Исламский взгляд на потенциал человека и важность позитивного влияния...

The Islamic view of human potential and the importance of positive influence... / İnsanın potansiyeline ve olumlu etkinin önemine islami bir bakış açısı... / Pikëpamja Islame e potencialit njerëzor dhe rëndësia e ndikimit pozitiv...

В нашей повседневной жизни мы часто склонны формировать представление о людях на основе их текущих действий и видимых качеств. Иногда это приводит к идеализации, когда мы наделяем человека несуществующими достоинствами, а иногда – к преждевременным суждениям, когда мы ограничиваем его своим восприятием его недостатков или прошлых ошибок. Однако исламское учение предлагает совершенно иной, более глубокий и вдохновляющий подход: видеть в каждом человеке не только то, кем он является сейчас, но и то, кем он мог бы стать по Воле Аллаха...

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:

Мне приходилось и приходится сейчас идеализировать людей, особенно тех кого я наставляю, наделяя их качествами, которых у них, возможно, нет, представляя их более совершенными, чем они есть на самом деле. И тут возникает вопрос: если мы видим человека в лучшем свете, чем он есть, то разве это не вредит ему? Разве это не подталкивает его к поведению, которое потом оказывается ниже наших ожиданий и надежд? Также важно понимать, что вера в потенциал человека не противоречит исламской концепции  предопределения. Да, Аллах знает все и предопределил многое. Однако Он также наделил человека свободой выбора и способностью прилагать усилия. Наше видение потенциала в другом человеке и наша поддержка являются частью того "плана", который Аллах установил для его роста. Мы становимся средством для его позитивных изменений, если на то есть Воля Аллаха и сам человек прикладывает усилия.

Видеть потенциал – значит верить, что выбор в пользу добра, роста и самосовершенствования доступен для человека, даже если его нынешнее положение кажется трудным. Это призыв к самому человеку верить в свои силы, данные ему Аллахом, и стремиться к лучшему, доверяясь Его плану. Когда мы ожидаем от человека большего, чем он способен показать в данный момент, мы создаем для него пространство для роста. Именно эти ожидания, эти надежды, могут стать мощнейшим стимулом. Они не принижают реальные навыки, а, наоборот, вдохновляют на поиск новых, на развитие, на преодоление своих преград. Пророк Мухаммад ﷺ был наилучшим примером видения потенциала. Он не судил людей по их прошлому. Он видел в них то, кем они могут стать. Его подход основывался на мягкости, прощении, мудрости и глубоком понимании человеческой природы.

Одна из ключевых тем данного назидания — это осознание человеческого потенциала и значимость позитивного подкрепления для достижения высших целей. Эти принципы тесно связаны с исламской концепцией "фитры" (врожденной чистоты души) и духовного роста человека. Нам необходимо видеть людей не такими, какие они есть сейчас, а такими, какими они могли бы стать. Призывающий должен замечать «искру» в каждом человеке — внутренний свет или потенциал, который может привести к величайшим достижениям.

Ислам также учит нас видеть в каждом человеке скрытую возможность для роста и совершенствования. Аллах создал каждого человека с уникальными способностями и возможностями. Каждый человек был создан Аллахом с определенной целью и предназначением. Эта цель заключается не только в выполнении обязанностей перед Всевышним, но и в раскрытии собственного потенциала. Таким образом, ислам призывает нас помочь другим людям раскрыть их потенциал через призыв, руководство, терпение и заботу. Мы не должны судить человека за то, каким он является сегодня; вместо этого мы должны стараться предвидеть в нем ту версию, которую Всевышний задумал для него.

Даже если ситуация кажется безнадежной, человек должен продолжать стремиться к лучшему, доверяясь плану Аллаха, регулярно переосмысливая свои действия и намерения, следуя Воле Всевышнего. Позитивное восприятие и развитие окружающих одна из главных задач в том, что мы можем либо ограничивать людей, акцентируя внимание на их недостатках, либо помогать им раскрывать свои лучшие качества.  Пророк Мухаммад (мир ему и благословение Аллаха) сказал: «Лучший из вас тот, кто приносит пользу другим». (Рияд ас-Салихин).

