Сребреница: когда мир молчал, а мусульман убивали

Srebrenica: when the world was silent and Muslims were being killed / Srebrenitsa: Dünya sessiz kaldığında ve Müslümanlar öldürüldüğünde / Srebrenica: kur bota heshti dhe Muslimanët po vriteshin

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:

Босния и Герцеговина — земля, где мусульмане жили бок о бок с христианами и иудеями столетиями. После прихода Османской империи в XV веке, исламская культура и управление принесли на Балканы новую эпоху: эпоху относительной терпимости, справедливости и сосуществования. Мусульмане управляли Боснией почти 500 лет, и за всё это время не было разрушено ни одной церкви. Более того, османские законы и шариат запрещали нападения на религиозные святыни других конфессий. Это был яркий пример исламской толерантности и уважения к другим вероисповеданиям.

После распада Югославии в начале 1990-х годов Балканы захлестнула волна этнической и религиозной ненависти. Боснийские мусульмане, или босняки, оказались между двух огней — сербских и хорватских националистов, которые стремились расчистить территорию для своих «этнически чистых» государств. В период с 1992 по 1995 годы в Боснии произошло множество зверств, но особенно ужасным стал случай Сребреницы — города на востоке страны, населённого преимущественно мусульманами. Несмотря на то, что в апреле 1993 года Сребреница была объявлена ООН «зоной безопасности», войска Республики Сербской 11 июля 1995 года захватили её без серьёзного сопротивления со стороны международных миротворцев.

За несколько дней было убито более 8 000 боснийских мужчин и подростков. Тела были захоронены в массовых могилах. Это стало самым крупным массовым убийством в Европе после Второй мировой войны. Международный трибунал в Гааге квалифицировал это преступление как геноцид. Несмотря на присутствие 600 голландских миротворцев ООН, преступление не было остановлено. Мир, погрязший в политике двойных стандартов, проявил свою неспособность защитить невинных. Сегодня мы должны честно задаться вопросом: Почему международное сообщество не защитило мусульман Сребреницы? Как могло произойти, что в самом центре Европы, на глазах у всего мира, были уничтожены тысячи людей только из-за своей веры и этнической принадлежности?

Отдельного внимания заслуживают слова Хакии Мехольича, бывшего начальника полиции Сребреницы, утверждавшего, что президент Алия Изетбегович ещё в 1993 году говорил о возможности международного вмешательства только в случае массового уничтожения мусульман — как минимум 5 тысяч человек. Если это правда, то это показывает мрачную реальность современной политики, где даже страдания мусульман становятся объектом расчёта и стратегических интересов.

Во время боснийской войны было разрушено более 80% мечетей и исламских центров. Это не было случайным побочным ущербом. Это было систематическое уничтожение исламской культуры, веры, присутствия и самосознания боснийцев. Более 100 имамов были убиты. Ислам в Боснии подвергся не просто физическим разрушениям, но и целенаправленной попытке уничтожить его духовную сущность. Сребреница — это не только трагедия боснийских мусульман, это предупреждение для всей Уммы. Когда мусульмане слабы, разобщены, политически наивны и не имеют силы для самозащиты — они становятся лёгкой мишенью. Это напоминание о важности единства, образованности, стратегического мышления и готовности к защите своих братьев и сестёр по вере.

Молчание в лице геноцида — это предательство этой обязанности. Сегодня, спустя десятилетия, мусульмане должны помнить урок Сребреницы: не будет защиты, кроме как от Аллаха и через усилия самой Уммы. Сребреница — это не только трагедия прошлого, это зеркало настоящего и вызов будущему. Каждый мусульманин должен знать эту историю, делать ду'а за шахидов, искать истины и нести свет справедливости. Пусть же их кровь не будет напрасной, а станет поводом к пробуждению совести, единству мусульман и построению более справедливого мира на Балканах.

Несмотря на ужасы войны, исламская община Боснии не только выжила, но и продолжила возрождаться. После войны были восстановлены десятки мечетей, в том числе знаменитая Ферхадия в Баня-Луке. Имамы, уцелевшие в войне, вновь начали служение. Молодое поколение мусульман в Боснии сегодня активно изучает свою религию, культуру и историю. Важно подчеркнуть: ислам в Боснии всегда был и остаётся формой мирного сосуществования и духовной глубины. Местная исламская традиция — умеренная, ориентированная на образование, толерантность и уважение к другим религиям.

История боснийских мусульман — это история выживания, достоинства и веры. На протяжении веков они жили бок о бок с представителями других религий, и даже в самых тёмных часах сохранили свою идентичность и культуру. Геноцид в Сребренице — мрачное напоминание о том, к чему может привести национализм и религиозная ненависть, если их не остановить. Но вместе с тем это и призыв к человечеству: строить мир, основанный на уважении, диалоге и справедливости.

Балканы — это регион, через который прошли многие цивилизации. С приходом Османской империи здесь прочно укоренился и укрепился Ислам, особенно в Боснии, Косово, Северной Македонии и Албании. Однако с падением Халифата и распространением национализма и светского мышления, мусульмане Балкан постепенно теряли свои позиции — политические, культурные и религиозные. Сегодня мусульмане в Косово и Албании сталкиваются с новыми вызовами — не через прямое оружие, а через мягкую силу, давление Запада и внутреннее ослабление исламской идентичности.

