Когда Аллах лишает Своей милости, то лишает в первую очередь разума...

When Allah deprives you of His mercy, He deprives you of your mind in the first place... / Allah rahmetinden mahrum bıraktığı zaman, her şeyden önce aklını kaybeder... / Kur Allahu ju privon nga mëshira e tij, ai ju privon nga mendja në radhë të parë...

Разум — величайший дар, которым Аллах наделил человека. Он — ключ к пониманию откровения, отличию Истины от лжи, пути Света от тьмы. Однако, когда человек отворачивается от Истины, впадает в грехи, Аллах может лишить его Своей милости. И самым страшным наказанием становится не физическая боль, а лишение разума — той опоры, без которой человек теряет ориентиры, разрушает себя и своё будущее...

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:

От Му’авии (да будет доволен им Аллах) передаётся, что он слышал, как Пророк (да благословит его Аллах и приветствует) говорил: «Кому Аллах желает блага, тому Он даёт понимание религии. Поистине, я только распределяю, а дарует Аллах. Не перестанет эта община стойко выполнять повеления Аллаха и не навредят ей те, кто будет противоречить им, пока не придёт веление Аллаха». (Аль-Бухари и Муслим - [صحيح البخاري - 71]).

В Исламе разум (акль) занимает одно из ключевых мест в системе духовных ценностей. Аллах в Коране неоднократно призывает людей размышлять, анализировать и делать выводы. Однако разум – это не просто инструмент логики, а дар, который связывает человека с Божественным Откровением. Тот, кто лишается разума, лишается и милости Аллаха, потому что перестает отличать Истину от заблуждения.

Исламская традиция глубоко подчеркивает важность разума как одного из величайших благодеяний, данных человеку Всевышним Аллахом. Разум — это инструмент познания и осмысления окружающего мира. Однако его роль не ограничивается только умением логически мыслить или анализировать. Разум — это также способность человека видеть себя и свои действия в перспективе, извлекать уроки из опыта и стремиться к самосовершенствованию. Когда человек теряет эту способность, он оказывается лишенным одной из главных милостей Аллаха, что ведет к духовному и моральному упадку.

В Коране говорится, что Аллах наделил человека разумом и способностью различать добро и зло. Это является основой для принятия ответственности за свои поступки. В Священной Книге сказано: "Он наделил вас слухом, зрением и сердцами, — быть может, вы будете благодарны.". Сура «Ан-Нахль», 16:78. Разум — это не просто интеллектуальная способность, а дар, который позволяет человеку воспринимать Истину, следовать руководству Аллаха и избегать греха. Без разума невозможно ни истинное поклонение, ни осознанное принятие веры. 

Пророк Мухаммад (мир ему и благословение Аллаха) сказал: «Нет веры у того, кто не обладает разумом». Это высказывание подчеркивает, что вера и разум неразрывно связаны. Человек, лишенный разума, не может полностью осознать смысл своей религии и правильно следовать ее предписаниям. Однако важно понимать, что разум не противопоставляется Откровению. Напротив, они дополняют друг друга. Коран и Сунна являются источниками знаний, которые направляют разум, помогая человеку находить правильные решения в жизни. Без руководства Откровения Аллаха разум может стать инструментом заблуждений и ошибок, так как человеческие желания и эмоции часто затмевают Истину.

Ислам призывает человека к постоянному размышлению. Коран содержит множество призывов к тому, чтобы задуматься над творениями Аллаха, Его знамениями и жизненными ситуациями. Например: فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ  "Прислушайтесь же к назиданию, о обладающие зрением"! Сура «Аль-Хашр», 59:2. Глубокое размышление позволяет человеку осознать свое место в мире, понять последствия своих действий и исправить ошибки. Это процесс самопознания и самосовершенствования, который ведет к очищению души (тазкият ан-нафс). Постоянное размышление помогает человеку укреплять свою веру, развивать чувство благодарности к Аллаху и становиться лучше.

Когда человек совершает ошибку, но осознает её благодаря размышлению, он получает возможность покаяться и измениться. Это является проявлением милости Аллаха. Однако если человек отказывается размышлять и извлекать уроки из своего опыта, он становится уязвимым для шайтана, который использует его слабости и невежество. Тот, кого Аллах лишает разума, словно теряет способность отличать добро от зла, Истину от лжи, Милость от наказания. Лишение разума — это духовная слепота. Это то, что делает человека восприимчивым к шайтану, страстям и низменным желаниям.

В хадисах говорится, что Аллах лишает разума тех, кого хочет наказать. Это не означает физическую потерю способности мыслить, а скорее указывает на духовную слепоту и утрату способности видеть Истину. Человек, лишенный разума, не может отличить добро от зла, правду от лжи. Он становится рабом своих страстей и желаний, что приводит к самоуничтожению. Примером этого может служить история Каина (Кабиля) и Авеля (Хабиля), сыновей Адама (мир ему). Хабиль был честным и благочестивым, тогда как Кабиль завидовал брату и поддался влиянию шайтана. В результате он совершил первое убийство в истории человечества. Это показывает, как потеря разума и отклонение от пути Аллаха могут привести к разрушительным последствиям.