Когда мы обращаемся с наставлением к другому человеку, мы должны делать это не свысока, не с осуждением, а с милостью и уважением к его внутреннему свету. Аллах повелел Пророку ﷺ: «Призывай к пути Господа твоего с мудростью и добрым наставлением, и спорь с ними наилучшим образом». Сура Ан-Нахль, 16:125. Смыслом да‘вата (призыва) является не осуждение, а пробуждение. И лучший способ пробудить сердце — это показать человеку, что ты в него веришь. Что ты не видишь в нём только ошибки, но и возможности. Это отношение требует терпения и искренности. Оно требует быть зеркалом — не искажать, а отражать с любовью.

Аллах установил для каждого человека уникальный путь, но человек сам выбирает, каким образом он будет идти по этому пути. Это не означает, что человек полностью лишен свободы воли. Напротив, мусульманин верит, что, хотя некоторые события предопределены, его выбор и усилия играют ключевую роль в формировании будущего. Именно поэтому важно видеть в себе и других людях потенциал для позитивных изменений. Это наставление может служить вдохновением для мусульман, которые стремятся жить осмысленно и помогать другим людям раскрывать их потенциал.

Мусульманин — не судья, выносящий приговор окружающим. Он — маяк, освещающий путь. Мы можем быть для других либо напоминанием о милости Аллаха, либо преградой на их пути. Именно поэтому в исламской этике человек призван быть мотиватором, вдохновителем, примером. Не всем суждено быть учёными, но каждый может быть источником добра. Когда мы смотрим на других, мы должны помнить: Аллах способен изменить сердца и души. Человек, которого мы сегодня не понимаем — завтра может стать опорой Уммы. И наоборот, небрежность в слове или осуждение может разрушить чью-то надежду.

Верь в добро, зри вглубь, наставляй с мягкостью. Если мы хотим оживить Умму, если мы хотим изменить общество, мы должны начать с того, чтобы изменить свой взгляд на человека. Не с презрением смотреть на его ошибки, а с надеждой — на его путь к Аллаху. Видеть в каждом — путь, а не тупик. Возможность, а не приговор.

Да поможет нам Аллах быть из тех, кто не ломает, а лечит. Кто не отворачивается, а наставляет. Кто не гасит свет, а раздувает его, чтобы он стал маяком — для самого человека и для тех, кто рядом. Пусть же каждый из нас станет тем, кто помогает другим раскрыть их лучшие стороны. Пусть наши слова и дела станут светом, а не тенью. Пусть наша вера в людей будет отражением нашей веры в милость и мудрость Аллаха. Аминь!

The Islamic view of human potential and the importance of positive influence...

In our daily lives, we often tend to form opinions about people based on their current actions and visible qualities. Sometimes this leads to idealization, where we attribute non-existent virtues to a person, and sometimes it leads to premature judgments when we limit them by perceiving only their flaws or past mistakes. However, Islamic teachings offer a completely different, deeper, and more inspiring approach: seeing in each person not only who they are now but also who they could become by the Will of Allah...

Praise be to Allah, Whom we praise, and from Whom we seek help and forgiveness. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and bad deeds. Whoever Allah guides, no one can mislead, and whoever He leaves astray, no one can guide. We bear witness that there is no deity worthy of worship except Allah alone, and we bear witness that Muhammad is His servant and Messenger.

I have often found myself idealizing people, especially those I mentor, attributing qualities to them that they may not possess, imagining them as more perfect than they truly are. This raises the question: if we see a person in a better light than they actually are, doesn’t that harm them? Doesn’t it push them toward behavior that later falls short of our expectations and hopes? It’s also important to understand that believing in a person's potential does not contradict the Islamic concept of predestination. Yes, Allah knows everything and has predetermined much. However, He has also granted humans free will and the ability to make efforts. Our vision of a person’s potential and our support are part of the "plan" Allah established for their growth. We become a means for their positive change, if it is Allah’s Will and the person themselves makes an effort.

