Мудрость и самообман: между мягкостью и жёсткостью, между истиной и иллюзией...

Wisdom and self-deception: between gentleness and hardness, between truth and illusion... / Bilgelik ve kendini aldatma: yumuşaklık ve sertlik arasında, gerçek ile yanılsama arasında... / Mençuria dhe vetë-mashtrimi: midis butësisë dhe ngurtësisë, midis së vërtetës dhe iluzionit...

Во многих мусульманских умах закрепилось ложное представление о том, что благонравие и мудрость — это всегда мягкость, уступчивость, покладистость. Люди забывают, что и Пророк ﷺ, образец наилучшей нравственности, умел быть и мягким, и твёрдым, в зависимости от ситуации. Он был милостью для миров, но также сражался с угнетателями и лицемерами. Его хикма (мудрость) не была односторонней. И если мы теряем это понимание, мы теряем способность адекватно реагировать на вызовы, искажая суть исламского нравственного поведения. С другой стороны, наш внутренний мир часто бывает полем боя — не между истиной и ложью, а между правдой и самообманом. Люди убеждают себя в самых нелепых вещах — в иллюзиях успеха, невиновности, самодостаточности. Это не просто слабость, это болезнь сердца. А в Исламе очищение сердца и правдивость перед собой — основа духовного пути. Благой нрав и мудрость в исламе — это не просто мягкость или жёсткость, а умение находить правильный подход в каждой ситуации. Самообман может стать преградой на пути к истинному пониманию себя и окружающего мира. Стремление к самосознанию, знанию и молитве помогут мусульманам развивать свои качества и достигать гармонии в жизни...

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем

В наше время, как и во все эпохи, человек сталкивается не только с внешними испытаниями, но и с внутренними. Один из самых опасных врагов души — это иллюзии, которые мы питаем о себе и мире вокруг. Пророк Мухаммад ﷺ говорил: "Самый разумный из вас — тот, кто строго судит самого себя и готовится к тому, что будет после смерти." (Тирмизи). В Исламе большое значение придаётся самосознанию, искренности (ихляс), нравственности (ахляк) и способности смотреть на вещи объективно, не прикрываясь ложными убеждениями или самооправданиями. Давайте разберём несколько ключевых тем, затронутых в приведённом вами размышлении, с исламской точки зрения.

Благой нрав и мудрость заключаются в том, чтобы проявлять мягкость там, где необходима мягкость, и жёсткость там, где необходима жёсткость. Это утверждение отражает одну из глубинных истин Ислама: истинный ахляк (нрав) — это не потакание слабости или бесхребетность, а умение поступать уместно, справедливо и в соответствии с Волей Аллаха. Пророк ﷺ был мягким, когда нужно было проявить милосердие, и твёрдым, когда нужно было отстаивать истину. В Коране сказано: «Мухаммад — Посланник Аллаха. А те, которые вместе с ним, строги к неверующим, но милосердны между собой…» Сура Аль-Фатх, 48:29. Мягкость — это не всегда проявление любви, так же как строгость — не всегда проявление вражды. Порой, именно строгость — высшая форма милости. Например, родитель, который не позволяет ребёнку делать то, что ему вредно, поступает жёстко, но по-настоящему любит.

Самообман: одна из форм духовной слепоты. Сколько же на свете людей, которые постоянно сами себя в чем-то убеждают... Аллах в Коране неоднократно упоминает тех, кто обманывает самих себя: «Они пытаются обмануть Аллаха и верующих, но они лишь самих себя обманывают, хотя и не чувствуют этого». Сура Аль-Бакара, 2:9. Самообман — это состояние, при котором человек отказывается признать правду, потому что она неудобна или болезненна. Он может убеждать себя в своей правоте, в том, что "все вокруг виноваты", или что "он не создан для чего-то большего". Это форма нафс аль-аммара (нафс, побуждающий ко злу) — внутреннего эго, которое искажает реальность ради своей выгоды. Убеждение себя в неправде — один из главных барьеров на пути к таубе (раскаянию), ибо тауба возможна только при признании ошибки.