Косово и Метохия: страх перед захватом и вечная угроза со стороны Сербии

Косово — земля, где мусульмане составляют подавляющее большинство населения. Однако их безопасность и свобода остаются под постоянной угрозой. После провозглашения независимости от Сербии в 2008 году мусульманское население Косово живёт в условиях политической нестабильности, провокаций, и постоянного напряжения, вызванного тем, что Белград никогда не признал их государственность.

Сербская идеология, построенная на православной идентичности и славянском национализме, рассматривает Косово как «колыбель сербской нации». Это означает, что Косово по-прежнему воспринимается как объект возвращения и реванша, и любые слабости, внутренние распри, ослабление исламской идентичности — только приблизят день новой попытки агрессии. Назидание мусульманам Косово: вы должны быть бдительными. Не забывайте, что свобода без веры — это иллюзия. Не позволяйте светской власти и политическим амбициям отвлечь вас от истинной цели — сохранить Ислам как основу вашей личности, общины и страны.

Албания: цена за вступление в Евросоюз — отказ от исламской идентичност

Албания — первая страна на Балканах, где Ислам получил широкое распространение после османского прихода. До коммунистической диктатуры Энвера Ходжи Ислам был основой общественного сознания. Однако в XX веке Албания стала первой официально атеистической страной мира, где были разрушены мечети, запретили хадж и исламское образование. Сегодня Ислам вновь проявляется в народе, но государство всё чаще движется в сторону полной секуляризации. Албания — член НАТО, а для вступления в ЕС, по негласным условиям, от неё ожидается отказ от исламского образа. Премьер-министр страны — католик по вероисповеданию, и это отражает реальность власти: мусульманское большинство управляется светской элитой, оторванной от религии. 

Что происходит? Давление со стороны ЕС и НАТО на исламские ценности. Попытки «унифицировать» население на основе европейской светскости. Ослабление исламского образования и представления Ислама в обществе. Мечети остаются, но вера становится формальной, без содержания. Назидание мусульманам Албании: Албания — мусульманская по корням. Ваши предки принимали Ислам осознанно. Не позвольте политике ради евроинтеграции уничтожить вашу духовную сущность. Не продавайте Ислам за экономические выгоды или политическую стабильность.

Аллах говорит: «Не продавайте Мои знамения за ничтожную цену». Сура аль-Бакара, 2:41. И в Косово, и в Албании идёт тенденция к замещению исламской идентичности на светскую националистическую или европейскую модель. Это сопровождается: разрушением исламских институтов, насаждением западных «ценностей», подменой понятий веры культурой. Такой подход создаёт поколение мусульман по имени, но не по сути. Если Умма не пробудится — завтра Ислам на Балканах будет как музейное явление: красивое, но мёртвое.

Мусульмане Косово и Албании должны осознать: ваша свобода — это аманат, доверие от Аллаха. Она будет сохранена только в том случае, если вы будете хранить Ислам в своих сердцах и душах, домах и обществах. Не отдавайте свою веру в обмен на обещания Евросоюза. Не ослабляйте свою бдительность перед сербской угрозой. Не позвольте, чтобы мечети остались, но сердца опустели.

О, Аллах, укрепи мусульман Балкан: Боснии, Северной Македонии, Косово и Албании! Даруй им стойкость, знание, единство и твёрдость в вере. Пусть не ослабеет их дух и не угаснет свет Ислама в их сердцах. Аминь!

Srebrenica: when the world was silent and Muslims were being killed

Praise be to Allah, Whom we praise and to Whom we call for help and forgiveness. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and from our evil deeds. Whomsoever Allah guides, none can mislead; and whomsoever He leaves astray, none can guide. We bear witness that there is none worthy of worship except Allah Alone, and we bear witness that Muhammad is His servant and Messenger. Then:

Bosnia and Herzegovina — a land where Muslims lived side by side with Christians and Jews for centuries. After the arrival of the Ottoman Empire in the 15th century, Islamic culture and governance brought a new era to the Balkans: an era of relative tolerance, justice, and coexistence. Muslims ruled Bosnia for nearly 500 years, and during all this time, not a single church was destroyed. Moreover, Ottoman laws and Sharia forbade attacks on religious sites of other faiths. This was a shining example of Islamic tolerance and respect for other religions.

After the breakup of Yugoslavia in the early 1990s, the Balkans were engulfed by waves of ethnic and religious hatred. Bosnian Muslims, or Bosniaks, found themselves caught between two fires — Serbian and Croatian nationalists who sought to clear territories for their "ethnically pure" states. Between 1992 and 1995, many atrocities occurred, but one of the most horrific events was Srebrenica — a town in eastern Bosnia, predominantly inhabited by Muslims. Despite being declared a UN “safe zone” in April 1993, the forces of Republika Srpska captured it on July 11, 1995, without serious resistance from international peacekeepers.

