США использовали «бункерную» бомбу GBU-57 при ударах по Ирану
The United States used the GBU-57 bunker buster bomb in attacks on Iran / ABD, İran'a yapılan saldırılarda GBU-57 «bunker» bombasını kullandı / Shtetet e Bashkuara përdorën bombën gbu-57 bunker buster në sulmet Ndaj Iranit
В ночь на 22 июня США открыто вступили в военный конфликт между "Израилем" и Ираном: военно-воздушные силы и флот нанесли удар по ключевым объектам иранской ядерной программы.
США использовали бомбу GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator, известную как бункерная, в своих ударах по иранским ядерным объектам, сообщает CNN со ссылкой на источники. Эта бомба весом в 13 тонн с почти 3 тоннами взрывчатки была разработана для «достижения и уничтожения оружия массового уничтожения противников, расположенного в хорошо защищенных объектах», согласно официальной информации от ВВС США. По информации же Fox News, США использовали до шести таких бомб при нанесении ударов по Ирану.
По данным CNN, США нанесли авиаудары по Ирану с американских бомбардировщиков B-2. GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator) — это сверхмощная американская авиационная бомба, разработанная для поражения сильно укрепленных и глубоко заглубленных целей, таких как бункеры или подземные объекты. Весит около 13,6 тонн и имеет длину более шести метров. Бомба оснащена GPS-наведением и способна пробивать до 60 метров бетона или более 40 метров каменной породы, прежде чем взорваться.
Разработка MOP началась в 2000-х годах, а с 2011 года она находится на вооружении США. Основной носитель — стратегический бомбардировщик B-2 Spirit. GBU-57 создана как ответ на потенциальные угрозы со стороны стран, строящих глубоко заглубленные ядерные или командные объекты, в частности Ирана или КНДР.
В ночь на 22 июня Дональд Трамп объявил об авиаударах по трем ядерным объектам на территории Ирана. По его словам, американские военные нанесли удары по объектам в Фордо, Натанзе и Исфахане. «Мы завершили нашу очень успешную атаку на три ядерных объекта в Иране, включая Фордо, Натанз и Исфахан. Все самолеты сейчас находятся за пределами воздушного пространства Ирана. Полный заряд БОМБ был сброшен на главный объект, Фордо. Все самолеты безопасно возвращаются домой. Поздравляем наших великих американских воинов. Ни одна другая армия в мире не смогла бы этого сделать.
По данным Axios, США задействовали стелс-бомбардировщики B-2, которые незадолго до удара были направлены в сторону Ближнего Востока. Они способны нести противобункерные авиабомбы Massive Ordnance Penetrator (MOP) весом около 13 тонн каждая. Источники Fox News подтвердили, что в ударах участвовали бомбардировщики B-2. Они использовались для бомбардировки ключевого ядерного объекта в Фордо и сбросили шесть противобункерных бомб весом 15 тонн каждая. Удары по объектам в Исфахане и Натанзе осуществили около 30 крылатых ракет Tomahawk, которые запустили с подводных лодок. Накануне Reuters сообщил, что шесть бомбардировщиков B-2 взлетели с авиабазы Уайтмен в штате Миссури и направились на авиабазу Андерсен на тихоокеанском острове Гуам. На самом деле, уточнил Fox News, их путь лежал в сторону Ирана.
CNN со ссылкой на правительственного чиновника сообщил, что B-2 бросили противобункерные бомбы GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP). Такую бомбу называют еще «взломщик бункеров». Он весит около 13,6 тонн и содержит 2,7 тыс. кг взрывчатки. MOP была разработана для «уничтожения оружия массового поражения наших противников, размещенного в хорошо защищенных объектах», цитирует телеканал информационный бюллетень ВВС США.
Реакция на удар по иранским ядерным объектам
США нарушили устав ООН, а также международное право, атаковав мирные ядерные объекты Ирана, заявил глава МИД исламской республики Аббас Аракчи. Это первое заявление руководства Ирана после ударов. Он назвал нападение возмутительным и предупредил, что оно будет иметь далеко идущие последствия. Тегеран оставляет за собой право предпринять все возможные варианты для защиты своих интересов и суверенитета, подчеркнул он. Удары США по ядерным объектам показали, что они принимали участие и в планировании первоначальной атаки Израиля на Иран.
Генеральный секретарь Организации Объединенных Наций Антониу Гутерриш назвал бомбардировку США ядерных объектов Ирана опасной эскалацией в регионе и прямой угрозой миру и безопасности. Генсек ООН отметил, что конфликт может быстро выйти из–под контроля, а риск такого исхода лишь растет. Такой сценарий, по мнению Гутерриша, приведет к катастрофическим последствиям как для гражданского населения и региона, так и для всего мира. «Военного решения не существует. Единственный путь вперед — это дипломатия», — говорится в заявлении генсека ООН.
Премьер-министр "Израиля" Шайтаньяху в обращении к нации поблагодарил Дональда Трампа за удары по иранским ядерным объектам. Он напомнил, что в начале операции против Ирана 13 июня обещал, что объекты будут уничтожены «тем или иным способом». «Это обещание было выполнено», — сказал он. По словам израильского премьера, США действовали в полной координации с Армией обороны "Израиля". Трамп позвонил Шайтаньяху сразу после нанесения ударов, это был «очень теплый и трогательный разговор», рассказал премьер "Израиля": «Он поздравил меня, он поздравил нашу армию и он поздравил наш народ».