В Исламе объясняется, что Аллах создал людей разными: одних склонных к добру, других — к злу. Это необходимо для развития общества и личности. Если бы все люди были одинаково добродетельны, не было бы вызова или испытания, через которое человек мог бы укрепить свою веру и развить свои качества. Борьба добра со злом — это естественный процесс, который существует на всех уровнях: внутри самого человека, в отношениях между людьми и в масштабах всего общества. Эта борьба символизирует конфликт между «партией Аллаха» и «партией шайтана». Верующие, следуя путем Аллаха, должны противостоять искушениям и соблазнам, предлагаемым шайтаном, и стремиться к справедливости, милосердию и праведности. Только обладающий разумом способен постичь глубину знамений Аллаха. Но если человек отворачивается от Истины, Аллах может забрать у него этот Свет.

Исламское мировоззрение подчеркивает, что развитие возможно только через борьбу и преодоление трудностей. Именно поэтому среди людей есть те, кто склонен ко злу. Они служат испытанием для тех, кто выбирает путь добра. Через диалектическую борьбу происходит прогресс: "плохие" терпят поражение, а "хорошие" укрепляются и становятся еще лучше. Этот принцип можно наблюдать в истории человечества. Пророки и праведники (мир им) всегда сталкивались с противодействием со стороны тиранов и нечестивцев. Однако именно эта борьба привела к распространению Истины и установлению справедливости. 

Разум — это величайший дар Аллаха, который требует бережного использования. Глубокое размышление, основанное на руководстве Корана и Сунны, помогает человеку укреплять свою веру, очищать душу и развиваться как личность. Лишение разума — это наказание от Аллаха, которое приводит к духовному упадку и самоуничтожению. Это не физическое безумие, а духовная слепота, когда человек упорствует в грехе, не видит своих ошибок и не стремится к исправлению.

Ислам учит нас, что жизнь — это постоянное испытание, где добро и зло находятся в вечной борьбе. Через эту борьбу происходит развитие личности и общества. Поэтому каждый мусульманин должен стремиться использовать свой разум для служения Аллаху, извлекать уроки из своего опыта и вести борьбу за праведность и справедливость. Помните слова Пророка Мухаммада (мир ему и благословение Аллаха): "Лучший из вас тот, кто больше всего размышляет о последствиях своих дел и меньше всего говорит напрасно". (Хадис).

Разум и глубокое размышление — это ключевые элементы в Исламе, которые помогают мусульманам осознать свою жизнь и свои действия. Лишение разума рассматривается как серьезное наказание, в то время как использование разума для размышлений и самосознания — это путь к духовному развитию и укреплению веры. Важно помнить, что каждый из нас имеет возможность выбирать между добром и злом, и именно этот выбор определяет наше место в мире и нашу связь с Аллахом. 

Насколько важно не просто совершать внешние действия, но и размышлять, осмысливать, очищать намерения. Размышляющий человек способен увидеть знамения Аллаха во всем — в природе, в событиях, в людях, в собственной душе. Его знание становится живым, действенным. Ислам — это не только набор правил, а глубокая система мировоззрения и пути к Аллаху. Аллах ведёт к Себе тех, кто размышляет, ищет Истину, исправляется, даже оступившись. Человек, который отказывается использовать разум, подвергается опасности духовного омертвления. А тот, кто сочетает разум с верой, постигает не только букву, но и дух Откровения.

Разум – это Свет, который Аллах дарует Своим рабам. Тот, кто теряет его, теряет и милость Господа. Но тот, кто использует его правильно, обретает истинную веру, мудрость и спасение. О мусульмане! Не позволяйте разуму заснуть, не превращай религию в форму без содержания. Используйте разум для укрепления веры, понимания религии, защиты Уммы и развития общества. Без этого — мы слабы и разобщены.

Да сохранит нас Аллах от потери разума и наставит на прямой путь. Пусть Аллах сделает нас из числа тех, кто размышляет, извлекает уроки, очищает душу и укрепляет веру. Пусть наши размышления приведут нас к большему пониманию Истины и укреплению нашей связи с Аллахом. Аминь!

When Allah deprives you of His mercy, He deprives you of your mind in the first place...

Reason is the greatest gift with which Allah has endowed humanity. It is the key to understanding revelation, distinguishing Truth from falsehood, and discerning the path of Light from darkness. However, when a person turns away from the Truth and falls into sin, Allah may withdraw His mercy. And the most severe punishment is not physical pain but the loss of reason — that very foundation without which a person loses direction, destroys themselves, and ruins their future...

Praise be to Allah, Whom we glorify and from Whom we seek help and forgiveness. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and from bad deeds. Whoever Allah guides, no one can mislead; and whoever He leaves astray, no one can guide. We testify that there is no deity worthy of worship except Allah alone, and we testify that Muhammad is His servant and Messenger. Then:

From Mu'awiyah (may Allah be pleased with him), it is narrated that he heard the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) say: "Whomsoever Allah intends good for, He grants them understanding of the religion. Indeed, I only distribute, but Allah gives. This community will not cease to remain steadfast in following Allah’s commandments, and those who oppose them will not harm them until Allah’s decree comes." (Al-Bukhari and Muslim - [Sahih al-Bukhari - 71]).