Within days, more than 8,000 Bosnian men and teenagers were killed. Their bodies were buried in mass graves. This became the largest mass murder in Europe since World War II. The International Criminal Tribunal in The Hague classified this crime as genocide. Despite the presence of 600 Dutch UN peacekeepers, the crime was not prevented. A world immersed in double standards proved its inability to protect the innocent. Today we must honestly ask ourselves: Why did the international community fail to protect the Muslims of Srebrenica? How could it happen that in the very heart of Europe, before the eyes of the entire world, thousands of people were exterminated solely because of their faith and ethnic identity?

Special attention deserves the words of Hakija Meholić, former police chief of Srebrenica, who claimed that President Alija Izetbegović reportedly spoke in 1993 about the possibility of international intervention only in the case of mass killings of Muslims — at least 5,000 people. If this is true, it reveals the grim reality of modern politics, where even Muslim suffering becomes an object of calculation and strategic interests.

During the Bosnian war, over 80% of mosques and Islamic centers were destroyed. This was not random collateral damage. It was a systematic destruction of Islamic culture, faith, presence, and the self-awareness of Bosniaks. Over 100 imams were killed. Islam in Bosnia was subjected not only to physical destruction but also to a deliberate attempt to erase its spiritual essence. Srebrenica is not only a tragedy for Bosnian Muslims — it is a warning for the entire Ummah. When Muslims are weak, divided, politically naive, and lack strength for self-defense — they become easy targets. This reminds us of the importance of unity, knowledge, strategic thinking, and readiness to defend our brothers and sisters in faith.

Silence in the face of genocide is betrayal of this duty. Today, decades later, Muslims must remember the lesson of Srebrenica: there will be no protection except from Allah and through the efforts of the Ummah itself. Srebrenica is not only a tragedy of the past — it is a mirror of the present and a challenge for the future. Every Muslim should know this history, make dua for the martyrs, seek truth, and carry the light of justice. May their blood not be in vain, but become a reason for awakening conscience, uniting Muslims, and building a more just world in the Balkans.

Despite the horrors of war, the Islamic community of Bosnia not only survived but continued to revive. After the war, dozens of mosques were rebuilt, including the famous Ferhadia Mosque in Banja Luka. Imams who survived the war resumed their service. The younger generation of Muslims in Bosnia today actively studies their religion, culture, and history. It is important to emphasize: Islam in Bosnia has always been and remains a form of peaceful coexistence and spiritual depth. Local Islamic tradition — moderate, oriented towards education, tolerance, and respect for other religions.

The story of Bosnian Muslims is a story of survival, dignity, and faith. For centuries, they lived side by side with followers of other religions, and even in the darkest hours preserved their identity and culture. The genocide in Srebrenica is a grim reminder of what nationalism and religious hatred can lead to if left unchecked. But at the same time, it is a call to humanity: to build a world based on respect, dialogue, and justice.

The Balkans — a region through which many civilizations have passed. With the arrival of the Ottoman Empire, Islam took root firmly here, especially in Bosnia, Kosovo, North Macedonia, and Albania. However, with the fall of the Caliphate and the spread of nationalism and secularism, Muslims of the Balkans gradually lost their positions — political, cultural, and religious. Today, Muslims in Kosovo and Albania face new challenges — not through direct weapons, but through soft power, Western pressure, and internal weakening of Islamic identity.

Kosovo and Metohija: Fear of Occupation and Eternal Threat from Serbia

Kosovo — a land where Muslims constitute the overwhelming majority of the population. Yet their security and freedom remain under constant threat. After declaring independence from Serbia in 2008, the Muslim population of Kosovo lives in conditions of political instability, provocations, and ongoing tension caused by the fact that Belgrade has never recognized their statehood.

Serbian ideology, built on Orthodox identity and Slavic nationalism, sees Kosovo as the "cradle of the Serbian nation." This means that Kosovo is still perceived as an object of return and revenge, and any weaknesses, internal disputes, weakening of Islamic identity — will only bring closer the day of another attempt at aggression.

Admonition to Muslims of Kosovo: Be vigilant. Do not forget that freedom without faith is an illusion. Do not allow secular authority and political ambitions to distract you from the true goal — to preserve Islam as the foundation of your identity, community, and country.

Albania: The Price of Joining the EU – Abandoning Islamic Identity

Albania — the first country in the Balkans where Islam gained widespread acceptance after the Ottoman arrival. Before the communist dictatorship of Enver Hoxha, Islam was the basis of public consciousness. However, in the 20th century, Albania became the first officially atheist country in the world, where mosques were destroyed, Hajj was banned, and Islamic education prohibited. Today, Islam is re-emerging among the people, but the state increasingly moves toward full secularization. Albania is a NATO member, and to join the EU, it is expected unofficially to abandon Islamic identity. The Prime Minister of the country — is Catholic by denomination, reflecting the reality of power: the Muslim majority is governed by a secular elite disconnected from religion.

What is happening? Pressure from the EU and NATO on Islamic values. Attempts to "unify" the population based on European secularism. Weakening of Islamic education and representation of Islam in society. Mosques remain, but faith becomes formal, devoid of substance. Admonition to Muslims of Albania: Albania — Muslim by roots. Your ancestors embraced Islam consciously. Do not allow politics for European integration to destroy your spiritual essence. Do not sell Islam for economic benefits or political stability.

