С кем ты дружишь — таков ты и есть: Влияние окружения на верующего...

Who you are friends with is who you are: The influence of the environment on the believer... / Kiminle arkadaş olduğun işte sensin: Çevrenin inanan üzerindeki etkisi... / Me kë jeni miq është kush jeni: ndikimi i mjedisit tek besimtari...

Ислам — это не просто религия ритуалов, но и путь, охватывающий все стороны жизни человека, включая его окружение, общение и отношения. Один из важных принципов, который часто повторяется в Священном Коране и Сунне Пророка ﷺ — это необходимость быть в окружении праведных, богобоязненных людей...

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:

Дружба в Исламе: Путь к Спасению или Гибели...

Ислам уделяет особое внимание выбору друзей, так как окружение человека оказывает огромное влияние на его мировоззрение, поведение и духовное состояние. Одним из важнейших хадисов, который подчеркивает значимость этого вопроса, является высказывание Пророка Мухаммада (да благословит его Аллах и приветствует): «Человек исповедует ту же религию, что и его ближайший друг, так пусть же каждый из вас обращает внимание на то, с кем он водит дружбу». (Ахмад, Абу Дауд, ат-Тирмизи). Этот хадис не только указывает на важность выбора друзей, но и подчеркивает, что человек зачастую становится похожим на тех, с кем проводит большую часть времени. Это универсальный закон человеческой природы: мы перенимаем привычки, ценности и даже образ мышления тех, кто нас окружает.

Хафиз Ибн ‘Абдуль-Барр объясняет этот хадис следующим образом: человек склонен подражать тому, что видит от своего друга. Это относится не только к внешним действиям, но и к внутренним убеждениям, включая религиозные взгляды. Если ваш друг праведный мусульманин, то вы можете перенять его благочестие, стремление к знаниям и послушанию Аллаху. Однако если ваш друг небрежен в своей вере, то это может повлиять и на вас, делая вас равнодушным к обязательствам перед Аллахом. Шейхуль-Ислам Ибн Таймийа добавляет, что верующему необходимо тщательно выбирать не только друзей, но и тех, с кем он связывает свою жизнь — например, супруга или близкое окружение. Человек, с которым вы строите отношения, должен быть примером для подражания в вере, чтобы эти отношения способствовали вашему духовному росту, а не уводили вас от пути Аллаха.

Почему выбор друзей так важен? В Коране Аллах говорит: «Друзья в тот день будут врагами друг для друга, кроме богобоязненных». (Коран, 43:67). Этот аят показывает, что в День Суда люди, которые были друзьями в этом мире, могут оказаться врагами друг другу, если их дружба была основана не на богоугодных принципах. Это предостережение о том, что дружба, которая не ведет к благочестию, может привести к разочарованию и потере в Вечной жизни. Кроме того, Пророк (да благословит его Аллах и приветствует) говорил: «Человек находится на религии своего друга, так пусть же каждый из вас смотрит, кого он берет себе в друзья». Это означает, что наши друзья влияют на нашу судьбу — как в этом мире, так и в вечности. Если мы окружаем себя праведными людьми, мы будем стремиться стать лучше. Если же наши друзья далеки от религии и нравственности, мы можем постепенно начать пренебрегать своими обязанностями перед Аллахом и отойти от Ислама полностью.

Человек по своей природе склонен к подражанию и восприятию того, что он регулярно видит и слышит. Поведение, слова, привычки и мировоззрение окружающих могут незаметно становиться частью внутреннего мира самого человека. Пророк ﷺ не просто описал факт, но дал ясное наставление: «Пусть каждый из вас обращает внимание…» — это призыв к бдительности и сознательному выбору круга общения. Это указывает на необходимость осмотрительности и предусмотрительности. Ведь дружба — не просто общение. Это связь, которая может вести либо к укреплению веры, либо к её ослаблению. Особенно это касается вопросов брака, когда выбор спутника жизни напрямую влияет на религиозную и моральную обстановку в семье. Здесь подчеркивается естественный закон: люди тянутся к тем, кто похож на них, а также становятся похожими на тех, с кем проводят своё время. Это подтверждают и современные наблюдения в психологии — человек подвержен влиянию своего круга общения на подсознательном уровне.

Настоящий друг — это не тот, кто просто развлекает или ставит лайки в соцсетях, а тот, кто напоминает тебе об Аллахе, побуждает к намазу, посту, знаниям, скромности и благодарности. Это друг, с которым ты боишься грешить. Лайкнуть в соцсетях могут тысячи, а позвать к Аллаху и сказать доброе слово в лицо единицы. Пророк ﷺ также сказал: «Пример праведного и дурного спутника подобен продавцу мускуса и кузнецу. От первого ты либо приобретёшь аромат, либо найдешь благоухание, а от второго — либо одежда испортится, либо неприятный запах почувствуешь». (Бухари и Муслим).

Держись подальше от людей с плохим влиянием. Общение с грешниками, лицемерами или людьми, пренебрегающими религией, разрушает сердце. Постепенно человек начинает считать их образ жизни «нормой», перестаёт чувствовать отвращение к греху и может оказаться в их числе в Судный день. Аллах говорит в Коране: «В тот день друзья будут врагами друг другу, кроме богобоязненных». Сура «Аз-Зухруф», 43:67. Будь тем другом, которым сам хочешь окружить себя. Начни с себя. Пусть твоя жизнь станет примером для других. Веди себя так, чтобы с тобой людям хотелось быть ближе к Аллаху. Ислам рассматривает дружбу как один из путей к Раю или к Аду. Окружение формирует веру, и потому верующий обязан беречь своё сердце от негативного влияния, как бережёт глаза от пыли и от солнца. Дружи с теми, кто зовёт к благу, и будь другом, который ведёт к Аллаху...