Seeing potential means believing that choosing goodness, growth, and self-improvement is accessible to a person, even if their current situation seems difficult. It is a call for the individual to trust in their abilities given by Allah and strive for the best, trusting in His plan. When we expect more from a person than they can currently show, we create space for their growth. These expectations and hopes can become a powerful motivator. They do not diminish real skills but instead inspire the search for new ones, development, and overcoming obstacles. Prophet Muhammad ﷺ was the best example of seeing potential. He did not judge people by their past. He saw in them what they could become. His approach was based on gentleness, forgiveness, wisdom, and deep understanding of human nature.

One of the key themes of this sermon is recognizing human potential and the importance of positive reinforcement for achieving higher goals. These principles are closely linked to the Islamic concept of "fitrah" (innate purity of the soul) and spiritual human growth. We need to see people not as they are now but as they could become. The caller must notice the "spark" in every person—the inner light or potential that can lead to great achievements.

Islam also teaches us to see hidden possibilities for growth and improvement in every person. Allah created each person with unique abilities and opportunities. Every human being was created by Allah with a specific purpose and mission. This purpose is not only about fulfilling duties to the Almighty but also about realizing one’s own potential. Thus, Islam calls on us to help others unlock their potential through guidance, patience, and care. We should not judge a person for who they are today; instead, we should try to foresee the version Allah intended for them.

Even if the situation seems hopeless, a person must continue striving for the best, trusting in Allah’s plan, regularly reevaluating their actions and intentions, and following the Will of the Most High. Positive perception and the development of others is one of our main tasks—we can either limit people by focusing on their flaws or help them reveal their best qualities. Prophet Muhammad (peace and blessings be upon him) said: “The best among you are those who benefit others.” (Riyad al-Salihin).

When we address another person with guidance, we should do so not condescendingly or judgmentally but with mercy and respect for their inner light. Allah commanded the Prophet ﷺ: “Invite to the way of your Lord with wisdom and good instruction, and argue with them in a way that is best.” Surah An-Nahl, 16:125. The essence of da‘wah (invitation) is not condemnation but awakening. And the best way to awaken a heart is to show a person that you believe in them—that you don’t just see their mistakes but also their potential. This attitude requires patience and sincerity. It requires being a mirror—not distorting but reflecting with love.

Allah has set a unique path for every person, but the individual chooses how to walk that path. This does not mean that a person is entirely deprived of free will. On the contrary, a Muslim believes that while some events are predetermined, their choices and efforts play a key role in shaping the future. This is why it’s important to see potential for positive change in ourselves and others. This teaching can serve as inspiration for Muslims striving to live meaningfully and help others unlock their potential.

A Muslim is not a judge passing sentence on others. He is a beacon lighting the way. We can either remind others of Allah’s mercy or become an obstacle on their path. This is why, in Islamic ethics, a person is called to be a motivator, an inspirer, an example. Not everyone is destined to be a scholar, but everyone can be a source of goodness. When we look at others, we must remember: Allah is capable of changing hearts and souls. A person we misunderstand today may tomorrow become a pillar of the Ummah. Conversely, carelessness in words or condemnation can destroy someone’s hope.

Believe in goodness, look deeply, and guide gently. If we want to revive the Ummah, if we want to change society, we must start by changing how we view people—not looking at their mistakes with contempt but with hope for their journey to Allah. See in everyone a path, not a dead end. Possibilities, not verdicts.

May Allah help us be among those who heal rather than break. Who guide rather than turn away. Who fan the flame into a beacon—for the individual and those around them. May our words and deeds be light, not shadows. May our faith in people reflect our faith in Allah’s mercy and wisdom. Ameen!

İnsanın potansiyeline ve olumlu etkinin önemine islami bir bakış açısı...