Итак, истинные благой нрав и мудрость для мусульманина – это не пассивная мягкость, а умение действовать в соответствии с требованиями истины и справедливости, проявляя гибкость и решительность там, где это уместно. Этот путь требует постоянной и честной работы над собой, главным врагом на которой является самообман. Самообман – это болезнь сердца, порожденная слабостью нафса и наущениями шайтана, которая искажает наше восприятие себя и реальности, препятствуя духовному росту, покаянию и приближению к Аллаху. Единственный путь к излечению – это искреннее стремление к здравой оценке, основанной на Слове Аллаха и Сунне Его Пророка (мир ему и благословения Аллаха), подкрепленное регулярным самоанализом, покаянием и, самое главное, постоянной мольбой к Всевышнему, Источнику всякой истины: О Аллах, покажи нам истину истиной и дай нам следовать ей, и покажи нам ложь ложью и дай нам сторониться её! О Аллах, надели нас способностью здраво оценивать себя и окружающую действительность.

Иллюзии эго и гордыня — причина падения душ. Некоторые убеждают себя, что их вздутое эго — вершина совершенства… Это яркое описание кибра (гордыни) — одного из самых разрушительных качеств души. Пророк ﷺ сказал: «В Рай не войдёт тот, в чьём сердце есть хотя бы мельчайшая пылинка гордыни». (Муслим). Гордыня мешает человеку видеть правду. Она делает его неспособным к самокритике, к изменению, к духовному росту. Человек, убеждённый в своём превосходстве, не видит нужды в Аллахе, а это и есть духовная катастрофа.

Мусульманин должен молить Аллаха не только о ризке (пропитании), здоровье и безопасности, но и о ясности сознания, здравом уме, чистом сердце и объективном взгляде на себя. Мы живём в эпоху, когда каждый человек нуждается в честной, здравой самооценке и духовной ясности. Ислам — это религия баланса: между мягкостью и строгостью, между милосердием и справедливостью, между признанием слабости и стремлением к силе. Пусть Аллах наделит нас нравственным разумом, искренним ахляком, и избавит от самообмана, гордыни и духовной слепоты.

Мусульманин — не просто тот, кто совершает намаз, а тот, кто ищет Истину, очищает сердце и стремится к справедливости — к себе, к другим и к Умме. Он не живёт иллюзиями, не лелеет своё эго, не прячется за фальшивыми доводами. Он знает, что Аллах смотрит не на внешнее, а на сердце. Он не боится признать: «Я был неправ». Он способен оставить ложное мнение, если понял истину. Он не прячется за маской «набожного», если в душе пустота.

Пророк ﷺ был мягким, но и решительным. Он ﷺ не терпел лицемерия, лени, праздности и самообмана. Он учил нас мужеству — в исправлении себя и своих ошибок, в умении быть мягким там, где это благо, и твёрдым там, где это долг. Сегодня Умма страдает не только от внешнего врага, но и от внутреннего — от нашего самообмана, самодовольства, инертности и аморфности. Мы нуждаемся в пробуждении. В правде. В покаянии. В честности перед собой и Аллахом. 

"О Аллах, даруй нам способность видеть реальность такой, какова она есть, и убереги нас от самообмана и лицемерия. Сделай нас из числа тех, кто очищает свою душу, ведь тот, кто очистит её — преуспеет." Пусть Аллах дарует нам мудрость видеть вещи такими, какие они есть, силу принимать реальность, какой бы болезненной она ни была, и искренность в стремлении к Его довольству, свободному от иллюзий и самообмана. Аминь!

Wisdom and self-deception: between gentleness and hardness, between truth and illusion...

In many Muslim minds, there is a false notion that good character and wisdom always mean softness, compliance, and agreeability. People forget that the Prophet ﷺ, the model of the best morality, could be both gentle and firm, depending on the situation. He was a mercy to the worlds, but he also fought against oppressors and hypocrites. His hikma (wisdom) was not one-sided. And if we lose this understanding, we lose the ability to respond appropriately to challenges, distorting the essence of Islamic moral behavior. On the other hand, our inner world is often a battlefield—not between truth and falsehood, but between truth and self-deception. People convince themselves of the most absurd things—illusions of success, innocence, or self-sufficiency. This is not just weakness; it is a disease of the heart. In Islam, purifying the heart and being truthful to oneself are the foundations of the spiritual path. Good character and wisdom in Islam are not merely about softness or harshness but about finding the right approach in every situation. Self-deception can become an obstacle to truly understanding oneself and the surrounding world. The pursuit of self-awareness, knowledge, and prayer will help Muslims develop their qualities and achieve harmony in life.