Как выбрать друзей в Исламе?

Ислам предлагает четкие критерии для выбора друзей:

Богобоязненность (тақва) - Лучший друг — это тот, кто боится Аллаха и старается жить в соответствии с Его предписаниями. Такой человек будет поддерживать вас на пути поклонения Аллаху и помогать вам избегать грехов.

Знание и понимание религии - Дружба с теми, кто обладает религиозными знаниями, может помочь вам углубить свое понимание Ислама и научиться правильно применять его в жизни.

Праведное поведение - Хороший друг должен быть честным, справедливым и добродетельным. Он должен избегать сплетен, злословия и других порочных действий.

Поддержка в трудные моменты - Истинный друг всегда готов поддержать вас, когда вам это нужно, и дать вам правильный совет, основанный на исламских принципах.

Общие цели - Важно, чтобы ваши ценности и цели совпадали с ценностями вашего друга. Например, если вы стремитесь к духовному росту, то ваш друг также должен разделять это стремление.

Регулярно задавайте себе вопросы: «Как мой друг влияет на мою веру? Подталкивает ли он меня к хорошему или к плохому?» Если вы замечаете, что дружба вредит вашей религии, возможно, стоит пересмотреть эти отношения. Посещайте те местам где вы сможете встретить людей, которые разделяют ваши ценности и стремятся к богоугодной жизни. Не забывайте, что вы тоже являетесь другом для кого-то. Постарайтесь быть положительным примером для окружающих, проявляя терпение, милосердие и добродетель.

Избегайте дружбы с грешниками и нечестивцами. Конечно, нельзя полностью игнорировать людей, которые далеки от религии, особенно если вы хотите призвать их к истине. Однако важно сохранять дистанцию, чтобы их негативное влияние не затронуло вашу веру. Всегда просите Аллаха укрепить вашу дружбу и сделать ее средством достижения благочестия. Молитва и мольба усиливает связи между людьми и помогает сохранить их на правильном пути.

История ислама полна примеров того, как дружба с праведными людьми приводила к великим свершениям. Например, дружба Пророка Мухаммада (да благословит его Аллах и приветствует) с Абу Бакром ас-Сиддиком (да будет доволен им Аллах) стала образцом идеальных отношений. Абу Бакр был первым мужчиной, который уверовал в Пророка, и их дружба укрепилась благодаря совместной борьбе за веру. Другой пример — дружба между Умаром ибн аль-Хаттабом и Усманом ибн Аффаном (да будет доволен ими обоими Аллах). Эти великие сподвижники всегда поддерживали друг друга в трудные времена и вместе преодолевали испытания ради Аллаха.

Выбор друзей — это не просто личное дело каждого человека; это вопрос, который напрямую связан с нашей верой и будущей судьбой. Ислам учит нас быть внимательными к тому, с кем мы проводим время, и выбирать тех, кто поможет нам следовать пути Аллаха. Как сказал Къатада: «Клянусь Аллахом, мы видели, что человек пребывает только с подобными себе!» Поэтому давайте стремиться окружать себя праведными людьми, которые будут поддерживать нас на пути к Аллаху и помогать нам стать лучше. Ведь в День Суда мы будем с теми, кого любили в этом мире. А кто ваши близкие друзья? Могут ли они стать вашими спутниками в Раю?

Хадис Пророка ﷺ — это не просто совет, это руководство к жизни. Окружение — мощный фактор, формирующий личность, даже если человек сам этого не осознаёт. Ислам учит нас строить свою жизнь осознанно, начиная с того, кто рядом с нами. «Душа склонна к тому, кто ей подобен» — арабская пословица, подтверждающая суть хадиса. 

Дружба в Исламе – это не просто привязанность, а ответственность. Выбирая друзей, мы выбираем свою религию, нравственность и конечную судьбу. Пусть же каждый мусульманин внимательно посмотрит, с кем он идет по жизни, и выберет себе в спутники тех, кто поможет ему приблизиться к Аллаху и достичь Его довольства. Ведь праведный друг – это один из величайших даров Всевышнего в этой жизни и поддержка на пути к Вечности. Пусть Аллах убережет нас от дурного влияния и Даст нам праведных спутников в этой жизни и в Раю. Аминь!

Who you are friends with is who you are: The influence of the environment on the believer...

Islam is not just a religion of rituals but a way that encompasses all aspects of a person’s life, including their environment, interactions, and relationships. One of the important principles repeatedly emphasized in the Holy Quran and the Sunnah of the Prophet ﷺ is the necessity of being surrounded by righteous, God-fearing people...

Praise be to Allah, whom we praise, and from whom we seek help and forgiveness. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and our wrongful deeds. Whoever Allah guides, no one can mislead, and whoever He leaves astray, no one can guide. We bear witness that there is no deity worthy of worship except Allah alone, and we bear witness that Muhammad is His servant and Messenger. And then:

Friendship in Islam: The Path to Salvation or Ruin...

Islam places special emphasis on choosing friends because a person's surroundings greatly influence their worldview, behavior, and spiritual state. One of the most important hadiths highlighting the importance of this issue is the statement of the Prophet Muhammad (may Allah bless him and grant him peace): "A person will follow the same religion as his closest friend, so let each of you pay attention to whom he befriends." (Ahmad, Abu Dawood, at-Tirmidhi). This hadith not only points out the importance of choosing friends but also emphasizes that a person often becomes like those with whom they spend most of their time. This is a universal law of human nature: we adopt the habits, values, and even the mindset of those around us.