Лидер демократического меньшинства в сенате США Чак Шумер потребовал от Трампа объяснить конгрессу и американцам, как его решение нанести удар по ядерным объектам Ирана скажется на безопасности Соединенных Штатов. По словам Шумера, ни один президент не имеет права «в одностороннем порядке втягивать страну во что-то настолько серьезное, как война», при этом не имея четкой стратегии. Чтобы противостоять ядерным амбициям Ирана и его «агрессии в регионе», нужны сила и решимость, заявил сенатор. Он считает, что риски полномасштабной и продолжительной войны резко выросли.
Каких последствий ждать от вступления США в войну
Но очевидно, что решение американского президента и его окружения вступить в войну вовсе не приблизит мир - а кроме того, подорвет и позиции самого хозяина Белого дома. Американцы и израильтяне утверждают, что «Фордо больше не существует» - Трамп дословно перепостил это утверждение. Одновременно иранские источники сообщают: подземный бункер не разрушен - для этого оказалось недостаточно даже «Царь-бомб», которые были запущены с бомбардировщиков B-2. Кстати, накануне высокопоставленные чиновники Ирана заявили, что все обогащенные ядерные материалы были перемещены в некое безопасное место.
Каких последствий ждать от вступления США в израильско-иранскую войну? Возможны несколько сценариев:
Представить себе, что Иран сдастся, как того хотят Трамп и "Израиль", сложно - по крайней мере до тех пор, пока там не сменится вектор власти. Недаром Тель-Авив открытым текстом заявлял, что он желает смерти верховного лидера страны аятоллы Хаменеи. Впрочем, он, если верить The New York Post, подготовил себе трех преемников и скрывается в бункере, не используя там средств связи, которые можно было бы вычислить.
Наиболее вероятно, что Исламская республика продолжит сопротивляться. У Тегерана остались запасы ракет. Ранее иранские власти грозили в случае американского нападения не только усилить удары по "Израилю", но и атаковать военные базы США на Ближнем Востоке (там размещен контингент уже в 50 000 человек)
Также Иран способен минами, подлодками и катерами перекрыть Ормузский пролив, через который транспортируют 20% мировой нефти и треть сжиженного природного газа. В этом случае цены на энергоносители взлетят до небес. При этом перекрытие пролива сильно ударит не только по США, но и по Китаю, который импортирует почти всю иранскую нефть.
Ну а про самое страшное даже думать не хочется. Недавно в интервью «КП» глава Центра международной безопасности ИМЭМО РАН, академик Алексей Арбатов допустил возможность ядерного конфликта на Ближнем Востоке. По его словам, иранские запасы обогащенного урана позволяют собрать несколько ядерных боеприпасов (и совсем не факт, что сейчас этих запасов не осталось). У "Израиля", как известно, ядерное оружие имеется — в количестве от 80 до 200 боеприпасов.
Дональд Трамп, как известно, мечтает о Нобелевской премии мира. И с начала второго срока в Белом доме ковал себе имидж миротворца. Теперь он присоединился к партии войны. Хотя СNN, например, распространил информацию: якобы новых американских атак на Иран не будет, и Вашингтон надеется на возвращение Тегерана к переговорам, очевидно, что эта прогулка для Америки легкой не станет. Недаром соратники президента США, когда еще было непонятно, вступят ли Штаты в войну, обрушились на него с критикой. Телеведущий Такер Карлсон заявил: прямое вмешательство в конфликт чревато «концом американской империи» и досрочным уходом Трампа с поста . В ответ президент назвал его чокнутым.
А Reuters раскрыло позицию вице-президента США Джей Ди Вэнса: он тоже возражал против участия своей страны в конфликте и обвинял "Израиль" во втягивании Америки в войну. Если противостояние на Ближнем Востоке станет затяжным - что вполне возможно, то внутриполитические позиции Дональда обрушатся еще ниже.
Реакция России
Последствия американских бомбардировок еще непонятны, но, атаки могут быть чреваты радиоактивным заражением. А территории России находятся в том же Каспийском регионе, к которому принадлежит Иран. У наших стран дружественные отношения, в январе президенты Путин и Пезешкиан подписали Договор о всеобъемлющем стратегическом партнёрстве. И, конечно, ослабление союзника на Ближнем Востоке нам не на руку.
Звучат мнения о том, что повышение цен на нефть из-за конфликта может быть выгодно России. Так же, как и оттягивание американских вооружений в ближневосточный регион, и то, что украинский вопрос сейчас стал для Запада второстепенным. Но на фоне рисков для всего мира, которые несет американская старая новая воинственность, стоит ли сейчас рассуждать о «плюсах»? И кстати, кто-то может объяснить, почему для нападения на Иран Трамп выбрал именно 22 июня?
The United States used the GBU-57 bunker buster bomb in attacks on Iran
On the night of June 22, the United States openly entered the military conflict between "Israel" and Iran: the U.S. Air Force and Navy struck key facilities of Iran's nuclear program.
The U.S. used the GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator, known as a bunker buster, in its strikes on Iranian nuclear sites, CNN reported, citing sources. This 13-ton bomb, containing nearly 3 tons of explosives, was developed to "target and destroy weapons of mass destruction located in well-protected facilities," according to official information from the U.S. Air Force. According to Fox News, the U.S. used up to six such bombs in its strikes on Iran.