Praise be to Allah, whom we praise, and from whom we seek help and forgiveness. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and bad deeds. Whoever Allah guides, no one can mislead, and whoever He leaves astray, no one can guide. We bear witness that there is no deity worthy of worship except Allah alone, and we bear witness that Muhammad is His servant and Messenger.

In our time, as in all ages, man faces not only external trials but also internal ones. One of the most dangerous enemies of the soul is the illusions we nurture about ourselves and the world around us. The Prophet Muhammad ﷺ said: "The wisest among you is the one who judges himself strictly and prepares for what comes after death." (Tirmidhi). In Islam, great importance is placed on self-awareness, sincerity (ikhlas), morality (akhlaq), and the ability to view things objectively without hiding behind false beliefs or self-justifications. Let us examine several key themes touched upon in your reflection from an Islamic perspective.

Good character and wisdom lie in showing gentleness where gentleness is needed and firmness where firmness is required. This statement reflects one of the profound truths of Islam: true akhlaq (character) is not indulging in weakness or spinelessness but knowing how to act appropriately, justly, and in accordance with the Will of Allah. The Prophet ﷺ was gentle when mercy was needed and firm when truth had to be defended. In the Qur'an, it is said: “Muhammad is the Messenger of Allah, and those with him are stern toward the disbelievers, yet merciful among themselves…” Surah Al-Fath, 48:29. Gentleness is not always an expression of love, just as strictness is not always an expression of enmity. Sometimes, strictness is the highest form of mercy. For example, a parent who does not allow a child to do something harmful acts firmly, but out of genuine love.

Self-deception: one form of spiritual blindness. How many people in the world constantly deceive themselves... Allah repeatedly mentions in the Qur'an those who deceive themselves: “They try to deceive Allah and the believers, but they only deceive themselves, though they do not perceive it.” Surah Al-Baqarah, 2:9. Self-deception is a state in which a person refuses to acknowledge the truth because it is inconvenient or painful. They may convince themselves of their righteousness, that "everyone else is to blame," or that "they were not made for anything greater." This is a manifestation of nafs al-ammara (the commanding self)—the inner ego that distorts reality for its benefit. Convincing oneself of falsehood is one of the main barriers to tawbah (repentance), for repentance is only possible through acknowledging one's mistakes.

Thus, true good character and wisdom for a Muslim are not passive gentleness but the ability to act in accordance with the demands of truth and justice, showing flexibility and resolve where appropriate. This path requires constant and honest work on oneself, the greatest enemy of which is self-deception. Self-deception is a disease of the heart, born of the weakness of the nafs and the whispers of Shaytan, which distort our perception of ourselves and reality, hindering spiritual growth, repentance, and closeness to Allah. The only way to healing is sincere striving for sound judgment based on the Word of Allah and the Sunnah of His Prophet (peace and blessings be upon him), supported by regular self-reflection, repentance, and above all, constant supplication to the Almighty, the Source of all truth: O Allah, show us the truth as truth and grant us the ability to follow it, and show us falsehood as falsehood and grant us the strength to avoid it! O Allah, grant us the ability to assess ourselves and our surroundings soundly.

The illusions of the ego and pride are the cause of the downfall of souls. Some convince themselves that their inflated egos are the peak of perfection… This is a vivid description of kibr (pride)—one of the most destructive qualities of the soul. The Prophet ﷺ said: "No one who has even a speck of pride in his heart will enter Paradise." (Muslim). Pride prevents a person from seeing the truth. It renders them incapable of self-criticism, change, and spiritual growth. A person convinced of their superiority sees no need for Allah, and that is a spiritual catastrophe.

A Muslim should pray to Allah not only for rizq (sustenance), health, and safety but also for clarity of mind, sound judgment, a pure heart, and an objective view of oneself. We live in an era where everyone needs honest, sound self-assessment and spiritual clarity. Islam is a religion of balance: between gentleness and strictness, between mercy and justice, between recognizing weakness and striving for strength. May Allah grant us moral reasoning, sincere akhlaq, and protect us from self-deception, pride, and spiritual blindness.