Günlük hayatta, insanlar hakkında fikir yürütmeye meyilliyiz ve bu fikirleri genellikle şu anki eylemlerine ve görünür niteliklerine dayandırırız. Bazen bu, aslında sahip olmadıkları faziletleri atfetmemize neden olan bir idealizasyona dönüşür, bazen ise geçmiş hatalarını veya eksikliklerini görerek erken hükümlere varmamıza yol açar. Ancak İslam öğretisi, bambaşka, daha derin ve ilham verici bir yaklaşım önerir: İnsanları sadece şu an kim oldukları ile değil, aynı zamanda Allah'ın iradesiyle kim olabilecekleri açısından görmemizi öğütler...

Hamd Allah'a mahsustur; O'nu överek yardımını ve mağfiretini dileriz. Biz nefislerimizin kötülüğünden ve kötü davranışlarımızdan korunmak için Allah'a sığınıyoruz. Kimseyi Allah doğru yola sokamazsa sapmış kalır ve Allah kimi yoldan çıkarırsa onu hiçbir kimse doğru yola getiremez. Tanrı’dan başka ilah olmadığını ve Muhammed'in onun kulu ve peygamberi olduğunu ikrar ederiz.

Ben sıklıkla, özellikle de eğittiğim kişilerde, sahip olmadıkları nitelikleri atfederek ve onları olduğundan daha mükemmel olarak hayal ederek insanları idealize etmeye eğilimli oldum. Bu durumda soru ortaya çıkıyor: Eğer bir kişiyi gerçekte olduğundan daha iyi bir şekilde görüyorsak, bu ona zarar vermiyor mu? Bu, onların daha sonra bizim beklentilerimizin altında kalacak şekilde davranmalarına sebep olmuyor mu? Ayrıca, bir kişinin potansiyeline inanmanın İslam'ın önceden belirlenmişlik kavramıyla çelişmediğini anlamak önemlidir. Evet, Allah her şeyi bilir ve birçok şeyi önceden belirlemiştir. Ancak aynı zamanda insana özgür irade ve çaba gösterme yeteneği vermiştir. Birinin potansiyelini görme ve destek olma durumumuz, Allah'ın o kişinin büyümesi için tesis ettiği "plan"ın bir parçasıdır. Eğer Allah'ın iradesi ve kişinin kendisinin çabası varsa, biz pozitif değişimin bir aracı haline gelebiliriz.

Bir potansiyeli görmek, kişinin şu anki durumu ne kadar zor olursa olsun iyilik, büyüme ve öz geliştirme tercihinde bulunabileceği inancını taşımak demektir. Bu, kişinin Allah tarafından verilen yeteneklere güvenmesi ve en iyiye ulaşmak için çaba göstermesi çağrısıdır. Bir kişiden şu anda gösterebildiği şeylerden daha fazlasını beklediğimizde, onun büyümesi için bir alan oluştururuz. Bu beklentiler ve umutlar güçlü bir motivasyon kaynağı haline gelebilir. Gerçek becerileri küçümsemez, tam tersine yeni arayışlara, gelişime ve engelleri aşmaya teşvik eder. Peygamber Muhammed ﷺ, potansiyeli görme konusunda en iyi örnekti. O insanları geçmişleriyle yargılamazdı. Onların ne olabileceklerini görüyordu. Yaklaşımı yumuşaklık, affetme, hikmet ve insan doğasına derin bir anlayış üzerine kuruluydu.

Bu nasihatın ana temalarından biri, insan potansiyelinin farkında olmak ve daha yüksek hedeflere ulaşmak için olumlu takviyenin önemidir. Bu ilkeler, İslam'ın "fitre" (doğal ruhsal saflık) ve manevi insan gelişimi kavramlarıyla yakından bağlantılıdır. İnsanları şu an ne olduklarıyla değil, ne olabilecekleriyle görmeliyiz. Davet eden kişi, herkesin içindeki "kıvılcımı"—büyük başarılar elde etmek için yol gösterebilecek içsel ışığı veya potansiyeli—fark etmelidir.