Hafiz Ibn Abdul-Barr explains this hadith as follows: a person tends to imitate what they see from their friend. This applies not only to external actions but also to internal beliefs, including religious views. If your friend is a righteous Muslim, you may adopt their piety, desire for knowledge, and obedience to Allah. However, if your friend is negligent in their faith, it can influence you, making you indifferent to your obligations toward Allah. Sheikh al-Islam Ibn Taymiyyah adds that a believer must carefully choose not only friends but also those with whom they build their life—for example, a spouse or close circle. The person with whom you form a relationship should be a role model in faith so that these relationships contribute to your spiritual growth rather than leading you away from the path of Allah.

Why is choosing friends so important? In the Quran, Allah says: "Friends on that Day will be enemies to one another, except the God-fearing." (Quran, 43:67). This verse shows that on the Day of Judgment, people who were friends in this world may become enemies if their friendship was not based on God-pleasing principles. This is a warning that a friendship that does not lead to righteousness can result in disappointment and loss in the Eternal Life. Additionally, the Prophet (may Allah bless him and grant him peace) said: "A person is on the religion of his friend, so let each of you look at whom he takes as a friend." This means that our friends influence our fate—both in this world and in eternity. If we surround ourselves with righteous people, we will strive to improve. But if our friends are distant from religion and morality, we may gradually begin to neglect our duties to Allah and drift away from Islam entirely.

By nature, humans tend to imitate and absorb what they regularly see and hear. The behavior, words, habits, and worldview of those around them can subtly become part of their own inner world. The Prophet ﷺ did not merely describe a fact but gave clear guidance: "Let each of you pay attention..."—this is a call to vigilance and conscious choice of one’s circle of companionship. It highlights the need for caution and foresight. Friendship is not just casual interaction; it is a bond that can either strengthen faith or weaken it. This is especially relevant in marriage, where the choice of a life partner directly affects the religious and moral atmosphere in the family. Here, the natural law is emphasized: people are drawn to those who are similar to them and also become like those with whom they spend their time. Modern psychology confirms this: a person is influenced by their social circle on a subconscious level.

A true friend is not someone who merely entertains you or likes your posts on social media, but someone who reminds you of Allah, encourages you to pray, fast, seek knowledge, practice modesty, and gratitude. This is a friend with whom you fear sinning. Thousands may like your posts online, but few will call you to Allah and speak kindly to your face. The Prophet ﷺ also said: "The example of a good companion and a bad one is like that of a seller of musk and a blacksmith. From the first, you either buy perfume or enjoy its fragrance, while from the second, either your clothes get damaged or you smell something unpleasant." (Bukhari and Muslim).

Stay away from people with bad influence. Associating with sinners, hypocrites, or those who neglect religion ruins the heart. Gradually, a person begins to consider their lifestyle "normal," loses aversion to sin, and may find themselves among them on the Day of Judgment. Allah says in the Quran: "On that Day, friends will be enemies to one another, except the God-fearing." Surah Az-Zukhruf, 43:67. Be the kind of friend you would want to surround yourself with. Start with yourself. Let your life be an example to others. Behave in such a way that people feel closer to Allah when they are with you. Islam views friendship as one of the paths to Paradise or Hell. Surroundings shape faith, and thus a believer must protect their heart from negative influences, just as they protect their eyes from dust and the sun. Befriend those who call to goodness, and be a friend who leads to Allah...

How to Choose Friends in Islam?

Islam offers clear criteria for choosing friends:

God-consciousness (Taqwa) – The best friend is one who fears Allah and strives to live according to His commandments. Such a person will support you on the path of worshiping Allah and help you avoid sins.

Knowledge and Understanding of Religion – Friendship with those who possess religious knowledge can help deepen your understanding of Islam and teach you how to apply it correctly in life.

Righteous Behavior – A good friend should be honest, just, and virtuous. They should avoid gossip, slander, and other corrupt actions.

Support in Difficult Times – A true friend is always ready to support you when needed and give you advice based on Islamic principles.

Shared Goals – It is important that your values and goals align with those of your friend. For example, if you strive for spiritual growth, your friend should share that aspiration.

Regularly ask yourself: "How does my friend influence my faith? Does he encourage me toward good or evil?" If you notice that a friendship harms your religion, it may be time to reconsider that relationship. Visit places where you can meet people who share your values and strive for a God-pleasing life. Remember, you too are a friend to someone. Try to be a positive example for those around you, showing patience, mercy, and virtue.

Avoid friendships with sinners and evildoers. Of course, you cannot completely ignore people who are far from religion, especially if you want to guide them to the truth. However, it is important to maintain distance so their negative influence does not affect your faith. Always ask Allah to strengthen your friendship and make it a means of achieving righteousness. Prayer and supplication strengthen bonds between people and help keep them on the right path.

Islamic history is full of examples of how friendship with righteous people led to great achievements. For instance, the friendship between the Prophet Muhammad (may Allah bless him and grant him peace) and Abu Bakr as-Siddiq (may Allah be pleased with him) became a model of ideal relationships. Abu Bakr was the first man to believe in the Prophet, and their friendship was strengthened through their joint struggle for faith. Another example is the friendship between Umar ibn al-Khattab and Uthman ibn Affan (may Allah be pleased with both of them). These great companions always supported each other in difficult times and overcame trials together for the sake of Allah.