According to CNN, the U.S. conducted airstrikes on Iran using B-2 bombers. The GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator) is an ultra-powerful U.S. air bomb designed to hit heavily fortified and deeply buried targets, such as bunkers or underground facilities. Weighing approximately 13.6 tons and over six meters long, the bomb is equipped with GPS guidance and can penetrate up to 60 meters of concrete or more than 40 meters of rock before detonating.
Development of the MOP began in the 2000s, and it has been in service since 2011. The primary carrier is the B-2 Spirit strategic bomber. The GBU-57 was created as a response to potential threats from countries building deeply buried nuclear or command facilities, particularly Iran or North Korea.
On the night of June 22, Donald Trump announced airstrikes on three nuclear sites in Iran. According to him, American forces struck targets in Fordow, Natanz, and Isfahan. "We have completed our very successful attack on three nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Isfahan. All aircraft are now outside Iranian airspace. A full payload of BOMBS was dropped on the main facility, Fordow. All aircraft are safely returning home. Congratulations to our great American warriors. No other army in the world could have done this."
According to Axios, the U.S. deployed stealth B-2 bombers, which were redirected toward the Middle East shortly before the strike. These bombers can carry MOP bunker-busting bombs, each weighing about 13 tons. Sources from Fox News confirmed that B-2 bombers participated in the strikes. They were used to bomb the key nuclear site in Fordow, dropping six bunker-busting bombs, each weighing 15 tons. Strikes on targets in Isfahan and Natanz were carried out by about 30 Tomahawk cruise missiles launched from submarines. Earlier, Reuters reported that six B-2 bombers took off from Whiteman Air Force Base in Missouri and headed to Andersen Air Force Base on the Pacific island of Guam. In reality, Fox News clarified, their destination was Iran.
CNN, citing a government official, reported that the B-2 bombers dropped GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) bunker-busting bombs. This bomb, also called a "bunker buster," weighs about 13.6 tons and contains 2,700 kg of explosives. The MOP was developed to "destroy weapons of mass destruction of our adversaries located in well-protected facilities," CNN quoted an Air Force bulletin.
Reaction to the Strike on Iranian Nuclear Sites
The United States violated the UN Charter and international law by attacking peaceful Iranian nuclear sites, said Iran's Foreign Minister Abbas Araghchi. This was the first statement from Iran’s leadership after the strikes. He described the attack as outrageous and warned it would have far-reaching consequences. Tehran reserves the right to take all possible measures to defend its interests and sovereignty, he emphasized. The U.S. strikes on nuclear sites showed they were involved in planning Israel’s initial attack on Iran.
UN Secretary-General António Guterres called the U.S. bombing of Iranian nuclear sites a dangerous escalation in the region and a direct threat to peace and security. He noted that the conflict could quickly spiral out of control, and the risk of such an outcome is only growing. Such a scenario, according to Guterres, would lead to catastrophic consequences for civilians, the region, and the entire world. "There is no military solution. The only way forward is diplomacy," his statement read.
Israeli Prime Minister Shaitanyahu thanked Donald Trump in a national address for the strikes on Iranian nuclear sites. He recalled that at the start of operations against Iran on June 13, he promised the sites would be destroyed "one way or another." "That promise has been fulfilled," he said. According to the Israeli prime minister, the U.S. acted in full coordination with Israel's Defense Forces. Trump called Shaitanyahu immediately after the strikes; it was a "very warm and touching conversation," the Israeli prime minister recounted: "He congratulated me, our army, and our people."
Senate Democratic Minority Leader Chuck Schumer demanded that Trump explain to Congress and Americans how his decision to strike Iran’s nuclear sites would impact U.S. security. According to Schumer, no president has the right to "unilaterally drag the country into something as serious as war" without a clear strategy. To counter Iran’s nuclear ambitions and its "regional aggression," strength and resolve are needed, the senator stated. He believes the risks of a full-scale and prolonged war have sharply increased.
What Consequences to Expect from U.S. Entry into the War
It’s clear that the U.S. president’s decision to enter the war will not bring peace—moreover, it undermines the position of the White House itself. Americans and Israelis claim that "Fordow no longer exists"—Trump literally reposted this statement. Meanwhile, Iranian sources report that the underground bunker remains intact—even the "Tsar Bomb" dropped from B-2 bombers wasn’t enough. Incidentally, senior Iranian officials recently claimed all enriched nuclear materials had been moved to a secure location.
What consequences can we expect from U.S. involvement in the Israel-Iran war? Several scenarios are possible:
It’s hard to imagine Iran surrendering, as Trump and Israel desire—at least not until there’s a change in the political leadership. It’s no coincidence that Tel Aviv openly declared its wish for the death of the country’s supreme leader, Ayatollah Khamenei. However, according to The New York Post, he has prepared three successors and is hiding in a bunker, avoiding communication devices that could be traced.
The most likely scenario is that the Islamic Republic will continue to resist. Tehran still has missile stockpiles. Earlier, Iranian authorities threatened that in the event of a U.S. attack, they would not only intensify strikes on Israel but also target U.S. military bases in the Middle East (where 50,000 troops are stationed).
Iran is also capable of blocking the Strait of Hormuz with mines, submarines, and speedboats. This strait transports 20% of the world’s oil and one-third of liquefied natural gas. Blocking it would send energy prices skyrocketing. Closing the strait would severely impact not only the U.S. but also China, which imports nearly all of Iran’s oil.