İslam ayrıca bize, her insanda gizli gelişme ve mükemmelleşme imkanlarını görmeyi öğretir. Allah her bir insanı eşsiz yeteneklerle ve fırsatlarla yaratmıştır. Her insan Allah tarafından belirli bir amaç ve görevle yaratılmıştır. Bu amaç, yalnızca Yüce’ye karşı görevleri yerine getirmekten ibaret değil, aynı zamanda kendi potansiyellerini keşfetmektir. Dolayısıyla İslam bize, diğer insanların potansiyellerini rehberlik, sabır ve şefkatle açmamızı emreder. Bugünkü hallerine bakarak yargılama yerine, Allah'ın onlar için tasarladığı versiyonu öngörmeye çalışmalıyız.

Durum umutsuz gibi görünsede bile, bir insan en iyiyi elde etmek için çabalamaya devam etmelidir, Allah'ın planına güvenerek, düzenli olarak eylemlerini ve niyetlerini yeniden değerlendirerek, En Yüksek’in iradesine uyarak hareket etmelidir. Diğerlerinin olumlu algılanması ve geliştirilmesi, başlıca görevlerimizden biridir—eksikliklerine odaklanarak insanları sınırlayabilir veya en iyi niteliklerini ortaya çıkarmalarına yardımcı olabiliriz. Peygamber Muhammed (aleyhisselam) şöyle buyurmuştur: "Sizden hayırlı olanlar, başkalarına faydalı olanlardır." (Riyad as-Salihin).

Başka birine rehberlik ederken, yukarıdan bakarak veya kınamadan değil, içsel ışıklarına saygı göstererek acıma ve şefkatle yapmalıyız. Allah, Peygamber'e ﷺ şu buyruğu verdi: "Hikmet ve güzel öğütlerle Rabbinin yoluna davet et ve onlarla en iyi şekilde tartış." Nahl suresi, 16:125. Da'va'nın (çağrı) özü, mahkum etmek değil uyanmaktır. Ve bir kalbi uyandırmanın en iyi yolu, ona senin ona inandığını göstermektir—yalnızca hatalarını değil, aynı zamanda potansiyellerini görürsün. Bu tutum sabır ve samimiyet gerektirir. Distorsiyon yapmadan, sevgiyle yansıtıcı bir ayna olmayı gerektirir.

Allah, her insan için benzersiz bir yol belirlemiştir, ancak kişi bu yolda nasıl yürümek istediğini seçer. Bu, kişinin tamamen özgür iradesinden yoksun olduğu anlamına gelmez. Tam tersine, bir Müslüman, bazı olayların önceden belirlenmiş olsa bile, seçimlerinin ve çabalarının geleceği şekillendirmede kilit rol oynadığına inanır. İşte bu yüzden kendimizde ve başkalarında olumlu değişim potansiyelini görmeliyiz. Bu öğüt, anlamlı yaşamayı hedefleyen ve başkalarının potansiyellerini açığa çıkarmalarına yardımcı olmak isteyen Müslümanlar için ilham kaynağı olabilir.

Müslüman başkalarına hüküm veren bir hakim değildir. O, yolu aydınlatan bir fenerdir. Ya Allah'ın rahmetini hatırlatan bir unsur oluruz ya da onların yolundaki bir engel. Bu nedenle İslami ahlakta bir insanın motive edici, ilham verici, örnek olmaya çağrıldığı vurgulanır. Herkes âlim olmak zorunda değil, ancak herkes iyilik kaynağı olabilir. Başkalarına baktığımızda unutmamalıyız ki Allah kalpleri ve ruhları değiştirebilir. Bugün anlayamadığımız bir insan, yarın ümmetin bir direği haline gelebilir. Tersine, sözlerde veya kınamada dikkatsizlik birinin umudunu yok edebilir.

Hayır inancını sürdür, derinlemesine bak, nazikçe rehberlik et. Eğer ümmeti canlandırmak istiyorsak, eğer toplumu değiştirmek istiyorsak, insanlara bakış açımızı değiştirmekle başlamalıyız—hatalarına küçümseyerek değil, Allah'a giden yoluna umutla bakmalıyız. Herkesi bir yol olarak değil, çıkmaz olarak görmeliyiz. İmkânlar değil, kesin hükümler olarak görmeliyiz.