Choosing friends is not just a personal matter; it is a question directly linked to our faith and future destiny. Islam teaches us to be mindful of whom we spend time with and to choose those who will help us follow the path of Allah. As Qatadah said: "By Allah, we have seen that a person is only with those who are like him!" So let us strive to surround ourselves with righteous people who will support us on the path to Allah and help us become better. For on the Day of Judgment, we will be with those we loved in this world. Who are your close friends? Can they be your companions in Paradise?

The hadith of the Prophet ﷺ is not just advice; it is a guide to life. Surroundings are a powerful factor shaping personality, even if a person does not realize it. Islam teaches us to build our lives consciously, starting with who is beside us. "The soul inclines toward its likeness"—an Arabic proverb that confirms the essence of the hadith.

Friendship in Islam is not just attachment; it is a responsibility. By choosing friends, we choose our religion, morality, and ultimate fate. May every Muslim carefully examine whom they walk through life with and choose as companions those who will help them draw closer to Allah and attain His pleasure. For a righteous friend is one of the greatest blessings of the Almighty in this life and a support on the path to Eternity. May Allah protect us from bad influences and grant us righteous companions in this life and in Paradise. Ameen!

Kiminle arkadaş olduğun işte sensin: Çevrenin inanan üzerindeki etkisi...

İslam, yalnızca ritüellerden oluşan bir din değil, aynı zamanda kişinin çevre, iletişim ve ilişkiler de dahil olmak üzere tüm yaşamını kapsayan bir yoldur. Kutsal Kur'an ve Hz. Peygamber'in (ﷺ) sünnetinde tekrarlanan önemli ilkelerden biri de, doğru ve takva sahibi insanlarla çevrili olmanın gerekliliğidir...

Hamd olsun Allah'a, O'nu överek yardımını ve bağışlamasını dileriz. Bizler, nefsimizin kötülüğünden ve kötü işlerimizden Allah'a sığınırız. Kimi Allah doğru yola iletirse, onu kimse şaşırtamaz; kimi de Allah sapıtırsa, onu kimse doğru yola iletemez. Tek ilah olan Allah'tan başka hiçbir ilah olmadığına ve Muhammed'in de O'nun kulu ve elçisi olduğuna şahitlik ederiz. Ve sonra:

İslam'da Dostluk: Kurtuluşa mı Yoksa Hüsranlığa mı Giden Yol?

İslam, dost seçiminin önemine özel bir önem verir çünkü kişinin çevresi, dünya görüşüne, davranışlarına ve ruhsal durumuna büyük ölçüde etki eder. Bu konuda vurgulanması gereken en önemli hadislerden biri, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) şu sözleridir: "Bir insan, yakın dostunun dinini benimser, bu yüzden her birinizin kiminle arkadaşlık ettiği konusunda dikkatli olması gerekir." (Ahmed, Ebu Davud, Tirmizi). Bu hadis, yalnızca dost seçiminin önemini vurgulamakla kalmaz, aynı zamanda bir kişinin çoğu zaman zamanını geçirdiği kişilerle benzer hale geldiğini de altı çizmektedir. İnsan doğasının evrensel bir yasasıdır bu: İnsan, çevresindekilere benzeyen alışkanlıklar, değerler ve hatta düşünce biçimleri kazanır.

Hafız İbn Abdül-Berr bu hadisi şöyle açıklar: Bir kişi, arkadaşından gördüklerini taklit etmeye eğilimlidir. Bu, yalnızca dış davranışları değil, aynı zamanda iç inançları da kapsar, dini görüşler de dahil. Eğer dostunuz doğru bir Müslüman ise, siz de onun takvasını, bilgiye olan arzusunu ve Allah'a itaatini benimseyebilirsiniz. Ancak dostunuz inancında ihmalkâr ise, bu size de yansıyabilir ve Allah karşısındaki yükümlülüklerinize karşı kayıtsız kalmanızı sağlayabilir. Şeyhül-İslam İbn Teymiyye, bir müminin yalnızca arkadaşlarını değil, hayatını birlikte kurduğu kişileri -örneğin eşini veya yakın çevresini- de dikkatle seçmesi gerektiğini ekler. İlişki kurduğunuz kişinin, sizi Allah'ın yolundan uzaklaştırmak yerine manevi gelişiminize katkıda bulunacak bir örnek olması gerekir.

Dost seçiminin neden bu kadar önemli olduğunu sorguladığımızda, Kur'an'da Allah şöyle der: "O Gün arkadaşlar birbirinin düşmanı olacaktır, ancak takva sahipleri hariç." (Kur'an, 43:67). Bu ayet, dostluğun Allah rızasına uygun temellere dayanmaması halinde, Ahiret Gününde arkadaşların düşman haline gelebileceğini gösterir. Bu, dini takvaya götüren bir dostluğun olmadığını ve bu nedenle hayal kırıklığına ve ebedî hayatta kayba yol açabileceğini hatırlatan bir uyarıdır. Ayrıca Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Bir insan, dostunun dinindedir, bu sebeple her birinizin kiminle arkadaşlık ettiği konusunda dikkatli olması gerekir." Bu, arkadaşlarımızın kaderimizi -hem bu dünyada hem de öbür âlemde- etkilediği anlamına gelir. Eğer kendimizi doğru insanlarla çevrelersek daha iyi olmaya çalışırız. Ancak dostlarımız din ve ahlaktan uzaksa, zamanla Allah'a karşı görevlerimizi ihmal edebilir ve İslam'dan tamamen uzaklaşabiliriz.