In Islam, reason ('aql) occupies one of the central places in the system of spiritual values. In the Qur’an, Allah repeatedly calls people to reflect, analyze, and draw conclusions. However, reason is not merely a tool of logic; it is a divine gift that connects humans to Divine Revelation. One who loses reason also loses Allah’s mercy because they become unable to distinguish Truth from falsehood.

Islamic tradition deeply emphasizes the importance of reason as one of the greatest blessings given by Almighty Allah. Reason is an instrument for understanding and reflecting on the world around us. Its role, however, is not limited to logical thinking or analysis. Reason enables a person to see themselves and their actions in perspective, learn lessons from experience, and strive for self-improvement. When someone loses this ability, they are deprived of one of Allah’s greatest mercies, leading to spiritual and moral decline.

The Qur’an states that Allah has endowed humans with reason and the ability to distinguish between good and evil, forming the basis for accountability for one's actions. The Sacred Book says: “And He gave you hearing, sight, and the sense of touch so that you might give thanks.” Surah An-Nahl, 16:78. Reason is not just intellectual capacity but a gift allowing a person to perceive Truth, follow Allah’s guidance, and avoid sin. Without reason, neither true worship nor conscious acceptance of faith is possible.

Prophet Muhammad (peace and blessings of Allah be upon him) said: “There is no faith for one who lacks reason.” This statement underscores that faith and reason are inseparable. A person devoid of reason cannot fully grasp the meaning of their religion or properly follow its teachings. However, it is important to understand that reason is not opposed to Revelation. On the contrary, they complement each other. The Qur’an and Sunnah are sources of knowledge that guide reason, helping individuals make correct life decisions. Without Divine Revelation, reason can become a tool for error and misguidance, as human desires and emotions often obscure Truth.

Islam calls humanity to constant reflection. The Qur’an contains numerous invitations to ponder Allah’s creations, His signs, and life situations. For example: “Then take admonition, O you with eyes!” Surah Al-Hashr, 59:2. Deep reflection allows a person to understand their place in the world, recognize the consequences of their actions, and correct mistakes. This process of self-knowledge and self-improvement leads to purification of the soul (tazkiyat an-nafs). Continuous reflection helps strengthen faith, develop gratitude toward Allah, and improve oneself.

When a person makes a mistake but realizes it through reflection, they gain the opportunity to repent and change. This is a manifestation of Allah’s mercy. However, if someone refuses to reflect and learn from their experiences, they become vulnerable to Satan, who exploits their weaknesses and ignorance. Those whom Allah deprives of reason lose the ability to distinguish good from evil, Truth from falsehood, Mercy from punishment. Loss of reason is spiritual blindness, making a person susceptible to Satan, passions, and base desires.

Hadiths state that Allah deprives of reason those He wishes to punish. This does not mean a physical loss of the ability to think but rather indicates spiritual blindness and the inability to see Truth. A person lacking reason cannot distinguish good from evil or truth from lies. They become enslaved to their passions and desires, leading to self-destruction. An example is the story of Cain (Qabil) and Abel (Habil), the sons of Adam (peace be upon him). Habil was honest and pious, while Qabil envied his brother and succumbed to Satan’s influence. As a result, he committed the first murder in human history. This shows how losing reason and deviating from Allah’s path can lead to destructive consequences.

In Islam, it is explained that Allah created people differently: some inclined toward good, others toward evil. This diversity is necessary for societal and personal development. If everyone were equally virtuous, there would be no challenge or trial through which a person could strengthen their faith and develop qualities. The struggle between good and evil is a natural process occurring at all levels: within the individual, in relationships between people, and across society. This struggle symbolizes the conflict between “Allah’s party” and “Satan’s party.” Believers, following Allah’s way, must resist temptations offered by Satan and strive for justice, compassion, and righteousness. Only one possessing reason can comprehend the depth of Allah’s signs. But if a person turns away from Truth, Allah may take away this Light.

The Islamic worldview emphasizes that progress is possible only through struggle and overcoming difficulties. Hence, among people are those inclined toward evil. They serve as tests for those choosing the path of good. Through dialectical struggle, progress occurs: “the wicked” suffer defeat, while “the righteous” grow stronger. This principle can be observed throughout human history. Prophets and righteous ones (peace be upon them) always faced opposition from tyrants and evildoers. Yet, it was this struggle that led to the spread of Truth and the establishment of justice.

Reason is Allah’s greatest gift, requiring careful use. Deep reflection based on Qur’anic and Sunnah guidance helps a person strengthen faith, purify the soul, and develop as an individual. Loss of reason is a punishment from Allah leading to spiritual decline and self-destruction. It is not physical madness but spiritual blindness, where a person persists in sin, fails to see their mistakes, and does not strive for improvement.

Islam teaches that life is a constant test where good and evil are in eternal conflict. Through this struggle, personal and societal development occurs. Therefore, every Muslim should strive to use their reason to serve Allah, learn lessons from experience, and fight for righteousness and justice. Remember the words of Prophet Muhammad (peace and blessings of Allah be upon him): “The best of you is the one who reflects most on the consequences of their actions and speaks least in vain.” (Hadith).

Reflection and deep thought are key elements in Islam that help Muslims understand their lives and actions. Loss of reason is considered a serious punishment, while using reason for reflection and self-awareness is a path to spiritual growth and strengthening faith. It is important to remember that each of us has the choice between good and evil, and this choice determines our place in the world and our connection to Allah.