Allah says: "Do not exchange My signs for a meager price." Surah Al-Baqarah, 2:41. In both Kosovo and Albania, there is a trend of replacing Islamic identity with secular nationalism or European models. This is accompanied by the destruction of Islamic institutions, promotion of Western "values," and substitution of the concept of faith with culture. Such an approach creates generations of Muslims in name, but not in essence. If the Ummah does not awaken — tomorrow Islam in the Balkans will be like a museum exhibit: beautiful, but dead.

Muslims of Kosovo and Albania must realize: your freedom is an amanat , a trust from Allah. It will be preserved only if you keep Islam in your hearts and souls, homes and societies. Do not give away your faith in exchange for promises of the EU. Do not weaken your vigilance before the Serbian threat. Do not allow mosques to remain while hearts become empty.

O Allah, strengthen the Muslims of the Balkans: Bosnia, North Macedonia, Kosovo, and Albania! Grant them steadfastness, knowledge, unity, and firmness in faith. Let not their spirit weaken nor the light of Islam fade from their hearts. Ameen.

Srebrenitsa: Dünya sessiz kaldığında ve Müslümanlar öldürüldüğünde

Hamd ü sena sadece Allahu Tealâ’ya mahsustur. Onu över ve yardımına, bağışlanmasına dua ederiz. Ruhlarımızın kötülüğünden ve kötü işlerimizden Allah’a sığınırız. Kimi Allah doğru yola ileterse kimse onu sapıklığa sürükleyemez. Kimi terk ederse onu kimsenin hidayete erdiremez. Şahidiz ki, ibadet hakkı olan tek varlık Allahu Teala’dır ve şahidiz ki Muhammed O’nun kuludur ve elçisidir. Sonra:

Bosna-Hersek — yüzyıllardır Müslümanlar, Hristiyanlar ve Yahudiler’in bir arada yaşadığı bir topraktır. 15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun gelmesinin ardından Balkanlara İslam kültürü ve yönetimi yeni bir dönem kazandırdı: nispeten hoşgörü, adalet ve beraberlik dönemi. Müslümanlar Bosna’yı neredeyse 500 yıl boyunca yönettiler ve bu sürede tek bir kilise dahi tahrip edilmedi. Dahası, Osmanlı kanunları ve Şeriata göre diğer dinlere ait dini yerlere saldırı yapmak yasaktı. Bu, İslam’ın hoşgörüsüne ve diğer inançlara saygısına gösterilen parlak bir örnekti.

1990'ların başında Yugoslavya'nın dağılmasından sonra Balkanlar etnik ve dini nefretin dalgalanmalarıyla sarıldı. Bosnalı Müslümanlar ya da Boşnaklar, “etnik olarak temiz” devletler kurmak isteyen Sırp ve Hırvat milliyetçileri arasında sıkıştılar. 1992-1995 yılları arasında birçok zulüm yaşandı ancak özellikle Doğu Bosna'da bulunan çoğunlukla Müslümanların yaşadığı şehir olan Srebrenitsa olayı en çok dehşet vericiydi. Nisan 1993'te BM tarafından “güvenli bölge” ilan edilmesine rağmen, 11 Temmuz 1995’te Sırp Cumhuriyeti güçleri uluslararası barış gücüne ciddi direnç gösterilmeden şehri ele geçirdi.

Birkaç gün içinde 8 binden fazla Bosnalı erkek ve ergen öldürüldü. Cesetler toplu mezarlara gömüldü. Bu, II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'daki en büyük kitlesel katliam oldu. Lahey'deki Uluslararası Mahkeme bunu soykırım olarak nitelendirdi. Hollandalı BM barışı koruyucuların 600 kişilik bir gücü bulunmasına rağmen suç önlenemedi. Çift standartlarla dolu dünya, masumları koruma yeteneğini gösteremedi. Bugün dürüstçe kendimize şu soruları sormalıyız: Niye uluslararası topluluk Srebrenitsa’daki Müslümanları koruyamadı? Avrupa'nın kalbinde, dünyanın gözü önünde insanlar sadece inançlarına ve etnik kökenlerine göre nasıl yok edilebildi?

Özel bir dikkat hak eden nokta ise eski Srebrenitsa polis amiri Hakija Meholić’in sözleridir. Eski Devlet Başkanı Aliya İzetbegoviç’in 1993 yılında uluslararası müdahalenin sadece 5 bin Müslüman’ın kitlesel öldürülmesi durumunda mümkün olabileceğinden bahsettiğini iddia etmiştir. Eğer bu doğruysa, bu durum günümüz siyasetinde bile Müslümanların acılarının stratejik çıkarların ve hesaplamaların objesi haline geldiğini ortaya koymaktadır.