İnsan doğası gereği, sürekli gördüklerini ve duyduklarını taklit etmeye ve içselleştirmeye eğilimlidir. Çevremizdeki insanların davranışları, sözleri, alışkanlıkları ve dünya görüşü, farkında olmadan bizim iç dünyamızın bir parçası haline gelebilir. Hz. Peygamber (ﷺ), yalnızca bir gerçeği ortaya koymakla kalmamış, aynı zamanda net bir rehberlik vermiştir: "Her biriniz dikkat etsin..." Bu, uyanık olma ve arkadaş çevremizi bilinçli bir şekilde seçme çağrısıdır. Arkadaşlık, sadece bir etkileşim biçimi değildir; bu, imanı güçlendiren ya da zayıflatan bir bağdır. Özellikle evlilikte, hayat arkadaşının seçimi, ailenin dini ve ahlaki atmosferini doğrudan etkiler. Burada vurgulanan doğal yasa şudur: İnsanlar, kendilerine benzeyenlere çekilir ve zamanını geçirdikleri kişilerle benzer hale gelirler. Modern psikoloji bunu doğrular: Bir insan, bilinçaltında bile olsa sosyal çevresinden etkilenir.

Gerçek bir dost, sizi eğlendiren veya sosyal medyada beğeniler atan biri değil, size Allah'ı hatırlatan, namaza, oruç tutmaya, bilgi edinmeye, iffete ve şükre teşvik eden biridir. Bu, günah işlemekten korktuğunuz bir arkadaştır. Binlerce kişi sosyal medyada beğeniler tıklayabilir, ama Allah'a çağıran ve yüzünüze iyi söz söyleyen az sayıdadır. Hz. Peygamber (ﷺ) ayrıca şöyle buyurmuştur: "İyi arkadaşın ve kötü arkadaşın örnegi, misk satan ve demirci gibidir. İlkinden ya güzel kokuyu satın alırsın ya da hoş bir koku alırsın; ikincisinden ise ya giysin zarar görür ya da kötü bir koku alırsın." (Buhari ve Müslim).

Kötü etkiye sahip insanlardan uzak durun. Günahkarlarla, münafıklarla veya dine ihmal edenlerle ilişki kurmak kalbi tahrip eder. Zamanla, insan onların yaşam tarzını "normal" olarak kabul etmeye başlar, günaha karşı tiksinti duymaz ve Kıyamet Günü onların arasında bulabilir. Allah Kur'an'da der ki: "O Gün arkadaşlar birbirinin düşmanı olacaktır, ancak takva sahipleri hariç." (Sura Az-Zuhru f, 43:67). Kendinizle çevrilmek istedikleri gibi bir arkadaş olun. Kendinizden başlayın. Hayatınızı başkaları için bir örnek haline getirin. İnsanların yanınızdayken Allah'a daha yakın hissetmelerini sağlayacak şekilde davranın. İslam, arkadaşlığı Cennet'e veya Cehennem'e giden bir yol olarak görür. Çevre, imanı şekillendirir ve bu nedenle bir mümin, gözlerini tozdan ve güneşten koruduğu gibi kalbini de olumsuz etkilerden korumalıdır. Hayırlara çağıranlarla arkadaş olun ve Allah'a götüren bir arkadaş olun...

İslam'da Nasıl Arkadaş Seçilir?

İslam, arkadaş seçimi için net kriterler sunar:

Takva (Allah korkusu) – En iyi dost, Allah'dan korkan ve emirlerine uygun yaşamaya çalışan kişidir. Böyle bir kişi, Allah'a ibadet yolunda size destek olur ve günahlardan kaçınmanıza yardımcı olur.

Dini Bilgi ve Anlayış – Dini bilgiye sahip kişilerle arkadaşlık, İslam'ı daha iyi anlamaya ve hayatınıza doğru bir şekilde uygulamaya yardımcı olabilir.

Doğru Davranışlar – İyi bir dost dürüst, adil ve erdemli olmalıdır. Dedikodu, iftira ve diğer bozuk eylemlerden kaçınmalıdır.

Zor Zamanlarda Destek – Gerçek bir dost, ihtiyaç duyduğunuzda her zaman yanınızda olur ve İslami prensiplere dayalı doğru tavsiyeler verir.

Ortak Hedefler – Değerlerinizin ve hedeflerinizin dostlarınızla uyumlu olması önemlidir. Örneğin, manevi gelişime önem veriyorsanız, dostunuz da bu hedefi paylaşmalıdır.

Düzenli olarak kendinize sorun: "Arkadaşım imanımı nasıl etkiliyor? Beni iyiliğe mi yoksa kötülüğe mi teşvik ediyor?" Eğer dostluğunuz dininize zarar veriyorsa, bu ilişkinin gözden geçirilmesi gerekebilir. Sizi değerlerinizi paylaşan ve Allah rızasına uygun bir yaşam sürmeye çalışan insanlarla tanışacağınız yerleri ziyaret edin. Unutmayın, siz de başkaları için bir arkadaştansınız. Çevrenizdekilere sabır, merhamet ve fazilet göstererek olumlu bir örnek olmaya çalışın.

Günahkarlarla ve kötü huylu insanlarla arkadaşlıktan kaçının. Tabii ki, özellikle onları hakikate davet etmek istiyorsanız, dine uzak insanları tamamen göz ardı edemezsiniz. Ancak, negatif etkisinin imanınızı etkilememesi için mesafe korumak önemlidir. Her zaman Allah'tan dostluğunuzu güçlendirmesini ve takva yoluyla başarıya ulaştıracak bir araç olmasını dilemek için dua edin. Duayı ve yakarmayı güçlendiren şey, insanlar arasındaki bağları güçlendirir ve onları doğru yolda tutar.