How important it is not just to perform external actions but to reflect, contemplate, and purify intentions. A reflective person can see Allah’s signs everywhere — in nature, events, people, and their own soul. Their knowledge becomes alive and actionable. Islam is not merely a set of rules but a profound worldview and path to Allah. Allah guides to Himself those who reflect, seek Truth, and repent even after stumbling. A person who refuses to use reason risks spiritual death. But one who combines reason with faith attains not only the letter but also the spirit of Revelation.

Reason is the Light that Allah bestows upon His servants. Whoever loses it also loses Allah’s mercy. But whoever uses it correctly attains true faith, wisdom, and salvation. O Muslims! Do not let your reason fall asleep, nor turn religion into form without substance. Use reason to strengthen faith, understand religion, defend the Ummah, and develop society. Without this, we are weak and divided.

May Allah protect us from losing reason and guide us to the straight path. May Allah make us among those who reflect, learn lessons, purify their souls, and strengthen their faith. May our reflections lead us to greater understanding of Truth and strengthen our connection with Allah. Ameen!

Allah rahmetinden mahrum bıraktığı zaman, her şeyden önce aklını kaybeder...

Akıl, Allah'ın insana bahşettiği en büyük hediye olarak kabul edilir. Vahyi anlamak, hakikati yanlışlıktan ayırmak ve nurun yolunu karanlıktan ayırt etmek için anahtardır. Ancak bir insan hakikatten yüz çevirdiğinde ve günaha düştüğünde, Allah ondan rahmetini çekebilir. En büyük ceza fiziksel acı değil, akıl kaybıdır — bu temel olmaksızın insan yönünü kaybeder, kendini ve geleceğini yok eder...

Hamd olsun Allah'a ki onu yüceltiriz ve yardımlarını ve affını dileriz. Ruhumuzun ve kötü işlerimizin kötülüğünden Allah’a sığınırız. Kimi Allah doğru yola iletirse onu kimse şaşırtamaz; ve kimi O saptırırsa onu kimse doğruya iletemez. Şahitlik ederiz ki ibadete layık hiçbir ilah yoktur tek Allah hariç, ve şahitlik ederiz ki Muhammed O’nun kulu ve Elçisidir. Sonra:

Muaviye'den (Allah ondan razı olsun) rivayet edilir ki Hz. Peygamber'in (Allah ona merhamet ve selam etsin) şu sözlerini duydu: "Kimin için Allah hayır dilerse ona dinin anlayışını verir. Gerçekten ben dağıtanım, ancak Allah verendir. Bu ümmet Allah’ın emirlerine sadık kalacak, onlara karşı çıkanlar zarar veremeyecek, ta ki Allah’ın emri gelsin." (Buhari ve Müslim - [Sahih al-Buhari - 71]).

İslam'da akıl ('aql) manevi değerler sisteminde merkezi bir yere sahiptir. Kur'an'da Allah insanları düşünmeye, analiz etmeye ve sonuç çıkarmaya çağırır. Ancak akıl yalnızca mantık aracı değildir; aynı zamanda insanı İlahi Vahye bağlayan bir hediyedir. Akıl kaybeden kişi aynı zamanda Allah'ın rahmetini de kaybeder çünkü hakikati yanlıştan ayıramaz hale gelir.

İslami gelenek, akıl gücünün Allah tarafından insanlara verilen en büyük nimetlerden biri olduğunu derinlemesine vurgular. Akıl, dünya hakkındaki bilgiyi anlamak ve yansıtmak için bir araçtır. Ancak rolü mantıklı düşünmek veya analiz yapmakla sınırlı değildir. Akıl, kişinin kendini ve eylemlerini perspektifte görmesini, deneyimlerden ders almasını ve kendini geliştirmeye çalışmasını sağlar. Bu yeteneği kaybeden kişi, Allah'ın en büyük lütfundan mahrum kalır ve bu da ruhsal ve ahlaki çöküşe yol açar.

Kur'an, Allah'ın insanlara iyiyi kötüden ayırt etme yeteneği verdiğini ve bu yeteneğin eylemlerinden sorumlu tutulma temeli olduğunu belirtir. Kutsal Kitap diyor ki: “Ve size işitme, görme ve dokunma duygusunu verdi ki şükredesiniz.” Sure An-Nahl, 16:78. Akıl sadece entelektüel bir kapasite değil, aynı zamanda hakikati algılamayı, Allah'ın rehberliğini takip etmeyi ve günah işlememeyi sağlayan bir hediye olarak tanımlanır. Akıl olmadan ne gerçek ibadet ne de bilinçli bir iman mümkün değildir.

Hz. Muhammed (Allah ona merhamet ve selam etsin) şöyle buyurmuştur: “Aklı olmayanın imanı da yoktur.” Bu açıklama, iman ve akıl arasında sıkı bir ilişki olduğunu gösterir. Akıl gücü olmayan bir insan kendi dininin anlamını tam olarak kavrayamaz veya öğretilerini uygun şekilde takip edemez. Ancak akıl Vahy'e karşı konumlandırılmaz. Tersine, birbirlerini tamamlarlar. Kur'an ve Sünnet, akla rehberlik eden bilgi kaynaklarıdır ve insanlara doğru yaşam kararları vermelerinde yardımcı olurlar. İlahi Vahy olmadan akıl hataya ve sapmaya yol açabilir, çünkü insan arzuları ve duyguları genellikle hakikati gölgeleyebilir.