Boşnak Savaşı sırasında tüm cami ve İslam merkezlerinin %80’i yıkıldı. Bu tesadüfi bir yan hasar değildi. Bu, Boşnakların kültürüne, inancına, varlığına ve özbenliğine yönelik sistematik bir imha girişimidir. Yüzün üzerinde imam öldürüldü. Bosna’da İslam sadece fiziksel anlamda değil aynı zamanda ruhsal özüyle hedef alınmıştır. Srebrenitsa sadece Boşnak Müslümanlar için değil tüm Ümmet için bir uyarıdır. Müslümanlar zayıflarsa, bölünürse, siyasî olarak naif davranırsa ve kendilerini savunacak güce sahip olurlarsa kolay hedef haline gelirler. Bu, birliğin, bilginin, stratejik düşünmenin ve inancımızdaki kardeş ve kızkardeşlerimizi koruma hazırlığının önemini hatırlatan bir tecrübedir.

Soykırımla karşı karşıya sessiz kalmak bu görevin ihlali demektir. Bugün, birkaç on yıl sonra bile Müslümanların Srebrenitsa dersini öğrenmeleri gerekmektedir: koruma sadece Allah’tan ve Ümmetin gayretiyle mümkündür. Srebrenitsa sadece geçmişin trajedisi değil aynı zamanda bugünü yansıtan bir aynadır ve gelecek için bir çağrıdır. Her Müslüman bu tarihi bilmeli, şehitler için dua etmeli, gerçeği araştırmalı ve adaletin ışığını taşımalıdır. Kanları boşa gitmemeli, vicdanların uyanması, Müslümanların birliği ve Balkanlar'da daha adil bir dünyanın inşasına vesile olmalıdır.

Savaşın korkunçluklarına rağmen Bosna İslam topluluğu yalnızca hayatta kalmakla kalmadı, aynı zamanda yeniden canlanmaya devam etti. Savaş sonrası onlarca cami tekrar yapıldı; Banja Luka’daki ünlü Ferhadia Camii de bunlardan biridir. Savaşta sağ kalan imamlar tekrar görevlerine döndü. Günümüzde Bosna’daki genç Müslüman kuşak aktif olarak dinlerini, kültürlerini ve tarihlerini öğrenmeye çalışıyor. Vurgulanması gerekendir ki Bosna’daki İslam her zaman barış içinde yaşam ve manevi derinliğin bir biçimi olmuştur. Bölgedeki İslam geleneği - eğitimci, hoşgörülü ve diğer dinlere saygı duyandır.

Bosnalı Müslümanların hikayesi, ayakta kalma, onur ve imanın hikayesidir. Yüzyıllar boyunca diğer din mensuplarıyla omuz omuza yaşadılar ve en karanlık saatlerde bile kimliklerini ve kültürlerini muhafaza ettiler. Srebrenitsa soykırım ise milliyetçiliğin ve dini nefretin kontrol altına alınmaması durumunda neye yol açabileceğine dair karanlık bir hatırlatmadır. Ancak aynı zamanda insanoğluna çağrısıdır: saygı, diyalog ve adalet üzerine kurulu bir dünya inşa etmek.

Balkanlar birçok medeniyetin geçtiği bir bölgedir. Osmanlı İmparatorluğu'nun gelişinden sonra özellikle Bosna, Kosova, Kuzey Makedonya ve Arnavutluk'ta İslam kökleşmiş ve güçlenmiş; ancak Halifeliğin düşüşü ve milliyetçiliğin ve laik düşüncenin yayılmasıyla beraber Balkan Müslümanları politik, kültürel ve dini pozisyonlarını kaybetmeye başladılar. Bugün Kosova ve Arnavutluk’taki Müslümanlar doğrudan silahsız saldırılar yerine yumuşak güç, Batı baskısı ve İslam kimliğinin içsel zayıflığı gibi yeni zorluklarla karşı karşıyadırlar.

Kosova ve Metohiya: İşgal korkusu ve Sırbistan’dan sürekli tehdit

Kosova — nüfusunun büyük çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu bir topraktır. Ancak güvenlikleri ve özgürlükleri sürekli tehdit altındadır. 2008 yılında Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan ettikten sonra Kosova Müslüman nüfusu siyasi istikrarsızlık, kışkırtmalar ve Belgrad’ın bu devleti hiçbir zaman tanımayışı nedeniyle sürekli gerginlik içinde yaşamaktadır.

Sırp ideolojisi Ortodoks kimliğe ve Slav milliyetçiliğine dayanmaktadır. Kosova, Sırbistan için “ulusun kundura tabanı” olarak görülmektedir. Bu da Kosova’nın bir dönüş ve intikam alanı olarak algılandığı anlamına gelir. İçsel zayıflıklar, iç çatışmalar, İslam kimliğinin zayıflaması, yeni bir saldırı girişiminin yaklaşmasına neden olabilir.

Kosovalı Müslümanlara öğüt: Dikkatli olun. İmanın olmadığı özgürlüğün bir illüzyon olduğunu unutmayın. Siyasi hırsların ve seküler otoritenin gerçek amacı - İslam'ı kimliğinizin, topluluğunuzun ve ülkenizin temeli olarak korumaktan sizi uzaklaştırmak değildir.