A Muslim is not merely someone who performs prayers but someone who seeks Truth, purifies the heart, and strives for justice—for oneself, others, and the Ummah. They do not live in illusions, do not indulge their egos, and do not hide behind false arguments. They know that Allah looks not at outward appearances but at the heart. They are not afraid to admit: "I was wrong." They are capable of abandoning a false opinion if they recognize the truth. They do not hide behind the mask of "piety" if their soul is empty.

The Prophet ﷺ was gentle but also resolute. He ﷺ did not tolerate hypocrisy, laziness, idleness, or self-deception. He taught us courage—to correct ourselves and our mistakes, to be gentle where it is beneficial, and firm where it is a duty. Today, the Ummah suffers not only from external enemies but also from internal ones—our self-deception, complacency, inertia, and amorality. We need awakening. We need truth. We need repentance. We need honesty before ourselves and Allah.

"O Allah, grant us the ability to see reality as it is, and protect us from self-deception and hypocrisy. Make us among those who purify their souls, for whoever purifies it—shall succeed." May Allah grant us the wisdom to see things as they truly are, the strength to accept reality, however painful it may be, and sincerity in striving for His pleasure, free from illusions and self-deception. Ameen!

Bilgelik ve kendini aldatma: yumuşaklık ve sertlik arasında, gerçek ile yanılsama arasında...

Birçok Müslüman zihni, iyi ahlak ve hikmetin her zaman yumuşaklık, uyum sağlama ve boyun eğme olduğu yanlış bir fikre kapılmıştır. İnsanlar, Hz. Peygamber’in ﷺ, en iyi ahlak örneği olan insanın, duruma göre hem nazik hem de kararlı olabileceğini unutuyor. O dünyalar için bir rahmetti, ancak aynı zamanda zulmedenlere ve münafıklara karşı savaşmıştır. Onun hikmeti tek taraflı değildi. Eğer bu anlayışı kaybedersek, İslam’ın ahlaki davranışının özünü çarpıtarak, fırsatlara uygun şekilde tepki verme yeteneğini de kaybederiz. Öte yandan, iç dünyamız genellikle bir savaş alanıdır — doğru ile yanlış arasında değil, gerçeğin kendisiyle kandırma arasında. İnsanlar kendilerini başarı, masumiyet veya kendine yeterlilik gibi en saçma illüzyonlara ikna ederler. Bu sadece bir zayıflık değil, aynı zamanda kalbin bir hastalığıdır. İslam'da kalp arındırma ve kendine karşı dürüstlük, ruhani yolun temel taşlarıdır. İslam'da iyi ahlak ve hikmet, sadece yumuşaklık veya sertlik değil, her durumda doğru yaklaşımı bulmaktır. Kendini kandırma gerçek anlamda kendimizi ve çevremizdeki dünyayı anlamamızın önüne engel olabilir. Öz farkındalık, bilgi ve dua arayışı, Müslümanların niteliklerini geliştirmesine ve yaşamda uyumu yakalamasına yardımcı olacaktır.

Hamd olsun Allah’a, O’nu överiz ve yardımını ve affını dileriz. Ruhlarımızın ve kötü işlerimizin kötülüğünden Allah’a sığınırız. Kimi Allah doğru yola iletirse onu kimse şaşırtamaz ve kimi sapıtmışsa onu kimse doğruya iletmez. Şahitlik ederiz ki, Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur ve Muhammed O’nun kuludur ve elçisidir.

Bizim zamanımızda da, tüm çağlarda olduğu gibi, insan yalnızca dışsal deneyimlerle değil, aynı zamanda içsel mücadelelerle karşı karşıyadır. Ruhun en tehlikeli düşmanlarından biri, kendimiz ve çevreleyen dünya hakkında beslediğimiz yanılsamalardır. Hz. Muhammed ﷺ demiştir ki: "Sizden en akıllısı, kendisini sertçe yargılayan ve ölüm sonrası için hazırlanan kişidir." (Tirmizi). İslam’da, öz farkındalık, samimiyet (ihlas), ahlak (ahlak) ve şeytani inançlar ya da öz haklılaştırma arkasına saklanmadan objektif bakabilme yeteneğine büyük önem verilir. Şimdi, sizin yansımanızda ele alınan birkaç ana temayı İslam perspektifinden ele alalım.