And then there’s the worst-case scenario, which is too terrifying to contemplate. Recently, in an interview with KP, Alexey Arbatov, head of the Center for International Security at IMEMO RAS, suggested the possibility of a nuclear conflict in the Middle East. He noted that Iran’s stockpiles of enriched uranium allow for the assembly of several nuclear weapons (and it’s unclear if these stockpiles remain). Israel, of course, possesses nuclear weapons—between 80 and 200 warheads.
Donald Trump, as is known, dreams of the Nobel Peace Prize. Since the start of his second term, he has cultivated an image as a peacemaker. Now he has joined the war party. Although CNN reported that there will be no new U.S. attacks on Iran and Washington hopes for Iran’s return to negotiations, it’s obvious this endeavor won’t be easy for America. Notably, when it was unclear whether the U.S. would enter the war, Trump’s allies harshly criticized him. TV host Tucker Carlson stated that direct intervention in the conflict could lead to "the end of the American empire" and Trump’s premature departure from office. In response, the president called him crazy.
Meanwhile, Reuters revealed the stance of U.S. Vice President JD Vance: he also opposed U.S. involvement in the conflict and accused Israel of dragging America into the war. If the standoff in the Middle East becomes protracted—which is quite possible—Trump’s domestic political standing will further weaken.
Russia’s Reaction
The consequences of the American bombings remain unclear, but the attacks could result in radioactive contamination. Russia shares the Caspian region with Iran, and the two countries have friendly relations. In January, Presidents Putin and Pezeshkian signed a Comprehensive Strategic Partnership Treaty. Clearly, weakening an ally in the Middle East doesn’t serve Russia’s interests.
Some opinions suggest that rising oil prices due to the conflict may benefit Russia. Similarly, diverting U.S. military resources to the Middle East and the fact that Ukraine has become a secondary issue for the West could be advantageous. But given the global risks posed by renewed American militarism, should we even discuss the "benefits"? And by the way, can anyone explain why Trump chose June 22 to attack Iran?
ABD, İran'a yapılan saldırılarda GBU-57 «bunker» bombasını kullandı
22 Haziran gecesi Amerika Birleşik Devletleri, "İsrail" ve İran arasındaki askeri çatışmaya açıkça dahil oldu: Hava Kuvvetleri ve Donanma, İran'ın nükleer programına ait kilit tesislere saldırdı.
ABD, İran nükleer sitelerine düzenlediği saldırılar sırasında GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator olarak bilinen sığınak yıkıcı bombayı kullandı, CNN kaynaklara dayanarak bildirdi. Bu 13 tonluk bomba, yaklaşık 3 ton patlayıcı içeriyor ve “iyi korunan tesislerde bulunan kitle imha silahlarını hedef almak ve yok etmek için” geliştirildi. Fox News'e göre, ABD İran'a karşı altı adede kadar bu tür bomba kullandı.
CNN’ye göre, ABD İran’a B-2 bombardıman uçakları kullanarak hava saldırıları düzenledi. GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator), özellikle sığınaklar veya yeraltı tesisleri gibi ağır tahkim edilmiş ve derinlemesine gömülmüş hedeflere vurmak için tasarlanmış bir ultra güçlü ABD hava bombasıdır. Yaklaşık 13,6 ton ağırlığındadır ve altı metreden uzundur. Bomba GPS kılavuzluğuna sahiptir ve patlamadan önce 60 metre beton veya 40 metreden fazla kayayı delebilir.
MOP’un geliştirilmesi 2000'li yıllarda başladı ve 2011'den beri hizmettedir. Ana taşıyıcı B-2 Spirit stratejik bombardıman uçağıdır. GBU-57 özellikle İran veya Kuzey Kore gibi derin gömülmüş nükleer veya komuta tesisleri inşa eden ülkelerden gelebilecek potansiyel tehditlere yanıt olarak oluşturuldu.
22 Haziran gecesi Donald Trump, İran’daki üç nükleer tesise düzenlenen hava saldırılarını duyurdu. Ona göre, Amerikan güçleri Fordow, Natanz ve İsfahan’daki hedeflere saldırdı. "Üç nükleer tesise, Fordow, Natanz ve İsfahan’a yönelik çok başarılı saldırımızı tamamladık. Tüm uçaklar şu anda İran hava sahasının dışında. Tam yükteki BOMBA en önemli tesise, Fordow’a bırakıldı. Tüm uçaklar güvenli bir şekilde eve dönüyor. Harika Amerikan savaşçılarımıza tebrikler. Dünyada başka hiçbir ordu bunu yapamazdı."
Axios’a göre, ABD vurmadan kısa süre önce Orta Doğu’ya yönlendirilen stealth B-2 bombardıman uçaklarını kullandı. Bu bombardıman uçakları, her biri yaklaşık 13 ton olan MOP sığınak yıkıcı bombalarını taşıyabilir. Fox News kaynakları, B-2 bombardıman uçaklarının saldırıya katıldığını doğruladı. Altı adet sığınak yıkıcı bomba bırakan bu uçaklar, Fordow’daki ana nükleer tesisi bombalamak için kullanıldı. İsfahan ve Natanz’daki hedeflere ise denizaltılardan fırlatılan yaklaşık 30 Tomahawk seyir füzesiyle saldırı düzenlendi. Daha önce Reuters, altı adet B-2 bombardıman uçağının Missouri eyaletindeki Whiteman Hava Üssü'nden Pasifik'teki Guam adasındaki Andersen Hava Üssü'ne doğru yola çıktığını bildirmişti. Ancak Fox News’e göre, gerçek hedefleri İran’dı.