İslam tarihi, doğru insanlarla dostluğun büyük başarılar elde ettiğini gösteren birçok örnekle doludur. Örneğin, Hz. Muhammed (s.a.v.) ile Ebu Bekir es-Sıddık (r.a.) arasındaki dostluk, ideal bir ilişki modeli haline gelmiştir. Ebu Bekir, Hz. Peygamber'e iman eden ilk erkek olmuştur ve dostlukları, beraberlikleri sonucunda pekiştirilmiştir. Başka bir örnek ise Ömer bin Hattab ile Osman bin Affan (r.a.) arasındaki dostluktur. Bu büyük sahabiler, zor zamanlarda birbirlerini her zaman desteklemiş ve Allah uğruna birlikte sınavları aşmışlardır.

Arkadaş seçimi, sadece kişisel bir mesele değil, aynı zamanda imanımız ve gelecekteki kaderimizle doğrudan bağlantılı bir konudur. İslam, bize kiminle vakit geçirdiğimiz konusunda dikkatli olmamızı ve Allah'ın yolunda bize yardımcı olacak kişileri seçmemizi öğütler. Katada şöyle demiştir: "Allah'a yemin ederim, bir insan sadece kendine benzeyenlerle beraberdir!" Bu nedenle, Allah yolunda bize destek olacak ve daha iyi olmamıza yardımcı olacak doğru insanlarla çevrilmeye çalışalım. Çünkü Kıyamet Günü, dünyada sevdiğimiz kişilerle beraberiz. Sizin yakın dostlarınız kimler? Onlar Cennet'te sizin arkadaşlarınız olabilir mi?

Hz. Peygamber'in (ﷺ) hadisi yalnızca bir tavsiye değil, yaşam rehberidir. Çevre, kişinin kişiliğini şekillendiren güçlü bir faktördür, kişinin bunun farkında olmasa bile. İslam, kimin yanında olduğumuzla başlayarak hayatımızı bilinçli bir şekilde inşa etmemizi öğretir. "Ruh, kendine benzeyene eğilimlidir" - bu Arap atasözü, hadisin özünü doğrular.

İslam'da dostluk, yalnızca bir bağlılık değil, bir sorumluluktur. Arkadaşı seçerek, dinimizi, ahlakımızı ve nihai kaderimizi seçiyoruz. Her Müslümanın, kiminle yürüdüğüne dikkatlice bakmasını ve kendisini Allah'a yaklaştıracak ve O'nun rızasını kazanmasına yardımcı olacak arkadaşlar seçmesini dileriz. Doğru bir dost, Allah'ın bu dünyadaki en büyük nimetlerinden biridir ve ebedîliğe giden bir destektir. Allah, bizi kötü etkilerden koruyup bu dünyada ve Cennet'te doğru arkadaşlarla kuşatsın. Âmin!

Me kë jeni miq është kush jeni: ndikimi i mjedisit tek besimtari...

Islami nuk është thjesht një fe e ritualeve, por është një rrugë që përfshin të gjitha aspektet e jetës së një personi, duke përfshirë mjedisin e tyre, komunikimet dhe marrëdhëniet. Një nga parimet më të rëndësishme që përsëritet në Kur'anin e Shenjtë dhe në Sunnetin e Profetit ﷺ është nevoja për të qenë i rrethuar nga njerëz të drejtë dhe i përkushtuar ndaj Zotit...

Lavdi i Perëndimit të Allahut, ne e lavdojmë Atë dhe kërkojmë ndihmën dhe faljen e Tij. Ne kërkojmë strehim në Allah nga keqardhja e shpirtit tonë dhe veprat e keqija. Kushcën Allah udhëzon në rrugën e drejtë, askush nuk mund ta çojë në gabim, dhe kushcën e lë në gabim, askush nuk mund ta udhëzojë. Ne deklarojmë se nuk ka zot tjetër përveç Allahut të Vetëm, dhe deklarojmë se Muhamedi është rob dhe i dërguari i Tij. Dhe pastaj:

Mikësia në Islam: Rruga drejt Shpëtimi apo Humbjes...

Islami jep një rëndësi të posaçme zgjedhjes së mikëve, pasi mjedisi i një personi ka një ndikim të madh në perceptimin e botës, sjelljen dhe gjendjen spirituale. Një nga hadithet më të rëndësishme që nënvizon rëndësinë e këtij çështje është fjala e Profetit Muhamedit (paqe dhe bekuarja e Allahut mbi të): "Një person do të ndjek të njëjtin besim si mik i tij më i afërt, prandaj le të jetë secili prej jush i kujdesshëm se me kë ata shoqërohen." (Ahmad, Abu Dawud, Tirmidhi). Ky hadith jo vetëm që nënvizon rëndësinë e zgjedhjes së mikëve, por edhe nënvizon se një person shpesh bëhet i ngjashëm me ata me të cilët kalon më shumicën e kohës. Ky është një ligj universal i natyrës njerëzore: ne marrim zakone, vlera dhe madje edhe mënyra të mendimit nga ata që na rrethojnë.