İyi ahlak ve hikmet, gerektiğinde nazik, gerektiğinde sert davranabilmekle ilgilidir. Bu ifade, İslam'ın derin doğrularından birini yansıtıyor: Gerçek ahlak, zayıflığa teslim olmak veya omurgasızlık değil, yerinde, adaletli ve Allah'ın iradesine uygun hareket etmeyi bilmektir. Hz. Peygamber ﷺ, merhamete ihtiyaç olduğunda nazik, hak savunulduğunda ise kararlıydı. Kuran’da şöyle deniyor: “Muhammed Allah’ın elçisidir. Ve onunla beraber olanlar, küfre karşı sert, fakat aralarında birbirlerine karşı şefkatlidirler…” Sura El-Fetih, 48:29. Yumuşaklık her zaman sevgi anlamına gelmez, tıpkı sertliğin her zaman düşmanlık anlamına gelmeyeceği gibi. Bazen sertlik, en yüksek sevgi biçimidir. Örneğin, çocuğa zararlı bir şey yapmasını engelleyen ebeveyn, ona sert davranır ama aslında gerçekten sever.

Kendini kandırma: manevi körlük biçimi. Dünyada kendilerini sürekli kandıran ne kadar çok insan var... Allah Kuran'da kendilerini kandıranları defalarca zikreder: “Onlar Allah’ı ve müminleri aldatabilmek için uğraşıyorlar, fakat gerçekte ancak kendilerini aldatıyorlar, bunun farkında bile değillerdir.” Bakara suresi, 2:9. Kendini kandırma, bir gerçek karşısında direnme durumudur çünkü bu rahatsız edici veya acı vericidir. Bir insan kendini haklı, "herkes suçlu", veya "ben daha fazlası için yaratılmadım" diye ikna edebilir. Bu, nefs-i emmare (kötülüğü emreden nefis) şeklinde ortaya çıkar — gerçekliği kendi çıkarı için çarpıtan içsel egodur. Yanlışlığı haklı çıkarmak, tövbe yolundaki en büyük engellerden biridir, çünkü tövbe yanlışa itiraf etmekle mümkündür.

Dolayısıyla, gerçek iyi ahlak ve hikmet, pasif bir yumuşaklık değil, gerçeğe ve adalete uygun davranma yeteneğidir ve uygun yerde esneklik ve kararlılık göstermektir. Bu yol, kendini sürekli ve dürüstçe geliştirme çabası gerektirir, en büyük düşmanı ise kendini kandırmadır. Kendini kandırma, nefsin zayıflığından ve şeytanın fısıltılarından kaynaklanan bir kalp hastalığıdır, bizim kendimize ve gerçekliğe olan algımızı çarpıtarak manevi büyüme, tövbe ve Allah'a yakınlık önündeki engeldir. Tek tedavi yöntemi, Allah'ın Kelamı ve Peygamberinin Sünneti'ne dayalı dürüst bir değerlendirme çabasıdır, düzenli öz değerlendirme, tövbe ve en önemlisi, "Gerçeğin Kaynağı" olan Allah'a sürekli dua etmektir: Ey Allah, bize doğruyu doğru olarak göster ve onu takip etmemiz için güç ver, yalanı yalan olarak göster ve ondan kaçınmamız için güç ver! Ey Allah, kendimizi ve çevremizi doğru değerlendirebilmemiz için bize güç ver.

Ego illüzyonları ve gurur, ruhların yıkılmasına neden olur. Bazıları şişkin egolarının mükemmellik zirvesi olduğunu düşünürler... Bu, kibir (kibr) denen en yıkıcı ruh niteliklerinden birinin canlı bir tasviridir. Hz. Peygamber ﷺ demiştir ki: "Kimin kalbinde bir zerrecik kibir bile varsa, cennete giremez." (Müslim). Gurur, insanın gerçeği görmesini engeller. Kendini eleştirme, değişim ve manevi büyüme yeteneğini yok eder. Kendini üstün gören bir kişi Allah'a ihtiyacı olmadığını düşünür ve bu manevi bir felakettir.