CNN, hükümet yetkilisine dayanarak, B-2 bombardıman uçaklarının GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) sığınak yıkıcı bombalarını attığını bildirdi. Bu bomba, aynı zamanda "sığınak delici" olarak da adlandırılır, yaklaşık 13,6 ton ağırlığındadır ve 2.700 kg patlayıcı içerir. MOP, Hava Kuvvetleri bültenine göre "iyi korunan tesislerde bulunan düşmanlarımızın kitle imha silahlarını yok etmek için" geliştirilmiştir.
İran Nükleer Sitelerine Yönelik Saldırıya Tepkiler
Amerika Birleşik Devletleri, BM Şartı'nı ve uluslararası hukuku ihlal ederek barışçıl İran nükleer sitelerini vurdu, dedi İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi. Bu, İran liderliğinin saldırıdan sonraki ilk açıklamasıydı. Olayı müthiş bir saldırı olarak nitelendiren Araghchi, bu durumun uzun vadeli sonuçları olacağını uyardı. Tahran, çıkarlarını ve egemenliğini savunmak için tüm mümkün önlemleri almak hakkını saklı tuttuğunu belirtti. ABD’nin nükleer sitelere yönelik saldırıları, İsrail’in İran’a yönelik başlangıçtaki saldırısını planlamada yer aldıklarını gösterdi.
BM Genel Sekreteri António Guterres, ABD'nin İran nükleer sitelerine yönelik bombardımanını bölgedeki tehlikeli bir yükseliş ve barış ve güvenliğe doğrudan bir tehdit olarak nitelendirdi. O, çatışmanın hızla kontrol dışı çıkabileceğini ve böyle bir senaryonun sivil halk, bölge ve tüm dünya için felaketle sonuçlanacağını söyledi. "Askeri bir çözüm yoktur. Yegane yol diplomasi," dedi Guterres.
İsrail Başbakanı Shaitanyahu, ulusa hitaben yaptığı konuşmada İran nükleer sitelerine yapılan saldırılar için Donald Trump’a teşekkür etti. 13 Haziran’da İran’a karşı operasyonların başında verdiği sözü hatırlatarak, "tesisler bir şekilde olsa bile yok edilecek" demişti. "Bu söz şimdi yerine getirildi," dedi. İsrail Başbakanı’na göre, ABD İsrail Savunma Kuvvetleri ile tam koordinasyon içinde hareket etti. Trump, saldırıların ardından hemen Shaitanyahu’yu aradı; bu "çok sıcak ve dokunaklı bir konuşma"ydı, dedi İsrail Başbakanı: "Beni, ordumuzu ve halkımızı tebrik etti."
Senato Demokrat Azınlık Lideri Chuck Schumer, Trump’tan İran nükleer sitelerine yönelik saldırının Amerikan güvenliği üzerindeki etkisini Kongre ve Amerikalılara açıklamasını istedi. Schumer’e göre, hiçbir başkanın net bir strateji olmadan ülkeyi savaş gibi ciddi bir duruma tek taraflı olarak sürüklemeye hakkı yoktur. İran’ın nükleer hedeflerine ve bölgesel saldırganlığına karşı mücadelede güç ve kararlılık gereklidir, dedi senatör. Bölgesel bir savaşın risklerinin arttığını düşünüyor.
ABD’nin Savaşa Katılımından Sonra Ne Beklenir
Amerikan başkanının savaşa girme kararının barışı yaklaştırmayacağı, aksine Beyaz Saray’ın konumunu zayıflatacağı açıktır. Amerikalılar ve İsrail'liler "Fordow artık yok" diyor - Trump bu ifadeyi aynen paylaştı. Öte yandan İran kaynakları, yeraltı sığınaklarının sağlam olduğunu söylüyor - B-2 bombardıman uçaklarından bırakılan "Çar Bombası" bile yeterli olmadı. Nitekim üst düzey İran yetkilileri, tüm zenginleştirilmiş nükleer malzemelerin güvenli bir yere taşındığını açıkladı.
ABD'nin İsrail-İran savaşıyla ilgili müdahalesinden ne sonuçlar beklenir? Birkaç senaryo mümkündür:
İran’ın, Trump ve İsrail’in istediği gibi teslim olacağı hayal kurmak zor - en azından siyasi liderlik değişene kadar. Tel Aviv’in açıkça devletin en yüksek lideri Ayetullah Hamaneyi öldürme arzusunda olduğu bilinmektedir. Ancak The New York Post’a göre, o üç varis hazırladı ve izlenebilecek iletişim araçlarını kullanmadan bir sığınakta saklanıyor.
En muhtemel senaryo, İslam Cumhuriyeti’nin direnmeye devam etmesidir. Tahran’ın hala füze stokları var. Daha önce İran yetkilileri, bir ABD saldırısı durumunda yalnızca İsrail’e yönelik saldırılarını artırmakla kalmayıp Orta Doğu’daki ABD askeri üslerini de hedef alacaklarını tehdit etmişti (burada 50.000 asker bulunuyor).
İran ayrıca Hormuz Boğazı'nı madenler, denizaltılar ve küçük teknelerle bloke etme yeteneğine sahiptir. Bu boğaz dünyanın petrolünün %20'sini ve sıvılaştırılmış doğal gazın üçte birini taşır. Bloke olması enerji fiyatlarını tavan yaptırır. Boğazın kapatılması yalnızca ABD'yi değil, neredeyse tüm İran petrollerini ithal eden Çin'i de etkiler.
