemlerinden kaçamaz — onlar onun lehine ya da aleyhine tanıklık edecek. Kıyamet Günü’nde sadece eller ve ayaklar değil, kalp ve insanın içsel özü de ortaya çıkacak. Bir insan ne kadar bu dünyada gösteriş yapmış olursa olsun, ne kadar münafık davranmış olursa olsun — Kıyamet Günü’nde her şey açığa çıkacaktır.
İnsanlar genellikle mal biriktirmeye, yüksek sosyal statüye ulaşmaya ve başkaları arasında tanınmaya yönelir. Ancak tüm bunlar geçicidir. Mal, ünvanlar, dünyevi başarılar — tüm bunlar bu dünyada kalır, insan bu dünyadan ayrıldığında geride kalır. En yakın kişiler bile — akrabalar, arkadaşlar, hayat arkadaşları — ölen kişinin Allah’a yolunda hiçbir yardım edemez. Peygamber Muhammed (aleyhisselam) şöyle buyurmuştur: “Her biriniz ölürken olduğu şekilde diriltileceksiniz.”
Dünya görünüşlerle aldatılabilir: biri dindar, Allah korkusu olan ve iyi görünebilir. Fakat Kıyamet Günü’nde içsel gerçek ortaya çıkacak — kalp ve niyet, gizli olan her şey açık hale gelecek. Ruhun saflığı, niyetler ve ibadetteki samimiyet karar verici olacaktır. Bir insan ne kadar kusurlarını saklasa da, dindar görünseler de, izin verilenlerle yasaklar arasında gidip gelseler de — kendinden kaçamaz. Gerçek özleri Allah önünde ortaya çıkacaktır. Bu, içsel niteliklerimizin, niyetlerimizin ve eylemlerimizin ahiretteki kaderimizi belirlediği anlamına gelir. İsimlerimiz, ünümüz ve hatta bizi hatırlayanlar bile zamanla silinir. Ancak Allah’ın rızası için yaptıklarımız sonsuza dek bizimle kalır. Bu hayat sadece bir imtihan, gerçek hayat ise Ahiret’tedir. Herkes düşünsün: arkasında ne bırakacak? Cennete götürecek bir iz mi, yoksa cehenneme çekecek ağır bir yük mü?
İslam’da insana seçim özgürlüğü ve hayatı için sorumluluk verilmiştir. Eğer bir kişi sürekli itaatsizlik eder, Allah’ı unutur, namazı ihmal eder, tövbe etmez ve düzelmezse, büyük ihtimalle böyle bir durumda ölecektir. Hayat insanı şekillendirir ve eğer biri tövbeye, karakterinin iyileştirilmesine, ibadete ve Allah’a hizmete çalışmazsa ruhu sertleşebilir, ölümün yaklaşmasını hissedemez hale gelebilir. İnsan eylemleriyle kendisi için hazırladığı durumda bu dünyadan ayrılır. Eğer Allah’a boyun eğerek yaşamışsa, namaz kılmışsa, oruç tutmuşsa, yasaklardan kaçınmışsa ve günahlardan tövbe etmişse, o zaman Allah’ın dilemesiyle ölümü hayırlı olabilir (husn al-khatime). Tersine, biri günahlarla doluysa, bilinçli olarak sınırları çiğniyorsa, tövbe etmiyorsa ve düzelmeye çalışmıyorsa, sonu kötü olabilir (su’ al-khatime).
Bu öğüt sadece korkutucu bir çağrı değil, aynı zamanda Allah’ın merhameti ve adaleti hakkındaki en büyük hatırlatmadır. Allah bize her gün kendimizi değiştirmek için, O’na yaklaşmak için bir fırsat veriyor, saat geldiğinde artık çok geç olmadan önce. Son sözlerimiz “La ilahe illallah” olsun, son eylemimiz hayırlı bir iş olsun ki dirilişimiz salihler arasında olsun. “Ey iman edenler! Allah’tan korkun gerektiği gibi, ve Müslüman olarak ölün.” (Kuran, 3:102).