Bir Müslüman, Allah'tan yalnızca rızık (geçim), sağlık ve güvenlik dilemekle kalmamalı, aynı zamanda zihinsel açıklık, sağlam bir akıl, temiz bir kalp ve kendine yönelik objektif bir bakış açısı dilemelidir. Gerçeği görme ve manevi açıklık gerektiren bir çağızda yaşıyoruz. İslam, yumuşaklık ile sertlik, merhamet ile adalet, zayıflığı kabul ile güçlülüğe ulaşma arzusu arasında denge kurmayı öğreten bir dindir. Allah bize ahlaki akıl, samimi ahlak bağışlasın ve bizi kendimizi kandırmaktan, gururdan ve manevi körlükten korusun.

Müslüman, yalnızca namaz kılmakla kalmayan, hakikati arayan, kalbini arındıran ve adalet için çabalayan insandır — kendisi için, başkaları için ve ümmet için. İllüzyonlar içinde yaşamaz, egosunu okşamaz, sahte bahaneler arkasına saklanmaz. Allah'ın dış görünüşe değil, kalbe baktığını bilir. "Yanlıştım" demekten korkmaz. Hakikati gördüğünde yanlış inancını terk etme cesaretine sahiptir. İçinde boşluk varsa "dindarlık" maskesi arkasına saklanmaz.

Hz. Peygamber ﷺ hem yumuşak hem de kararlıydı. Riyakârlığı, tembelliği, uyuşukluğu ve kendini kandırmayı hoş görmemiştir. Kendimizi ve hatalarımızı düzeltme cesaretini, faydalı olduğu yerde nazik, görev olduğu yerde ise sert olmayı öğretmiştir. Bugün ümmet, yalnızca dış düşmanlardan değil, aynı zamanda kendi kendimizi kandırmamızdan, kendimizi beğenmişliğimizden, ataletimizden ve ahlaksızlığımızdan içsel düşmanlarla da karşı karşıyadır. Uyanmaya ihtiyacımız var. Gerçeğe. Tövbeye. Kendimize ve Allah'a karşı dürüstlükle.

"Ey Allah, bize gerçeği olduğu gibi göster ve bizi kendimizi kandırmadan ve riyakârlıktan koru. Bizi ruhumuzu arındıranlardan eyle, zira ruhunu arındıran kurtulacaktır." Allah bize şeylerin gerçek yüzünü görmemiz için hikmet versin, ne kadar acı olsa da gerçeği kabullenmemiz için güç versin ve illüzyonlardan ve kendimizi kandırmadan uzak, yalnızca senin razı olduğun yolda samimi bir şekilde yürümek için bize yardım etsin. Amin!

Mençuria dhe vetë-mashtrimi: midis butësisë dhe ngurtësisë, midis së vërtetës dhe iluzionit...

Në mendjen e shumë myslimanëve ka një koncept të gabuar se mirësjellja dhe urtësia janë gjithmonë butësi, përshtatshmëri dhe pajtim. Njerëzit harronin se Profeti ﷺ, modeli i sjelljes më të mirë, ishte në gjendje të jetonte si të butë dhe i fortë, në varësi të situatave. Ai ishte një mëshirë për botën, por ai po ashtu luftoi kundër të dhunshmit dhe hipokriteve. Urtësia e tij nuk ishte njëanshme. Dhe nëse humbim këtë kuptim, humbasim aftësinë për t'u përgjigjur në mënyrë adekuate ndaj sfidave, duke e deformuar thelbin e sjelljes morale islame. Nga ana tjetër, bota jonë e brendshme shpesh është një fushë betejash — jo midis së vërtetës dhe rremës, por midis së vërtetës dhe mashtrimit të vetvetes. Njerëzit bindin veten për gjëra të pakuptimta — iluzione të suksesit, pafajësisë, ose vetëmjaftueshmërisë. Kjo nuk është thjesht një dobësi, kjo është një sëmundje e zemrës. Në Islam, pastrimi i zemrës dhe sinqeriteti ndaj vetes janë bazat e rrugës spirituale. Mirësjellja dhe urtësia në Islam nuk janë thjesht butësi ose ashperësi, por aftësia për të gjetur qasjen e duhur në çdo situatë. Mashtrimi i vetvetes mund të bëhet një pengesë për të kuptuar plotësisht veten dhe botën rrethuese. Strivat për vetëndjenien, njohjen dhe lutjen do të ndihmojnë muslimanët të zhvillojnë cilësitë e tyre dhe të arrijnë harmoni në jetë.