Ve tabii ki en kötü senaryoyu düşünmek bile istemiyoruz. Yakın zamanda KP ile yapılan bir röportajda, IMEMO Uluslararası Güvenlik Merkezi Başkanı Alexey Arbatov Ortadoğu'da nükleer bir çatışma ihtimalinden bahsetti. İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoklarının birkaç nükleer silah üretmeye yeteceğini söyledi (ve bu stokların şimdi de var olup olmadığı belli değil). İsrail’in elinde, tabii ki, 80 ila 200 arasında nükleer savaş başlığı bulunmaktadır.
Donald Trump, Nobel Barış Ödülü’nü kazanmayı hayal ediyor. İkinci döneminin başından beri kendisine bir barış yapımcısı imajı oluşturdu. Şimdi savaş partisine katıldı. CNN’e göre yeni ABD saldırıları olmayacak ve Washington İran’ın müzakerelere dönmesini umut ediyor. Ancak bu yolculuğun kolay olmayacağı açıktır. Özellikle ABD’nin savaşa girip girmediği belli değildi, Trump eleştirilere maruz kaldı. Televizyon sunucusu Tucker Carlson, çatışmaya doğrudan müdahale etmenin "Amerikan imparatorluğunun sonu" ve Trump’un erken ayrılması anlamına gelebileceğini söyledi. Başkan ise onu çılgın olarak nitelendirdi.
Reuters, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in duruşunu ortaya çıkardı: O da ülkesinin çatışmaya dahil olmasını karşıladı ve İsrail’in Amerika’yı savaşa çektiğini suçladı. Orta Doğu’da gerilim uzun sürerse - ki oldukça mümkün - Trump’in iç politik pozisyonları daha da düşebilir.
Rusya’nın Tepkisi
Amerikan bombardımanlarının sonuçları henüz belli değil, ancak saldırılar radyoaktif kirliliğe yol açabilir. Rusya, İran ile dostane ilişkiler sürdürmektedir. Ocak ayında Putin ve Pezeshkian kapsamlı bir stratejik ortaklık anlaşması imzaladı. Bölge müttefiki zayıflarsa bu Rusya’nın çıkarlarına hizmet etmez.
Bazı görüşler, çatışma nedeniyle artan petrol fiyatlarının Rusya için yararlı olabileceğini savunuyor. Aynı şekilde, ABD silahlı kuvvetlerinin Orta Doğu’ya çekilmesi ve Ukrayna sorununun Batı için ikincil hale gelmesi avantaj sağlayabilir. Ancak Amerikan militarizminin yeniden canlanması nedeniyle ortaya çıkan küresel riskler göz önüne alındığında, "yararlar" üzerine mi konuşmalı? Ve ayrıca, Trump neden İran'a 22 Haziran'da saldırdı? Bunu kim açıklayabilir?
Shtetet e Bashkuara përdorën bombën gbu-57 bunker buster në sulmet Ndaj Iranit
Në natën e 22 qershor, Shtetet e Bashkuara hyrën në konfliktin ushtarak ndërmjet "Izraelit" dhe Irani: Forcat Ajrore dhe Marina sulmuajnë objektet kyç të programit bërthamor të Iranit.
SHBA përdorën bombën GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator, e njohur si bombë bunker-shkatërruese, në goditjet e tyre në vendet bërthamore të Iranit, raporton CNN duke cituar burime. Kjo bombë, që peshon 13 ton dhe përmban pothuajse 3 ton eksploziv, u zhvillua për "të arritur dhe shkatërruar armët e masave të shkatërrimit të kundërshtarëve, të vendosura në objekte mirë mbrojtur", sipas informacionit zyrtar të Forcave Ajrore të SHBA. Sipas Fox News, SHBA përdorën deri në gjashtë bomba të tilla në goditjet e tyre në Iran.
Sipas CNN, SHBA kryen goditje ajrore në Iran duke përdorur bombarduesit B-2. GBU-57 MOP (Massive Ordnance Penetrator) është një bombë ajrore super-fuqishme amerikane, e dizajnuar për të goditur objektet fortifikuar dhe të thella të ngulitura në tokë, si bunkerët ose instalimet nëntokësore. Duke peshuar rreth 13.6 ton dhe mbi gjashtë metra gjatësi, bomba ka udhëheqje GPS dhe mund të depërtojë deri në 60 metra beton ose mbi 40 metra shkëmb, përpara se të eksplodojë.
Zhvillimi i MOP filluan në vitet 2000, dhe nga viti 2011 është në shërbim. Transportuesi kryesor është bombarduesi strategjik B-2 Spirit. GBU-57 u krijua si përgjigje ndaj kërcënimave potenciale nga vendet që ndërtojnë objekte bërthamore ose komanduese të thella të ngulitura në tokë, veçanërisht Iran dhe Korëja e Veriut.
Në natën e 22 qershor, Donald Trump shpalli goditjet ajrore në tre objekte bërthamore në Iran. Sipas tij, forcat amerikane goditën objektet në Fordow, Natanz dhe Isfahan. "Ne kemi përfunduar goditjen tonë shumë të suksesshme në tre objekte bërthamore në Iran, përfshirë Fordow, Natanz dhe Isfahan. Të gjitha aeroplanët tani janë jashtë hapësirës ajrore të Iranit. Ngarkesa e plotë e BOMBAVE u drova në objektin kryesor, Fordow. Të gjitha aeroplanët po kthehen në shtëpi në mënyrë të sigurt. Urime për luftëtarët tanë të shkëlqyer amerikanë. Asnjë armatë tjetër në botë nuk do të ishte në gjendje të bënte këtë."