İslam insanlığı sürekli düşünceye davet eder. Kur'an, Allah'ın yaratıkları, işaretleri ve hayat durumları üzerinde düşünmeleri için birçok çağrı içerir. Örneğin: “Gözü olanlar için bir ibret alın!” Sure Al-Hasr, 59:2. Derin düşünce, kişinin dünyadaki yerini anlamasına, eylemlerinin sonuçlarını görmesine ve hatalarını düzeltmesine olanak sağlar. Bu öz-bilgi ve öz-gelişim süreci ruhun arınmasına (tazkiye-i nefis) yol açar. Sürekli düşünce inancı güçlendirir, Allah'a karşı şükran duygusu geliştirir ve kişiyi daha iyi hale getirir.

Bir insan hata yaptığında fakat düşünceler yoluyla farkındalık kazandığında, tövbe etme ve değişme fırsatı elde eder. Bu Allah’ın rahmetinin bir tezahürüdür. Ancak birisi düşüncelerden kaçınıp deneyimlerden ders almaktan vazgeçerse, şeytan tarafından zayıf taraflarından ve cehaletinden istismar edilebilir. Allah'tan uzaklaşan kişi iyiyi kötüden, hakikati yalandan, merhameti cezadan ayırt etme yeteneğini kaybeder. Akıl kaybı manevi körlüktür, kişiyi şeytan, tutkular ve aşağılık arzulara açık hale getirir.

Hadislerde Allah'ın cezalandırmak istediği kişilerden akıl aldığı söylenir. Bu fiziksel düşünme yeteneğinin kaybı değil, daha çok manevi körlüğü ve hakikati görme yeteneğini yitirmeyi ifade eder. Akıl gücünden yoksun olan kişi iyiyi kötüden, doğruları yalanlardan ayırt edemez. Kendi tutkularının ve arzularının kölesi haline gelir ve bu da kendi yıkımına yol açar. Bunun bir örneği Kain (Kabil) ve Habil (Abel), Adem'in oğulları hikayesidir. Habil dürüst ve takvaydı, Kabil ise kardeşine kıskançlık duydu ve şeytanın etkisine kapıldı. Sonuç olarak insanlık tarihinde ilk cinayeti işledi. Bu, akıl kaybının ve Allah'ın yolundan sapmanın yıkıcı sonuçlara yol açabileceğini gösterir.

İslam'da insanları farklı şekilde yarattığı açıklanır: bazıları iyiliğe, bazıları kötülüğe meyillidir. Bu çeşitlilik toplumsal ve kişisel gelişim için gereklidir. Eğer herkes eşit derecede erdemli olsaydı, imtihan veya mücadele olmazdı. İyi ile kötü arasındaki mücadele doğal bir süreçtir ve bireyin içinde, insanlar arasındaki ilişkilerde ve toplum düzeyinde gerçekleşir. Bu mücadele "Allah'ın partisi" ile "şeytanın partisi" arasındaki çatışmayı sembolize eder. İnananlar Allah'ın yolunda ilerleyerek şeytanın sunduğu baştan çıkarmalara direnmeli ve adalet, merhamet ve doğruluğa yönelmelidir. Yalnızca akıl sahibi olanlar Allah'ın işaretlerinin derinliğini kavrayabilir. Fakat bir insan hakikatten yüz çevirirse, Allah bu Işığı geri çekebilir.

İslam dünyas görüşü, ilerlemenin mücadeleyi ve zorlukları aşarak mümkün olduğunu vurgular. İşte bu yüzden insanlar arasında kötülüğe eğilimli olanlar vardır. Onlar iyi yolu seçenler için bir sınav görevi görürler. Diyalektik mücadele yoluyla ilerleme gerçekleşir: "kötüler" yenilgiye uğrar, "iyiler" güçlenir. Bu prensip insanlık tarihi boyunca gözlemlenebilir. Peygamberler ve salihler (onlara selam olsun) her zaman zalimler ve kötü niyetli kişilerden karşı çıkış gördü. Ancak bu mücadele Hakikatin yayılmasına ve adaletin tesisine yol açtı.

Akıl, Allah'ın kullarına verdiği en büyük hediye olarak saklı tutulmalıdır. Kur'an ve Sünnet rehberliğinde derin düşünce, kişinin imanını güçlendirmesine, ruhunu arındırmasına ve kişisel gelişim sağlamasına yardımcı olur. Akıl kaybı, Allah'ın bir cezası olarak ruhsal çöküşe ve kendi yıkımına yol açar. Fiziksel delilik değil, manevi körlüktür; burada insan günah işlemede ısrar eder, hatalarını görmez ve düzelmeye çalışmaz.