Arnavutluk: AB’ye Katılımın Fiyatı – İslam Kimliğinden Vazgeçmek

Arnavutluk — Osmanlıların gelişinden sonra İslam’ın yaygınlaştığı Balkanlar’daki ilk ülkedir. Enver Hodja’nın komünist diktatörlüğüne kadar İslam halk bilincinin temelidir. Ancak 20. yüzyılda Arnavutluk dünyadaki ilk resmi ateist ülke oldu; camiler yıkıldı, hacca gitme yasaklandı ve İslam eğitimi kaldırıldı. Bugün İslam halkın arasında yeniden canlanıyor olsa da devlet giderek tamamen laikleşmeye yöneliyor. Arnavutluk NATO üyesidir ve AB’ye katılmak için ise resmi olmasa da İslam kimliğinden vazgeçmesi beklenmektedir. Başbakan ülkenin Katolik mezhebinden olması, gücün gerçekliğini yansıtmaktadır: Müslüman çoğunluğun yönetimini dine uzak bir elit yürütüyor.

Ne oluyor? AB ve NATO’dan gelen İslam değerlerine baskılar. Toplumu Avrupa laikliği çerçevesinde “birleştirmeye” çalışmaları. İslam eğitiminin ve toplumdaki İslam temsilinin zayıflatılması. Camiler hâlâ var ama inanç içerikten yoksun şekilde biçimsel kalıyor. Arnavut Müslümanlara öğüt: Arnavutluk kökleri İslam’dır. Atalarınız İslamiyet’i bilinçli olarak benimsemiştir. Avrupa entegrasyonu politikalarına İslamınızı kurban etmeyin. Ekonomik kazançlar veya siyasi istikrar uğruna İslamı satmayın.

Allah buyuruyor: “Benim ayetlerimi değersiz bir bedelle satmayın.” Bakara Suresi, 2:41. Hem Kosova hem de Arnavutluk’ta İslam kimliğinin yerine laik milliyetçilik ya da Avrupa modellerinin konulması yönünde bir eğilim vardır. Bu, İslam kurumlarının yıkımı, Batılı “değerlerin” bastırılması ve inanç kavramının kültürle değiştirilmesiyle eşlik eder. Böyle bir yaklaşımdan çıkan nesiller isimde Müslüman, özde Müslüman olmayan fertlerdir. Eğer Ümmet uyanmazsa, yarın Balkanlar'daki İslam müze parçası gibi görünür ama ölü olacaktır.

Kosova ve Arnavutluk Müslümanlarının farkında olması gereken şey şudur: Özgürlüğünüz bir emanettir, Allah’ın emanetidir. İslam’ı kalplerinizde, evlerinizde ve toplumlarınızda tutmanız şartıyla korunacaktır. İnançlarınızı Avrupa vaatlerine karşılık vermeyin. Sırp tehdidine karşı dikkatli olun. Camiler kalsa da kalpler boş kalsın.

Ey Allah! Balkanlar’daki Müslümanları kuvvetlendir: Bosna, Kuzey Makedonya, Kosova ve Arnavutluk! Onlara sabır, bilgi, birlik ve imanda kararlılık ihsan eyle. Ruhları zayıflamasın ve kalplerindeki İslam ışığı sönmeyesin. Âmin.

Srebrenica: kur bota heshti dhe Muslimanët po vriteshin

Falënder jemi Allahut, të cilin lavdërojmë dhe të Cilit i kërkojmë ndihmë dhe falje. Ne kërkojmë mbrojtje nga e keqja e shpirtëve tona dhe veprimeve të këqija. Kushdo që Allah udhëzon, askush nuk mund ta çojë në gabim. Kushdo që Ai lë, askush nuk mund ta udhëzojë. Dëshmojmë se nuk ka Zot tjetër për të adhuruar përveç Allahut të Vetëm, dhe dëshmojmë se Muhammedi është shërbëtori i Tij dhe i Atij I Dërguari. Pastaj:

Bosnja dhe Hercegovina – një tokë ku muslimanët jetuan në harmoni me kristianët dhe hebrejtët për shekuj të tërë. Pas hyrjes së Perandorisë Osmane në shekullin XV, kultura dhe sundimi islamic solli një epokë të re në Ballkan: një epokë relativisht tolerante, drejtësie dhe bashkëjetese. Muslimanët sunduan Bosnën për rreth 500 vjet dhe gjatë të gjithë kësaj kohe asnjë kishë nuk u shkatërrua. Më tepër, ligjet osmane dhe sheriatu e ndalonin sulmin në vendet e sakta të feve të tjera. Ky ishte një shembull i mrekullueshëm i tolerancës islamike dhe respektit për besimet e tjera.

Pas shpërbërjes së Jugosllavisë në fillim të viteve 1990, Ballkani u përfshi nga valët e urrejtjes kombëtare dhe fetare. Muslimanët bosnjakë, ose bosnjakët, u gjetën mes dy zjarreve – nacionalistëve serbë dhe kroatë që synonin të pastronin territoret për shtetet e tyre “pastra etnikisht”. Nga viti 1992 deri në 1995 u bënë shumë krime, por më të tmerrshmet u zhvilluan në Srebrenicë – një qytet në lindje të vendit, i banuar kryesisht nga muslimanë. Edhe pse u shpall zonë e sigurt nga OKB-ja në prill të vitit 1993, forcat e Republikës Serbe e pushtuan atë më 11 korrik 1995 pa rezistencë të fortë nga forcët paqeruajtëse ndërkombëtare.