Sipas Axios, SHBA aktivizoi bombarduesit stealth B-2, të cilët u dërguan drejt Lindjes së Mesme shkurt para goditjes. Këta bombardues mund të transportojnë bomba anti-bunker Massive Ordnance Penetrator (MOP) me peshë rreth 13 ton secila. Burimet e Fox News konfirmuan se bombarduesit B-2 morën pjesë në goditje. Ato u përdorën për bombardimin e objektit bërthamor në Fordow dhe hodhën gjashtë bomba anti-bunker me peshë 15 ton secila. Goditjet në objektet në Isfahan dhe Natanz u realizuan nga rreth 30 raketa kryeçarëse Tomahawk, të lansuara nga nëndetësit. Më parë, Reuters raportoi se gjashtë bombardues B-2 ngritën fluturimin nga Baza Ajrore Whiteman në Missouri dhe u drejtuan drejt Bazes Ajrore Andersen në ishin Guam në Oqeanin e Qetë. Në realitet, Fox News përcaktonte se rruga e tyre kishte si destinacion Iranin.
CNN, duke cituar një zyrtar qeveritar, raportoi se B-2 bombardoi bombat GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) anti-bunker. Kjo bombë, e njohur gjithashtu si "bunker-breaking bomb", peshon rreth 13.6 ton dhe përmban 2,700 kg eksploziv. MOP u zhvillua për "shkatërrimin e armëve të masave të shkatërrimit të kundërshtarëve tanë, të vendosura në objekte mirë mbrojtur", raporton CNN duke cituar një bulletin të Forcave Ajrore të SHBA.
Reagimi ndaj goditjeve në objektet bërthamore të Iranit
Shtetet e Bashkuara shkelën Kartën e OKB-së dhe ligjin ndërkombëtar duke sulmuar objektet bërthamore të paqes së Iranit, tha Ministri i Punëve të Jashtme të Iranit Abbas Araghchi. Ky ishte deklarata e parë e udhëheqjes iraniane pas goditjeve. Ai e karakterizoi sulmin si të papranueshëm dhe paralajmëroi se kjo do të ketë pasoja të rënda. Teherani rezervon të drejtën për të marrë të gjitha masat e mundshme për të mbrojtur interesat dhe suverenitetin e tij, theksoi ai. Goditjet e SHBA në objektet bërthamore treguan se ata ishin pjesë e planifikimit të sulmit fillestar të Izraelit në Iran.
Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës së Kombeve të Bashkuara António Guterres e karakterizoi bombardimin e SHBA të objekteve bërthamore të Iranit si një eskalim i rrezikshëm në rajon dhe një kërcënim të drejtpërdrejtë ndaj paqes dhe sigurisë. Ai përmend se konflikti mund të dilte shpejt jashtë kontrollit, dhe rreziku i një kësaj situacioni vetëm po rritet. Një scenari i tillë, sipas Guterres, do të çonte në pasoja katastrofike për popullsinë civile, rajonin dhe të gjithë botën. "Nuk ka zgjidhje ushtarake. E vetmja rrugë përpara është diplomacia," thuhet në deklaratën e sekretarit të përgjithshëm të OKB-së.
Kryeministri i Izraelit Shaitanyahu, në adresën e tij ndaj kombit, i falënderoi Donald Trump për goditjet në objektet bërthamore të Iranit. Ai u kujtoi se në fillim të operacionit kundër Iranit më 13 qershor, ai premtoi se objektet do të shkatërroheshin 'në këtë ose atë mënyrë'. "Kjo premtim është plotësuar," tha ai. Sipas kryeministrit izraelit, SHBA vepruan në koordinim të plotë me Forcat Mbrojtëse të Izraelit. Trump e telefonoi Shaitanyahu menjëherë pas goditjeve; ishte një "bisedë shumë e ngrohtë dhe emocionuese," tregoi kryeministri i Izraelit: "Ai na uriti, armatën dhe popullin tonë."
Lideri i Minoritetit Demokratik në Senat, Chuck Schumer, kërkoj nga Trump që të shpjegojë për Kongresin dhe amerikanët se si vendimi i tij për të goditur objektet bërthamore të Iranit do të ndikojë në sigurinë e SHBA. Sipas Schumer, asnjë president nuk ka të drejtë të 'tërheqë njëkohësisht shtetin në diçka aq serioze si luftë' pa një strategji të qartë. Përballimi i ambicius bërthamore të Iranit dhe 'agresionit të tij regional', janë të nevojshme fuqi dhe vendimarrje, tha senatori. Ai mendon se rreziku i një luftë të plotë dhe të zgjatur ka rritur shumë.
Cilat Pasoja Priten nga Hyrja e SHBA në Luftë
Është e qartë se vendimi i presidentit amerikan për të hyrë në luftë nuk do të afrojë paqen – përveç kësaj, do të dobësojë pozicionin e vet të zotit të Shtëpisë së Bardhë. Amerikanët dhe izraelitë thonë se "Fordow nuk ekziston më" – Trump e ripostoi këtë deklaratë fjalë për fjalë. Ndërsa burimet iraniane raportojnë se bunkeri nëntokësor nuk është shkatërruar – madje as "Mbreti i bombave", i lëshuar nga bombarduesit B-2, nuk ishte i mjaftueshëm. Ndërkohë, funksionarët e lartë iranianë deklaruan se të gjitha materialet bërthamore të pasurizuara ishin transferuar në një vend të sigurt.