Lavdi për Allahun, Ne e lavdërojmë dhe kërkojmë ndihmën dhe faljen e Tij. Ne kërkojmë strehim nga Allahi nga e keqja e shpirtit tonë dhe veprat e keqija. Kushcë Allahi e udhëzon në rrugën e drejtë, askush nuk mund ta çojë në gabim; dhe kushcë Ai e lë në gabim, askush nuk mund ta udhëzojë në rrugën e drejtë. Ne dëshmojmë se nuk ka zot tjetër përveç Allahit dhe se Muhamedi është rob dhe dërgues i Tij.

Në kohën tonë, si dhe në të gjitha epokat, njeriu përballon jo vetëm provime të jashtme, por edhe të brendshme. Një nga armiqtë më të rrezikshëm të shpirtit janë iluzionet që ne ushqejmë për veten dhe botën rreth nesh. Profeti Muhamed ﷺ tha: "Më i zgjuari prej jush është ai që gjykon shumë ngushtë veten dhe përgatitet për atë që do të ndodhë pas vdekjes." (Tirmidi). Në Islam, madhështia vendoset në vetëdijen, sinqeritetin (ihlas), moralin (ahlak) dhe aftësinë për të parë gjërat në mënyrë objektive, pa fshehur prapa besimeve të rreme ose vetë-justifikimeve. Le të analizojmë disa tema kyç të përfshira në reflektimin tuaj nga perspektiva islame.

Mirësjellja dhe urtësia qëndrojnë në të qenit i butë aty ku kërkohet butësia dhe i fortë aty ku kërkohet forcë. Ky thënje reflekton një nga sëmundjet e thella të Islamsë: ahlaku i vërtetë nuk është një dorëzim ndaj dobësisë ose një mungesë palësh, por aftësia për të vepruar në mënyrë të përshtatshme, me drejtësi dhe në përputhje me Vullnetin e Allahut. Profeti ﷺ ishte i butë kur nevoja ishte për mëshirë dhe i fortë kur nevoja ishte për mbrojtjen e vërtetës. Në Kur'an thuhet: "Muhamedi është Dërguesi i Allahut. Ata që janë me të janë të fortë ndaj paganoit, por të mëshirshëm mes tyre..." Sureja Al-Fatah, 48:29. Butësia nuk është gjithmonë shprehje e dashurisë, ashtu si dhe ashperësia nuk është gjithmonë shprehje e armiqësisë. Ndërsa ndonjëherë ashperësia është forma më e lartë e mëshirës. Për shembull, një prind që nuk lejon fëmijën të bëjë diçka që i dëmtuar, vepron me forcë, por me dashuri të vërtetë.

Mashtrimi i vetvetes: një formë e verbërimit spiritual. Sa shumë njerëz në botë që vazhdimisht mashtruan veten... Allah në Kur'an përmend shpesh ata që mashtruan veten: "Ata përpiqen të mashtruan Allahin dhe besimtarët, por ata mashtruan veten, megjithëse nuk e ndjejnë këtë." Sureja Al-Bakara, 2:9. Mashtrimi i vetvetes është një gjendje në të cilën një person refuzon të pranojë të vërtetën sepse është e pakëndshme ose e dhimbshme. Ata mund të bindin veten për drejtësinë e tyre, se "të gjithë të tjerët janë të fajshëm," ose se "unë nuk jam krijuar për diçka më shumë." Kjo është një manifestim i nefs-i emmare (nfsi që urdhëron për keqin) — egoja e brendshme që e deformon realitetin për të fituar përfitime. Bindja e vetes për gabime është një nga pengesat kryesore në rrugën e tobës (pendimit), sepse tobë është e mundur vetëm me pranimin e gabimeve.