Brenda disa ditëve, mbi 8,000 burra dhe adoleshentë bosnjakë u vra. Trupat e tyre u varrosën në varre të përbashkëta. Kjo u bë vrasja më e madhe kolektive në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Tribunali Ndërkombëtar në Gagë e klasifikoi këtë krim si gjenocid. Edhe pse ishin të pranishëm 600 paqeruajtës holandezë të OKB-së, krimi nuk u ndalua. Një botë e përfshirë në standarde të dyfishta provoi vetëm pamundësinë e saj për të mbrojtur të pafajshmit. Sot duhet të pyesim veten me transparencë: Pse komuniteti ndërkombëtar nuk i mbrojti muslimanët e Srebrenicës? Si mund të ndodhë që në qendër të Evropës, para syve të të gjithë botës, mijëra njerëz të vriten vetëm për shkak të besimit dhe identitetit etnik?

Vëmendje të veçantë meriton thënia e Hakiq Meholicit, ish-kryepolicai i Srebrenicës, i cili tha se presidenti Alija Izetbegoviq në vitin 1993 foli për mundësinë e intervencionit ndërkombëtar vetëm nëse do të vrisnin 5,000 muslimanë ose më shumë. Nëse kjo është e vërtetë, ajo tregon realitetin e errët të politikës moderne, ku edhe vuajtja e muslimanëve bëhet objekt llogarish dhe interesesh strategjike.

Gjatë luftës bosnjake u shkatërruan mbi 80% e xhamive dhe qendrave islame. Kjo nuk ishte dëm i rastësishëm. Ishte një shkatërrim sistematiç i kulturës islame, besimit, pranisë dhe vetëdijes së bosnjakëve. Mbi 100 imamë u vra. Islam në Bosni u nënshtrua jo vetëm shkatërrimit fizik, por edhe një përpjekje të qartë për të fshirë esencën e saj shpirtërore. Srebrenica nuk është vetëm një tragjedi për muslimanët bosnjakë – është një paralajmërim për tërë Ummën. Kur muslimanët janë të dobët, të pjestuar, politikisht të papërvojtur dhe pa forcë për të mbrojtur veten – bëhen objekte të lehta. Kjo na kujton rëndësinë e bashkuar, të njohurive, mendimit strategjik dhe gatishmërisë për të mbrojtur vëllezërit dhe motrat tona në besim.

Heshtja përballë gjenocidit është tradhti e kësaj detyre. Sot, pas dhjetëra vitesh, muslimanët duhet të mbajnë mend mësimin e Srebrenicës: nuk do të ketë mbrojtje përveç prej Allahut dhe përmes përpjekjeve të vetë Ummës. Srebrenica nuk është vetëm një tragjedi e kaluar – është një pasqyrë e tashme dhe një sfidë për të ardhmen. Çdo musliman duhet të dijë këtë histori, të bëjë dua për martirët, të kërkojë të vërtetën dhe të bartë dritën e drejtësisë. Le të mos jetë kjo gjak në zbrazëti, por të bëhet një shkak për zgjimin e ndjenjave, njëtimin e muslimanëve dhe ndërtimin e një bote më të drejtë në Ballkan.

Edhe pse lufta solli tmerr, komuniteti islamic i Bosnisë nuk vetëm që mbijetoi, por vazhdoi të ringjallet. Pas luftës u rindërtuan dhjetëra xhami, duke përfshirë famëkeputurën Ferhadia në Banja Lukë. Imamët që mbijetuan luftës rifilluan punën e tyre. Gjenerata e re e muslimanëve në Bosnië sot studion aktivisht besimin, kulturën dhe historinë e tyre. Është e rëndësishme të theksojmë: islam në Bosni ka qenë dhe mbetet një formë bashkëjetese paqësore dhe thellësie shpiritore. Tradita lokale islame – e moderuar, e orientuar në arsim, tolerancë dhe respekt për fe të tjera.

Historia e muslimanëve bosnjakë është historia e mbijetesës, dinisë dhe besimit. Për shekuj të tërë ata jetuan së bashku me përfaqësit e feve të tjera dhe edhe në orët më të errëta ruajtën identitetin dhe kulturën e tyre. Gjenocidi në Srebrenicë është një kujtesë e errët se çfarë mund të sjellë nacionalizmi dhe urrejtja fetare nëse nuk ndalet. Por së bashku është një thirrje për njerëzimin: të ndërtojmë një botë të bazuar në respekt, dialog dhe drejtësi.