Cilat pasoja priten nga përfshirja e SHBA në luftën Izrael-Iran? Disa scenarë janë të mundshëm:
Është e vështirë të imagjinohet se Iran do të dorëzohet, siç e dëshirojnë Trump dhe Izraeli – të paktën derisa të ndryshojë orientimi i pushtetit. Nuk është për t'u habitur që Tel Aviv-i ka deklaruar në mënyrë të hapur se dëshiron vdekjen e liderit suprem të vendit, Ayatollah Khamenei. Megjithatë, sipas The New York Post, ai ka përgatitur tre trashëgimtarë dhe fshehet në një bunker, duke shmangur pajisjet e komunikimit që mund të gjenden.
Scenari më i mundshëm është që Republika Islame të vazhdojë të rezistojë. Teheranit i kanë mbetur rezervat e raketeve. Më parë, autoritetet irianiane kërcënuan se në rast sulmi amerikan, ata jo vetëm do të intensifikojnë goditjet në Izrael, por edhe do të godin bazat ushtarake të SHBA në Lindjen e Mesme (ku janë vendosur 50,000 ushtarë).
Iran ka aftësi për të bllokuar ngushticën e Hormuzit me mina, nëndetësa dhe anije të vogla. Kjo ngushticë transporton 20% të naftës globale dhe një të tretën të gazit natyror të lëngshëm. Bllokimi i saj do të çonte në rritjen e çmimeve të energjisë në nivele të larta. Mbyllja e ngushticës do të prekte jo vetëm SHBA, por edhe Kinën, e cila importon pothuajse të gjithë naftën iraniane.
Dhe pastaj ka skenarin më të keq, të cilin as nuk donim të mendojmë. Kohët e fundit, në një intervistë me KP, Alexey Arbatov, kreu i Qendrës për Sigurinë Ndërkombëtare të IMEMO RAN, sugjeroi mundësinë e një konflikti bërthamor në Lindjen e Mesme. Sipas tij, rezervat e uranit të pasurizuar të Iranit lejojnë montimin e disa armëve bërthamore (dhe nuk është fakt se ajo rezervë nuk ekziston akoma). Izraeli, siç dihet, ka armë bërthamore – midis 80 dhe 200 armëve bërthamore.
Përgjigja e Donald Trump dhe Situata Politike në SHBA
Siç dihet, Donald Trump ëndërron për Çmimin Nobel për Paqen. Që nga fillimi i mandatit të dytë në Shtëpinë e Bardhë, ai ka krijuar imazhin e një biseduesi të paqes. Tani ai ka bashkohur me partinë e luftës. Megjithëse CNN, për shembull, ka shpërnda informacion sipas të cilit nuk do të ketë goditje të reja amerikane në Iran dhe Washingtoni shpreson që Teherani të kthehet në negociata, është e qartë se ky udhëtim për Amerikën nuk do të jetë i lehtë. Jo për t’u habitur që kolegët e presidentit të SHBA, kur akoma ishte e paqartë nëse Shtetet e Bashkuara do të hyjnë në luftë, kritikuan fort Trumpin. Prezantatori i televizionit Tucker Carlson deklaroi se përfshirja drejtpërdrejtë në konflikt mund të çojë në "përfundimin e imperit amerikan" dhe në dorëheqjen parakohore të Trumpit nga posti. Përgjigjja e presidentit ishte që e quajti atë të çmendur.
Reuters zbuloi pozicionin e vicepresidentit të SHBA, JD Vance: edhe ai protestoi kundër pjesëmarrjes së vendit të tij në konflikt dhe akuzoi "Izraelin" për tërheqjen e Amerikës në luftë. Nëse përballimi në Lindjen e Mesme bëhet i zgjatur – gjë që është krejtësisht e mundshme – pozicionet politike të Brendshme të Donald Trump do të rënia edhe më shumë.
Reagimi i Rusisë
Pasojat e bombardimeve amerikane ende nuk janë të qarta, por sulmet mund të jenë të rrezikshme për ndotje radioaktive. Territorjet e Rusisë ndodhen në të njëjtin rajon Kaspi, ku bën pjesë edhe Iran. Vendet tona kanë marrëdhënie miqësore; në janar, presidentët Putin dhe Pezeshkian nënshkruan një Marrëveshje për Partneritet Strategjik të Plotë. Dhe, sigurisht, dobësimi i një aleati në Lindjen e Mesme nuk na shërben aspak.
Dëgjohen mendime se rritja e çmimeve të naftës për shkak të konfliktit mund të vijë si avantazh për Rusinë. Po ashtu, largimi i pajisjeve ushtarake amerikane në rajonin e Lindjes së Mesme dhe fakti se pyetja ukrainase tani është bërë dytësore për Perëndim-in mund të jenë të dobishme për Moskën. Por në këmbim të rreziqeve për botën e tërë, të cilat sjell rinovimi i agresivitetit amerikan, a duhet ne tani të flasim për "pluset"? Dhe, apropo, mund të na shpjegohet pse për sulmin në Iran, Trump zgjodhi pikërisht datën 22 qershor?