“Sen nasıl yaşadıysan öyle ölürsün, ve nasıl öldüysen öyle dirilirsin” — bu hatırlatma kalbi uyandırır. Bu, umutsuzluğa değil, aksine harekete çağıran bir çağrıdır. Tövbeye. Bilinçli bir yaşam başlatmaya Allah’ın razı olacağı bir hayat için. Yaşarken hayatını değiştirebilirsin. Ve inşallah, ölümünü ve dirilişini değiştirebilirsin. Allah bize hepinize hayırlı bir son ve salihler arasında diriliş nasip etsin. Allah bize yardım etsin ki amellerimiz Kıyamet Günü bizim için bir ışık olsun. Amin!
Trashëgimia e përjetshme: veprat si e vetmja gjë që mbetet me një person...
Në zakonet e jetës së përditshme, shqetësimet dhe përmbajtjet, një person shpesh harron gjërat më të rëndësishme — qëllimin e ekzistencës dhe përfundimin përfundimtar. Ky udhëzues i kujton çdo musliman për të vërtetat e përhershme të transmetuara përmes Kur'anit dhe Sunnes, për atë që mbetet pas nesh dhe për atë që ka vërtet rëndësi...
Lavdi i takon Allahut, të cilin ne lavdërojmë dhe nga i cili kërkojmë ndihmë dhe falje. Ne kërkojmë strehim te Allah nga keqësitë e shpirtit tonë dhe veprat e keqja. Kushc Allah e udhëzon në rrugën e drejtë, askush nuk mund ta çojë në gabim; dhe kushc Allah e lë pa udhëzim, askush nuk mund t'i tregojë rrugën e drejtë. Ne dëshmojmë se nuk ka zot tjetër përveç Allahut të Vetëm, dhe dëshmojmë se Muhamedi është rob dhe profeti i Tij. Dhe pastaj:
Në trazirën e jetës botërore, një person shpesh harron gjërat më të rëndësishme: se gjithçka në këtë botë është e përkohshme — pasuria, fama, familja, madje edhe emri ynë vetjak do të zhduket me kalimin e kohës. Në Kuran thuhet: "Pasuria dhe fëmijët janë zbukurime të jetës së këtij bote, por veprimet e mira që qëndrojnë janë më të mira si shpërblim para Zotit tënd dhe më të mira për t'u shpresuar." (Kuran, 18:46). Kjo ajet na kujton se vërtetë pasuria nuk është materiale, por në atë që mbetet pas nesh: veprat e mira, veprimet e mira dhe adhurimi i sinqertë i Allahut.
Një person lind, jeton dhe strehon për sukses, por më vonë apo më herët ai kupton se as pushteti, as paratë, as statusi nuk do të e shpëtojnë në Ditën e Gjykimit. Profeti Muhamedi (ﷺ) tha: "Kur një djali i Ademit vdes, veprimet e tij përfundojnë përveç tre gjërave: sadakaja e vazhdueshme (sadakaja xharije), njohuritë nga të cilat njerëzit përfitojnë dhe një fëmijë i drejtë që bën du'a për të." (Muslim). Kjo hadith tregon se vetëm lloje të caktuara të veprimeve vazhdojnë të japin përfitime një personi edhe pas vdekjes.
Në Ditën e Gjykimit, një person do të ringjallet në gjendjen në të cilën ka vdekur. Nëse ka jetuar nënshtrues në Allahun, veprimet e tij do të bëhen mbrojtës të tij. Një person nuk mund të ikë nga veprimet e tij — ato do të dëshmohen për ose kundër tij. Në Ditën e Gjykimit jo vetëm duart dhe këmbët do të flasin, por edhe zemra dhe thelbi i brendshëm i një personi do të zbulohet. Sa herë që dikush të ketë mashtruar në këtë jetë, sa herë që të ketë qenë hipokrit — në Ditën e Gjykimit gjithçka do të zbulohet.
Njerëzit shpesh grumbullojnë pasuri materiale, strehojnë për status social të lartë dhe kërkojnë njohjen ndër të tjerët. Por të gjitha këto janë të përkohshme. Prona, titujt, arritjet tokësore — të gjitha këto do të mbeten këtu në botën e dhunë kur një person largohet. Madje edhe njerëzit më të afërmit — prindër, miq, partnerët e jetës — do të jenë të padefte për të ndihmuar të vdekurin në rrugën e tij drejt Allahut. Siç tha Profeti Muhamedi (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të): "Çdo një prej jush do të ringjallet ashtu si je vdekur."