İslam, hayatın iyi ile kötü arasında sürekli bir sınav olduğunu öğretir. Bu mücadele yoluyla bireysel ve toplumsal gelişme gerçekleşir. Dolayısıyla her Müslüman akıl gücünü Allah'a hizmet etmek, deneyimlerden ders almak ve adalet ve doğruluk uğruna mücadele etmek için kullanmalıdır. Hz. Muhammed'in (Allah ona merhamet ve selam etsin) şu sözlerini hatırlayalım: “En hayırlılarınız, eylemlerinin sonuçları üzerine en çok düşünen ve boş laf edenlerden uzak olanlardır.” (Hadis).

Düşünce ve derin düşünce İslam'da Müslümanların yaşamlarını ve eylemlerini anlamalarına yardımcı olan temel unsurlardır. Akıl kaybı ciddi bir ceza olarak kabul edilirken, düşünce ve öz-farkındalık için akıl kullanımı ruhsal büyüme ve imanı güçlendirme yoludur. Her birimizin iyi ile kötü arasında seçim yapma hakkı olduğunu ve bu seçimin dünyadaki yerimizi ve Allah ile bağlantımızı belirlediğini unutmamak önemlidir.

Sadece dışsal eylemleri gerçekleştirmek değil, aynı zamanda düşünmek, anlamlandırmak ve niyetleri arındırmak ne kadar önemli. Düşünen bir insan Allah'ın işaretlerini her yerde — doğada, olaylarda, insanlarda ve kendi ruhunda — görebilir. Bilgisi canlı ve eyleme dönüşür. İslam sadece kurallar bütünü değil, aynı zamanda derin bir dünya görüşü ve Allah'a giden bir yoldur. Allah, düşünenleri, hakikati arayanları ve hata yapsalar bile tövbe edenleri kendine iletir. Akıl kullanımını reddeden kişi ruhsal ölüm tehlikesi altındadır. Ancak akıl ile imanı birleştiren kişi hem harfi hem de Vahy'in ruhunu kavrar.

Akıl, Allah'ın kullarına bahşettiği bir Işıktır. Onu kaybeden kişi aynı zamanda Allah'ın rahmetini de kaybeder. Ancak onu doğru kullanan kişi gerçek iman, hikmet ve kurtuluşa ulaşır. Ey Müslümanlar! Aklinizi uyutmayın, dini biçimsel bir uygulamaya dönüştürmeyin. Akıl gücünü imanı güçlendirmek, dini anlamak, ümmeti korumak ve toplumu geliştirmek için kullanın. Aksi takdirde zayıf ve bölünmüş kalırız.

Allah bizi akıl kaybından koruyup bizi doğru yola iletmesin. Allah bizi düşünenlerden, ibret alanlardan, ruhlarını arındıranlardan ve imanlarını güçlendirenlerden eylesin. Düşüncelerimiz bizi Hakikati daha iyi anlamaya ve Allah ile olan bağlantımızı güçlendirmeye götürsün. Amin!

Kur Allahu ju privon nga mëshira e tij, ai ju privon nga mendja në radhë të parë...

Arsimi është dhuratë më e madhe që Zoti ka dhënë njerëzve. Ai është kyç për të kuptuar Zbulimin, për të dalluar të Vërtetën nga gënjeshtëri, dhe rrugën e Dritës nga errësira. Megjithatë, kur një person largohet nga e Vërteta dhe bien në mëkat, Zoti mund të tërheqë mirëmbajtjen e Tij. Dhe ndëshkimi më i madh nuk është dhimbja fizike por humbja e arsimit — pa këtë mbështetje, një person humb drejtimin, shkatërron vetveten dhe të ardhmen e tij...

Lavdim Zoti, të cilin e lavdishim dhe nga ai kërkojmë ndihmë dhe falje. Ne kërkojmë strehim në Allah nga e keqja e shpirtit tonë dhe veprat e këqija. Kushdo që Allah udhëzon, askush nuk mund ta çojë gabim; dhe kushdo që Ai lë jashtë, askush nuk mund ta udhëzojë. Ne dëshmojmë se nuk ka zot që meriton adhurim përveç Allahut të Vetëm, dhe ne dëshmojmë se Muhamedi është rob dhe i dërguari i Tij. Pastaj:

Nga Muaviya (Allahuajtja të jetë i kënaqur me të), transmetohet se ai dëgjoi Profetin (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të) duke thënë: "Për kë ata që Allah dëshiron të mirëpunësojë, ai i jep kuptimin e feve. Unë jam vetëm shpërndarësi, por Allah është dhënësi. Ky bashkësi nuk do të ndalojë të ndjekë urdhrat e Allahut, dhe ata që i kundershtojnë nuk do t'i dëmtojnë derisa të vijë urdhri i Allahut." (Buhari dhe Muslim - [Sahih al-Buhari - 71]).

Në Islam, arsimi ('aql) ka një vend të rëndësishëm në sistemimin e vlerave spirituale. Në Kur'an, Allah vazhdimisht i thërret njerëzit të reflektojnë, analizojnë dhe të nxjerrin përfundime. Sidoqoftë, arsimi nuk është thjesht një mjet logjike; është një dhuratë divine që lidh njerëzit me Zbulimin e Perëndishëm. Një person që humb arsimin gjithashtu humb dhe mëshirën e Allahut sepse nuk mund të dallojë të Vërtetën nga gënjeshtëri.