Hafiz Ibn Abdul-Barr shpjegon këtë hadith në këtë mënyrë: një person ka tendencën të imitojë ato që shikon nga mik i tij. Kjo vlen jo vetëm për veprimet e jashtme, por edhe për besimet e brendshme, duke përfshirë edhe pikëpamjet fetare. Nëse mik i juaji është një musliman i drejtë, ju mund të merrni nga përkushtimi i tij, dëshira për njohuri dhe përbindësi ndaj Allahut. Megjithatë, nëse mik i juaji është i pakujdesshëm në besimin e tij, kjo mund të ndikojë në ju, duke ju bërë të indiferentë ndaj detyrave tuaja ndaj Allahut. Shejhul-Islam Ibn Taymiyya shton se një besimtar duhet të zgjedhë me kujdes jo vetëm mikët, por edhe ata me të cilët ndërton jetën e tij — për shembull, bashkëshortin ose rrethin e ngushtë. Personi me të cilin ndërtoni lidhje duhet të jetë një shembull për imitim në besim, në mënyrë që këto lidhje të kontribuojnë në rritjen tuaj spirituale dhe jo të largojnë nga rruga e Allahut.

Pse zgjedhja e mikëve është kaq e rëndësishme? Në Kur'an, Allah thotë: "Mikët në atë ditë do të jenë armik njëri-tjetrit, me përjashtim të të përkushtuarve." (Kur'an, 43:67). Kjo ajet tregon që në Ditën e Gjykimit, njerëzit që ishin miq në këtë botë mund të bëhen armik të njëri-tjetrit nëse miqësia e tyre nuk ishte e bazuar në parime të mirëfillta. Kjo është një paralajmërim se një miqësi që nuk çon në përkushtim moral mund të çojë në zhgënjim dhe humbje në Jetën Eterne. Për më tepër, Profeti (paqe dhe bekuarja e Allahut mbi të) tha: "Një person është në besimin e mikut të tij, prandaj le të jetë secili prej jush i kujdesshëm se kë ata zgjedhin si miq." Kjo do të thotë që miqtë tanë ndikojnë në fatin tonë — si në këtë botë, ashtu edhe në eternitet. Nëse rrethoheni me njerëz të drejtë, do të strengoheni të bëheni më të mirë. Nëse miqtë tanë janë larg nga feja dhe moralja, gradualisht mund të filloni të injorojnë detyrat tuaja ndaj Allahut dhe të hiqeni larg nga Islami plotësisht.

Nga natyra, njeriu ka tendencën të imitojë dhe të absorbojë ato që shikon dhe dëgjon rregullisht. Sjellja, fjalët, zakonet dhe perceptimi i botës së atyre rreth tij mund të bëhen pjesë e botës së brendshme paqartësisht. Profeti ﷺ nuk thjesht përshkroi një fakt, por dha udhëzime të qarta: "Le të jetë secili prej jush i kujdesshëm..." — kjo është një thirrje për vigjilencë dhe zgjedhje të vetëdijshme të rrethit të komunikimit. Kjo nënvizon nevojën për kujdes dhe parapamje. Miqësia nuk është vetëm një komunikim; është një lidhje që mund të çojë në forcimin e besimit ose në dobësimin e tij. Kjo ka veçanërisht të bëjë me martesën, ku zgjedhja e partnerit të jetës ndikon drejtpërdrejt në atmosferën fetare dhe morale të familjes. Këtu nënvizohet një ligj i natyrës: njerëzit terhiqen nga ata që i ngjajnë dhe gjithashtu bëhen të ngjashëm me ata me të cilët kalon kohën. Psikologjia moderne e konfirmon këtë: një person është i ndikuar nga rrethi i tij shoqëror edhe në nivelin nënvetëdijshëm.

Një mik i vërtetë nuk është dikush që thjesht ju argëton ose ju jep lajka në rrjetet sociale, por dikush që ju kujton për Allahun, ju inkurajon për namaz, për agjër, për dije, për modesti dhe mirënjohje. Ky është një mik me të cilin keni frikë të bëni përparsi. Mijëra mund të japin lajka në rrjetet sociale, por pak janë ata që ju thirrin tek Allah dhe ju flasin fjalë të mira në fytyrë. Profeti ﷺ tha gjithashtu: "Shembulli i një mik i mirë dhe i keq është si shitësi i miskut dhe ai i vargut. Nga i pari, ose blini aromë ose gjeni bukurinë e saj, ndërsa nga i dyti — ose rrobat juaj dëmtohen ose ndjeni një erë të keqe." (Buhari dhe Muslim).

Shmanguni njerëzve me ndikim të keq. Komunikimi me të varfërkat, hipokritët ose ata që injorojnë fejen shkatërron zemrën. Gradualisht, një person fillon të konsiderojë stilin e tyre të jetesës "normale", humbet zbehjen për përparsitë dhe mund të gjendet në rangun e tyre në Ditën e Gjykimit. Allah thotë në Kur'an: "Në atë ditë, miqtë do të jenë armik njëri-tjetrit, me përjashtim të të përkushtuarve." Sure Az-Zuhru f, 43:67. Jini ai mik që doni të jeni rrethuar prej tij. Filloni me veten tuaj. Le të bëhet jeta juaj shembull për të tjerët. Silluni në mënyrë që njerëzit të ndihen më afër Allahut kur janë me ju. Islami e sheh miqësinë si një nga rrugët drejt Parajsës ose Jahannemit. Rrethina formon besimin, dhe për këtë arsye një besimtar duhet të mbrojë zemrën e tij nga ndikimet negative, ashtu si mbrohet sytë nga pluhuri dhe dielli. Shoqërohuni me ata që thirrin në mirë dhe jini një mik që çon tek Allah...