Bota mund të mashtruhet nga pamjet e jashtme: një person mund të duket i përkushtuar, i frikësuar nga Allahu dhe i mirë. Por në Ditën e Gjykimit thelbi i brendshëm do të zbulohet — zemra dhe qëllimet, gjithçka që ishte fshehur do të bëhet e dukshme. Pastërtia e shpirtit, qëllimet dhe sinqeria në adhurim do të jenë vendimtare. Sa herë që dikush të ketë fshehur dobësitë e tij, duke u bërë i mashtrueshëm, duke kaluar midis lejuarit dhe ndaluarit — ai nuk mund të ikë nga vetja. Thelbi i vërtetë i tyre do të zbulohet përpara Allahut. Kjo do të thotë se cilësitë tona të brendshme, qëllimet dhe veprimet përcaktojnë fatin tonë në jetën e ardhshme. Emrat tona, reputacioni dhe madje edhe kujtesa për ne do të zhduken me kalimin e kohës. Por ajo që kemi bërë për të kënaqur Allahun do të mbetet me ne përgjithmonë. Kjo jetë është vetëm një provë, dhe jeta e vërtetë është në Botën e Ardhshme. Le të reflektojë secili: çfarë do të lë pas? Një gjurmë që do të na çojë në Xhenet, apo një ngarkesë e rëndë që do të na tërheqë poshtë në ferr?
Në Islam një personi i jepet liri e zgjedhjes dhe përgjegjësia për jetën e tij. Nëse një person vazhdimisht është i pakëshëm, harrohet për Allahun, injoroi namazet, nuk kërkon falje dhe nuk përmirësohet, ka shumë mundësi që të vdesë në një gjendje të tillë. Jeta formon një person, dhe nëse një individ nuk strehon për të kërkuar falje, për përmirësimin e karakterit të tij, për adhurim dhe shërbim të Allahut, shpirti i tij mund të bëhet i fortë, duke mos ndjerë afrin e vdekjes. Një person largohet nga kjo botë në gjendjen që ka përgatitur vetes me veprimet e tij. Nëse ka jetuar nënshtrues Allahut, ka kryer namazet, ka mbajtur agjers, ka shmangur ndalimet dhe ka kërkuar falje për makinat, atëherë, sipas dëshirës së Zotit të Madh, vdekja e tij mund të jetë e mirë (husn al-khatima). Nga ana tjetër, nëse një person është i mbytur në makinat, ka shkelur kufijtë në mënyrë të vetëdijshme, nuk kërkon falje dhe nuk strehon për përmirësim, fundi i tij mund të jetë i keq (su’ al-khatima).
Ky udhëzues nuk është thjesht një thirrje e frikshme, por kujtimi më i madh i mëshirës dhe drejtësisë së Allahut. Allah na jep një shans çdo ditë për të ndryshuar veten, për të afëruar Atij, derisa të ketë akoma kohë kur të jetë shumë vonë. Që fjalët tona të fundit të jenë "La ilaha illallah", dhe veprimi ynë i fundit të jetë një veprim i mirë, që të ringjallim në numrin e të drejtëve. "O ti që ke besuar! Frikoje Allahun siç duhet, dhe mos vdiq ashtu si nuk jeni mysliman." (Kuran, 3:102).
"Do të vdesësh ashtu si ke jetuar, dhe do të ringjallet ashtu si je vdekur" — ky kujtim zgjuron zemrën. Nuk sjell paqartësi, por thirr për veprim. Për të kërkuar falje. Për të filluar një jetë të re, të vetëdijshme për të kënaqur Allahun. Ndërsa je i gjallë, mund të ndryshosh jetën tënde. Dhe, inshallah, mund të ndryshosh vdekjen dhe ringjalljen tënde. Na jep Allahu të gjithëve një fund të mirë dhe ringjallje në mesin e të drejtëve. Na ndihmojë Allahu të jetojmë një jetë ku veprimet tona të bëhen dritë për ne në Ditën e Gjykimit. Ameen!