Tradita Islame thekson forcën e arsimit si një nga dhuratat më të mëdha që Allahu i ka dhënë njerëzve. Arsimi është një mjet për të kuptuar dhe pasur mbi botën rrethuese. Por roli i tij nuk kufizohet vetëm në aftësinë për të menduar logjikisht ose analizuar. Arsimi lejon një person të shohë veten dhe veprimet e tyre në perspektivë, të mësojë nga eksperienca dhe të përpiqet për përmirësimin e vet. Kur dikush humbet këtë aftësi, ai është i privuar nga njëra nga mëshirat më të mëdha të Allahut, çka çon në një rënie spirituale dhe morale.

Kur'an-i thotë se Allah i ka dhënë njerëzve arsim dhe aftësinë për të dalluar mirën nga e keqja, duke formuar bazën për përgjegjësi për veprimet e tyre. Libri i Shenjtë thotë: "Dhe Ju ia dha dëgjimin, shikimin dhe ndjenjën e prekjes, që të mund të jeni mirënjohës." Sure An-Nahl, 16:78. Arsimi nuk është thjesht një kapacitet intelektual, por një dhuratë që lejon një person të perceptojë të Vërtetën, të ndjekë udhëzimet e Allahut dhe të shmangë mëkatet. Pa arsim, as adhurimi i vërtetë as pranimi i besimit nuk është i mundur.

Profeti Muhamed (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të) tha: "Nuk ka besim për atë që nuk posedon arsim." Kjo deklaratë nënvizon se besimi dhe arsimi janë të pandashëm. Një person pa arsim nuk mund të kuptojë plotësisht kuptimin e feve të tyre ose të ndjekë mësimet e saj në mënyrë të duhur. Megjithatë, është e rëndësishme të kuptohet se arsimi nuk është në kundërshtim me Zbulimin. Përkundrazi, ata komplementohen. Kurani dhe Suneta janë burime të njohurive që udhëzojnë arsimin, ndihmues për njerëzit të marrin vendime të sakta në jetë. Pa udhëzimin e Zbulimit të Allahut, arsimi mund të bëhet një mjet për gabime dhe rreziku, sepse dëshirat dhe emocionet e njeriut shpesh e fshehin të Vërtetën.

Islam i thërret njerëzit për reflektim të vazhdueshëm. Kur'ani përmban shumë thirrje për të menduar mbi krijimet e Allahut, shenjat e Tij dhe situatat e jetës. Për shembull: “Merrni një mësim, o ata me sy!” Sure Al-Hasr, 59:2. Reflektimi i thellë lejon një person të kuptojë vendin e tij në botë, të njohë pasojat e veprimeve të tij dhe të korrigjojë gabimet. Ky proces i vetë-dije dhe përmirësimi i vet-sjelljes çon në pastrimin e shpirtit (tazkiye-i nefis). Reflektimi i vazhdueshëm ndihmon në forcimin e besimit, zhvillimin e ndjenjës së mirënjohjes ndaj Allahut dhe bëhet më mirë.

Kur një person bën një gabim, por e kupton atë përmes reflektimit, ai fiton mundësi për të kërkuar ndjesë dhe ndryshuar. Kjo është një manifestim i mëshirës së Allahut. Megjithatë, nëse dikush refuzon të reflektojë dhe të mësojë nga eksperiencat e tij, ai bëhet i ndjeshëm ndaj Shaitanit, i cili përdor dobësitë dhe pakujdesinë e tij. Ata që Allah i privon nga arsimi humbin aftësinë për të dalluar mirën nga e keqja, të Vërtetën nga gënjeshtëri, Mëshirën nga ndëshkimi. Humbja e arsimit është verbë spirituale, e cila e bën një person të pranishëm ndaj Shaitanit, pasioneve dhe dëshirave të ulëta.

Në hadithe thuhet se Allah e privon nga arsimi ata që dëshiron të ndëshkojë. Kjo nuk do të thotë një humbje fizike të aftësisë për të menduar, por më shumë tregon verbë spirituale dhe humbjen e aftësisë për të parë të Vërtetën. Një person pa arsim nuk mund të dallojë mirën nga e keqja ose të Vërtetën nga gënjeshtëri. Ai bëhet i skllavitëruar nga pasionet dhe dëshirat e tij, çka çon në vetë-shkatërrim. Një shembull është historia e Kainit (Kabil) dhe Abelit (Habil), bijve të Ademit (paqe mbi të). Habil ishte i sinqertë dhe i devotshëm, ndërsa Kabil u zhelosua nga vëllai i tij dhe u nënshtri ndikimit të Shaitanit. Si rezultat, ai kryei vrasjen e parë në historinë e njerëzimit. Kjo tregon se si humbja e arsimit dhe largimi nga rruga e Allahut mund të çojë në pasoja shkatërruese.