Si të zgjidhni miq në Islam?

Islami ofron kritere të qarta për zgjedhjen e miqve:

Përkushtimi (Taqwa) – Mik i mirë është ai që frikësohet Allahun dhe përpiqet të jetë sipas urdhërave të Tij. Ky person do t’ju mbështesë në rrugën e adhurimit të Allahut dhe do t’ju ndihmojë të shmangni përparsitë.

Njohja dhe Kuptimi i Fesë – Miqësia me ata që kanë njohuri fetare mund t’ju ndihmojë të thelloni kuptimin tuaj të Islami dhe të mësoni të aplikoni drejt atë në jetën tuaj.

Sjellja e Drejtë – Një mik i mirë duhet të jetë i sinqertë, i drejtë dhe i virtyeshëm. Ai duhet të shmangë klismët, pikëllimet dhe veprimet tjera të keqija.

Mbështetja në Kohët e Vështira – Një mik i vërtetë është gjithmonë gati të ju mbështesë kur keni nevojë dhe t’ju japë këshilla të sakta bazuar në parimet islame.

Objektiva të Përbashkëta – Është e rëndësishme që vlerat dhe objektivat tuaja të jenë në harmoni me ato të mikut tuaj. Për shembull, nëse strengoheni për rritje spirituale, mik i juaji duhet të ndajë këtë aspiratë.

Rregullisht pyesini veten: "Si miku im ndikon në besimin tim? A më shtyn drejt gjërave të mira ose të keqija?" Nëse vini re se miqësia dëmton fejnë tuaj, ndoshta është e vlerësuar që të rishikoni këto marrëdhënie. Vizitoni vendet ku mund të takoni njerëz që ndajnë vlerat tuaja dhe strengohen për një jetë të përshtatshme me Allahun. Mos harroni se edhe ju jeni mik për dikë. Përpunoni të jeni një shembull pozitiv për të tjerët, duke treguar durim, mëshirë dhe virtute.

Shmanguni miqësisë me të varfërkat dhe të papërkushtuarit. Sigurisht, nuk mund t'i injoroni plotësisht ata që janë larg nga feja, veçanërisht nëse doni t'i thirrni ata tek e vërteta. Megjithatë, është e rëndësishme të ruani distancën, në mënyrë që ndikimi negativ i tyre të mos prekë fejnë tuaj. Gjithmonë lutuni Allahut të forcojë miqësinë tuaj dhe ta bëjë atë një mjet për arritjen e përkushtimit moral. Lutja dhe mërgimi i forcave lidhjeve midis njerëzve dhe i ndihmon ata të mbeten në rrugën e duhur.

Historia e Islami është e mbushur me shembuj se si miqësia me njerëz të drejtë ka çuar në arritje të mëdha. Për shembull, miqësia e Profetit Muhamed (paqe dhe bekuarja e Allahut mbi të) me Abu Bekrin es-Siddiq (Allahu ajër ua fal) u bë model i marrëdhënieve ideale. Abu Bekr ishte burri i parë që besoi në Profetin, dhe miqësia e tyre fortifikoi përmes luftës së përbashkët për besimin. Një shembull tjetër është miqësia midis Umar ibn al-Hattab dhe Usman ibn Affan (Allahu u kënaq me të dy). Këta shoqërues të mëdhenj gjithmonë mbështetën njëri-tjetrin në kohët e vështira dhe bashkë përballën provimet për Allahun.

Zgjedhja e miqve nuk është një çështje personale; është një pyetje që lidhet drejtpërdrejt me besimin tonë dhe fatin tonë të ardhshëm. Islami na mëson të jemi të kujdesshëm se me kë kalon koha jonë dhe të zgjedhim ata që do të na ndihmojnë të ndjekim rrugën e Allahut. Siç tha Katada: "Më Zoti, ne kemi parë se një person është vetëm me ata që i ngjajnë!" Prandaj, le të strengohemi të rrethohemi me njerëz të drejtë, të cilët do të na mbështesin në rrugën drejt Allahut dhe do të na ndihmojnë të bëhemi më të mirë. Sepse në Ditën e Gjykimit do të jemi me ata që i urrejmë në këtë botë. Kush janë miqtë tuaj të afërt? A mund të jenë ata bashkëudhëtarët tuaj në Xhehenname?

Hadithi i Profetit ﷺ nuk është thjesht një këshillë, por një udhëzues për jetën. Rrethina është një faktor i fuqishëm që formon personalitetin, edhe nëse personi nuk e kupton këtë. Islami na mëson të ndërtojmë jetën tonë në mënyrë të vetëdijshme, duke filluar nga ata që janë pranë nesh. "Shpirti është i prirur drejt atij që i ngjason" — një fjalë e urtë arabiane që konfirmon thelbin e hadithit.

Miqësia në Islam nuk është thjesht një lidhje emocionale, por një përgjegjësi. Duke zgjedhur miq, ne zgjedhim fenë tonë, moralin dhe fatin përfundimtar. Le të shikojë çdo musliman me kujdes me kë ata ecin në jetë dhe të zgjedhë si shoqërues ata që do t'i ndihmojnë të afrohet Allahut dhe të arrijë kënaqësinë e Tij. Sepse një mik i drejtë është një nga dhuratat më të mëdha të Zotit në këtë jetë dhe një mbështetje në rrugën drejt Eternitetit. O Allah, na mbroji nga ndikimi i keq dhe na jep shoqërues të drejtë në këtë jetë dhe në Xhehenname. Amen!