Ballkani – një rajon ku kanë kaluar shumë civilizime. Me ardhjen e Perandorisë Osmane, Islami u rrënzë fuqishëm këtu, veçanërisht në Bosnië, Kosovë, Maqedoni Veriore dhe Shqipëri. Megjithatë, pas rënies së Kalifatit dhe përhapjes së nacionalizmit dhe mendimit sekular, muslimanët e Ballkanit po humbisnin pozicionet e tyre – politike, kulturore dhe fetare. Sot, muslimanët në Kosovë dhe Shqipëri ballafaqohen me sfida të reja – jo me armë direkt, por me fuqinë e butë, presionin perëndimor dhe dobësimin e identitetit islamic brenda.

Kosova dhe Metohia: frika nga pushtimi dhe kërcënimi i përhershëm nga Serbia

Kosova – një tokë ku muslimanët përbëjnë shumicën absolute të popullsisë. Megjithatë, siguria dhe liria e tyre mbeten nën kërcënim të vazhdueshëm. Pas shpalljes së pavarësisë nga Serbia në vitin 2008, popullsia muslimane e Kosovës jeton në kushte të pasigurisë politike, provokimeve dhe tensioneve të vazhdueshme të shkaktuara nga fakti se Beogradi nuk e ka kurrë pranuar sovranitetin e saj.

Ideologjia serbe, e ndërtuar mbi identitetin ortodoks dhe nacionalizmin sllav, e shikon Kosovën si “krahinën e serbëve”. Kjo do të thotë se Kosova vazhdon të perceptohet si objekt i kthimit dhe hakmarrjes, dhe çdo dobësi, mosmarrëveshje brenda, dobësim i identitetit islamic – do të afrojë ditën e një tentativë të re agresioni. Paralajmërim për muslimanët e Kosovës: Qëndroni të vigjilentë. Mos harroni se liria pa besim është një illuzion. Mos i lejoni autoritetet sekulare dhe ambiciet politike të ju largojnë nga qëllimi i vërtetë – të ruani Islamin si themelet e identitetit tuaj, të komunitetit dhe të shtetit tuaj.

Shqipëria: Çmimi i Anëtarësimit në BE – Rezygnimi nga Identiteti Islamic

Shqipëria – vendi i parë në Ballkan ku Islami u përhap pas ardhjes së Osmanëve. Para diktaturës komuniste të Enver Hoxhës, Islami ishte baza e vetëdijes shoqërore. Megjithatë, në shekullin e XX-të, Shqipëria u bë vendi i parë zyrtarisht ateist në botë, ku u shkatërruan xhamitë, u ndalua haxhillugu dhe arsimi islamic. Sot, Islam është duke rinjehesuar mes popullit, por shteti po ecën drejt sekularizmit të plotë. Shqipëria është anëtare e NATO-s, dhe për t'u anëtarësuar në BE, sipas kushteve joformale, nga ajo pritehet të heqë dorë nga identiteti islamic. Kryeministri i vendit është katolik nga feja, dhe kjo reflekton realitetin e pushtetit: shumica myslimane qeveriset nga një elitë sekulare e izoluar nga feja.

Çfarë po ndodh? Presione nga BE-ja dhe NATO-ja ndaj vlerave islame. Përpjekje për të “unifikuar” popullsinë në bazë të sekularizmit evropian. Dobësimi i arsimit islamic dhe përfaqësimit të Islamit në shoqëri. Xhamitë mbeten, por besimi bëhet formal, pa përmbajtje.
Paralajmërim për muslimanët e Shqipërisë: Shqipëria – muslimane nga rrënjët. Pararendësit tuaj e pranuan Islamin me vetëdije. Mos i lejoni politikat për integrim europian të shkatërrojnë thellësinë tuaj shpirtërore. Mos i shisni Islamin për përfitime ekonomike apo stabilitet politik.

Allahu thotë: “Mos i shisni shenjat e Mia për një çmim të pakët.” Sure El-Bekare, 2:41. Në Kosovë dhe Shqipëri po ndodh një tendencë për zëvendësimin e identitetit islamic me nacionalizëm sekular ose modele evropiane. Kjo shoqërohet me shkatërrimin e institucioneve islame, frymëzimin e “vlerave” perëndimore, dhe zëvendësimin e konceptit të besimit me kulturën. Një qasje e tillë krijon një gjeneratë muslimanësh me emrin, por jo me thellësinë. Nëse Umma nuk zgjohet – nesër, Islam në Ballkan do të jetë si një fenomen muzikor: i bukur, por i vdekur.

Muslimanët e Kosovës dhe të Shqipërisë duhet të kuptojnë: liria juaj është një amanet, një besim nga Allah. Ajo do të ruhet vetëm nëse do të ruani Islamin në zemrat dhe shpirtet tuaja, në shtëpitë dhe shoqëritë tuaja. Mos i japni besimin tuaj në këmbim të premtimeve të BE-së. Mos i dobësoni mirëkuptimin tuaj para kërcënimit serb. Mos i lejoni xhamitë të mbeten, por zemrat të zbrazet.

O Allah, ngurtëso muslimanët e Ballkanit: Bosnian, Maqedonisë së Veriut, Kosovës dhe Shqipërisë! Jepu atyre qëndrueshmëri, dije, njësi dhe guxim në besim. Le të mos dobësohet fryma e tyre dhe le të mos fiket drita e Islamit në zemrat e tyre. Amen!