Në Islam shpjegohet se Allah i ka krijuar njerëzit në mënyra të ndryshme: disa me prirje për mirësinë, të tjerët për keqësinë. Kjo diversitet është e nevojshme për zhvillimin shoqëror dhe personal. Nëse të gjithë njerëzit do të ishin njëlloj të vertetë, nuk do të kishte sfidë ose provë nëpërmjet të cilës një person mund të forcante besimin e tij dhe të zhvillonte cilësitë e tij. Lupta mes mirësisë dhe keqësisë është një proces natyror që ndodh në të gjitha nivelet: brenda vetë individit, në marrëdhëniet mes njerëzve dhe në shkallën e të gjithë shoqërisë. Kjo luptë simbolizon konfliktin mes "partisë së Allahut" dhe "partisë së Shaitanit". Besnikët, duke ndjekur rrugën e Allahut, duhet të rezistojnë tentacioneve të ofruara nga Shaitani dhe të synojnë drejtësinë, mëshirën dhe sinqeritetin. Vetëm një person që posedon arsim mund të kuptojë thellësinë e shenjave të Allahut. Por nëse një person largohet nga e Vërteta, Allah mund ta tërheqë këtë Dritë.

Pamja islame e botës nënvizon se progresi është i mundur vetëm përmes luptës dhe tejkalimit të vështirësive. Prandaj, në mesin e njerëzve ka ata që janë të prirur drejt keqësisë. Ata shërbejnë si provë për ata që zgjedhin rrugën e mirësisë. Përmes luptës dialektike, progresi ndodh: "të keqit" patojnë dështim, ndërsa "të mirët" bëhen më të fortë. Ky parim mund të vëzhgohet gjatë historisë së njerëzimit. Profetët dhe të sinqertët (paqe mbi ta) gjithmonë përballen me opozicion nga tiranët dhe të keqit. Megjithatë, pikërisht kjo luptë çoi në shpërndarjen e të Vërtetës dhe vendosjen e drejtësisë.

Arsimi është dhuratë më e madhe që Zoti i ka dhënë robëve të Tij, e cila kërkon përdorim me kujdes. Reflektimi i thellë bazuar në udhëzimin e Kur'anit dhe Sunetës ndihmon një person të forcosh besimin e tij, të pastron shpirtin e tij dhe të zhvillohet si individ. Humbja e arsimit është një ndëshkim nga Allah që çon në rënie spirituale dhe vetë-shkatërrim. Jo një çmenduri fizike, por një verbë spirituale ku një person vazhdon në mëkat, nuk shikon gabimet e tij dhe nuk përpiqet të përmirësohet.

Islam mëson se jeta është një provë e vazhdueshme ku mirësia dhe keqësia janë në luftë të përhershme. Përmes kësaj lufte ndodh zhvillimi personal dhe shoqëror. Prandaj, çdo musliman duhet të përpiqet të përdorë arsimin e tij për t'u shërbyer Allahut, të mësojë mësimet nga eksperiencat e tij dhe të luftojë për drejtësi dhe sinqeritet. Mos harroni fjalët e Profetit Muhamed (paqe dhe barakatet e Allahut mbi të): "Më e mira nga ju është ajo që mendon më shumë për pasojat e veprimeve të tij dhe flen më pak në këmbë." (Hadith).

Arsimi dhe reflektimi i thellë janë elementet kyç në Islam, të cilat i ndihmojnë muslimanët të kuptojnë jetën dhe veprimet e tyre. Humbja e arsimit konsiderohet si një ndëshkim serioz, ndërsa përdorimi i arsimit për reflektim dhe vetëdije është rruga për zhvillimin spiritual dhe forcimin e besimit. Është e rëndësishme të mbahet mend se secili prej nesh ka mundësinë të zgjedhë mes mirësisë dhe keqësisë, dhe pikërisht ky zgjedhje përcakton vendin tonë në botë dhe lidhjen tonë me Allahun.

Sa e rëndësishme është jo vetëm kryerja e veprimeve të jashtme, por edhe reflektimi, kuptimi dhe pastrimi i qëllimeve. Një person që reflekton është në gjendje të shikojë shenjat e Allahut kudo — në natyrë, në ngjarje, në njerëz, në shpirtin e tij. Njohuria e tij bëhet e gjallë dhe aktive. Islami nuk është thjesht një grup rregullash, por një sistem i thellë botëkuptimi dhe një rrugë drejt Allahut. Allah i udhëzon tek Vetë ata që reflektojnë, kërkojnë të Vërtetën dhe korrigjojnë gabimet e tyre, madje edhe pasi kanë bërë ndonjë gabim. Një person që refuzon të përdorë arsimin riskon një vdekje spirituale. Ndërsa ai që kombinon arsimin me besimin, zotëron jo vetëm gërminë, por edhe frymën e Zbulimit.

Arsimi është Drita që Allah ia dhuron robërve Së. Kush e humb atë, humb edhe mëshirën e Zotit. Por ai që e përdor në mënyrë të saktë, arrin besimin e vërtetë, urtësinë dhe shpëtimin. O muslimanë! Mos lejoni që arsimi juaj të fjetë, mos e ktheni fejnë në një formë pa përmbajtje. Përdorni arsimin për të forcuar besimin, për të kuptuar fejnë, për të mbrojtur Ummen dhe për të zhvilluar shoqërinë. Pa këtë, ne jemi të dobët dhe të ndarë.

T’na ruajë Allahu nga humbja e arsimit dhe t’na udhëzojë në rrugën e drejtë. Të na bëjë Allahu pjesë e atyre që reflektojnë, mësojnë nga mësimet, pastruan shpirtin dhe forcuan besimin. Të na çojë reflektimet tona në një kuptim më të madh të të Vërtetës dhe në forcimin e lidhjes sonë me Allahun. Ameen!