Pra, mirësjellja dhe urtësia e vërtetë për një musliman nuk është një butësi pasive, por aftësia për të vepruar sipas kërkesave të vërtetës dhe drejtësisë, duke treguar fleksibilitet dhe vendimtarësi aty ku është e përshtatshme. Kjo rrugë kërkon punë të vazhdueshme dhe të sinqertë mbi veten, armiku më i madh i të cilit është mashtrimi i vetvetes. Mashtrimi i vetvetes është një sëmundje e zemrës, lindur nga dobësia e nfsit dhe fishtimet e shaitanit, që e deformon perceptimin tonë të vetes dhe realitetit, duke penguar rritjen spirituale, pendimin dhe afërjen me Allahun. E vetmja rrugë për shërbesë është strehimi i sinqertë për një vlerësim të shëndetshëm, bazuar në Fjalën e Allahut dhe Sunnetin e Profetit Tij (paqe dhe barakat mbi të), të mbështetur nga vetëreflektimi i rregullt, tobë dhe, më së shumti, nga lutja e vazhdueshme ndaj Zotit të Madh, Burimit të gjithë së vërtetës: O Allah, trego na vërtetën si vërtetë dhe na jep fuqi për ta ndjekur atë, dhe na trego gënjeshtrën si gënjeshtrë dhe na jep fuqi për ta shmangur atë! O Allah, na jep aftësinë për të vlerësuar veten dhe realitetin rrethues në mënyrë të shëndetshme.

Iluzionet e egos dhe krenaria janë shkaku i rrëzimit të shpirtit. Disa bindin veten se egoja e tyre e fryrë është kulmi i përkryerisë... Kjo është një përshkrim i qartë i kibr-it (krenarisë) — njëra nga cilësitë më shkatërruese të shpirtit. Profeti ﷺ tha: "Asnjë që ka edhe një grimcë krenarie në zemër nuk do të hyjë në Xhenet." (Muslim). Krenaria pengon një personin nga shikimi i vërtetës. Ajo e bën atë të paaftë për vetëkritikë, ndryshim dhe rritje spirituale. Një person i bindur për përparësinë e tij nuk shikon nevojën për Allahun, dhe kjo është një katastrofë spirituale.

Një musliman duhet të lutë Allahun jo vetëm për rizk (mbushjen), shëndet dhe siguri, por edhe për qartësi mendore, një mendje të shëndetshme, një zemër të pastër dhe një perspektivë objektive ndaj vetes. Ne jetojmë në një epokë ku çdo person ka nevojë për një vlerësim të sinqertë dhe të shëndetshëm të vetes dhe për qartësi spirituale. Islami është një fe e balancit: midis butësisë dhe ashperësisë, midis mëshirës dhe drejtësisë, midis pranimit të dobësisë dhe strehimit për forcë. O Allah, na jep aqënsin moral, ahlakun e sinqertë dhe na mbroj nga mashtrimi i vetvetes, krenaria dhe verbërimi spiritual.

Një musliman nuk është thjesht dikush që kryen namaz, por dikush që kërkon të Vërtetën, pastron zemrën dhe strehon për drejtësi — për veten, për të tjerët dhe për Ummetin. Ata nuk jetojnë në iluzione, nuk kujdesen për egon e tyre, nuk fshehen prapa argumenteve të rreme. Ata e dinë se Allah nuk shikon pamjen e jashtme, por zemrën. Ata nuk frikësohen të pranojnë: "Kam gabuar." Ata janë në gjendje të lënë një opinion të gabuar nëse e kuptojnë të vërtetën. Ata nuk fshehen prapa një "maskë devoti" nëse në zemër kanë boshllëk.

Profeti ﷺ ishte i butë, por edhe i vendosur. Ai ﷺ nuk toleroi hipokrizën, përpjekjen, përpjekjen e tyre dhe mashtrimin e vetvetes. Ai na mësoi kurajën — për të korrigjuar veten dhe gabimet tona, për të qenë të butë aty ku është përfitimi dhe të fortë aty ku është detyra. Sot Ummeta vu në shqetsim jo vetëm nga armiqtë e jashtëm, por edhe nga armiqtë e brendshëm — mashtrimi ynë i vetvetes, vetëkënaqësia, inercia dhe amorali. Ne kemi nevojë për zgjim. Ne kemi nevojë për të vërtetën. Ne kemi nevojë për tobë. Ne kemi nevojë për sinqeritet përpara vetes dhe Allahut.

"O Allah, na jep aftësinë të shohim realitetin siç është, dhe na mbroj nga mashtrimi i vetvetes dhe hipokrizëria. Na bëj pjesë e atyre që pastruan zemrën e tyre, sepse ai që e pastron atë — do të suksesoje." O Allah, na jep urtësinë për të parë gjërat siç janë ato, fuqinë për t'i pranuar ato, sa i dhimbshme qoftë ato, dhe sinqeritetin për të strehuar kënaqësinë tënde, të liruar nga iluzionet dhe mashtrimi i vetvetes. Amen!