Allah bize, kırılmayan, iyileştiren kişilerden olmamız için yardım etsin. Dönüp gitmeyen, rehberlik eden kişilerden. Işıkları söndürmeyen, onları bir маяk haline getiren kişilerden—hem birey için hem de çevredeki insanlar için. Sözlerimiz ve işlerimiz ışık olsun, gölge olmasın. İnsanlara olan inancımız, Allah'ın merhamet ve hikmetine olan inancımızın bir yansıması olsun. Amin!

Pikëpamja Islame e potencialit njerëzor dhe rëndësia e ndikimit pozitiv...

Në jetën e përditshme, shpesh kemi tendencën të formojmë mendime rreth njerëzve bazuar në veprimet e tyre aktuale dhe cilësitë e dukshme. Ndonjëherë kjo na çon në idealizim, ku u atribuojmë cilësi që ata nuk i kanë, dhe ndonjëherë në gjykime të hershme, duke i kufizuar ata vetëm me perceptimin tonë për gabimet e tyre ose gabimet e mëparshme. Megjithatë, mësimet islame ofrojnë një qasje krejtësisht të ndryshme, më të thellë dhe më frymëzuese: të shohim secilin njeri jo vetëm për atë që është tani, por edhe për atë që mund të bëhet sipas Dëshirës së Allahut…

Lavdi i përket Allahut, të cilit ne e falënderojmë dhe nga i cili kërkojmë ndihmë dhe falje. Ne kërkojmë mbrojtje tek Allahu nga e keqja e shpirtit tonë dhe veprat e këqija. Kushcunque Allahi e udhëzon në rrugën e drejtë, askush nuk mund ta çojë në gabim, dhe kushcunque Ai e lë jashtë, askush nuk mund ta udhëzojë. Ne deklarojmë se nuk ka zot tjetër përveç Allahut të Vetëm, dhe deklarojmë se Muhamedi është rob dhe profeti i Tij. Pastaj:

Më ka ndodhur dhe më ndodh akoma të idealizoj njerëzit, veçanërisht ata që i udhëzoj, duke ju atribuar cilësi që ata nuk i kanë, duke i imagjinuar më të përsosur sesa janë në realitet. Kjo sjell pyetjen: po sikur të shohim një njeri në një dritë më të mirë se sa është ai në të vërtetë, a nuk i bën kjo dëme? A nuk i shtyn ata të sillet në mënyra që më vonë të rezultojnë poshtë pritjeve dhe shpresave tona? Gjithashtu, është e rëndësishme të kuptojmë se besimi në potencialin e një njeriu nuk e kundërshton konceptin islame të paracaktimit. Po, Allah di gjithçka dhe ka paracaktuar shumë gjëra. Sidoqoftë, Ai gjithashtu ka dhënë njeriut liri zgjedhje dhe aftësinë për t'u përpjekur. Përvoja jonë e potencialit të një njeriu dhe mbështetja jonë janë pjesë e "planit" që Allah ka vendosur për rritjen e tij. Ne bëhemi mjete për ndryshime pozitive, nëse kjo është Dëshira e Allahut dhe vetë individi bën përpjekje.

Të shohësh potencialin do të thotë të besosh se zgjedhja për të mirën, rritjen dhe përmirësimin personal është e mundur për një njeri, edhe nëse situata e tij aktuale duket e vështirë. Kjo është një thirrje për vetë individin të besoj në aftësitë e tij, të dhëna nga Allah, dhe të strehoj për më të mirën, duke u besuar planit të Tij. Kur presim më shumë nga një njeri sesa ai mund të tregojë aktualisht, ne krijojmë hapësirë për rritje. Prisjet dhe shpresat tona mund të bëhen motivues të fuqishëm. Ato nuk minimizojnë aftësitë reale, por i frymëzojnë për të kërkuar të reja, për zhvillim dhe për tejkalimin e pengesave. Profeti Muhamedi ﷺ ishte shembulli më i mirë i perceptimit të potencialit. Ai nuk gjykonte njerëzit sipas të kaluarës së tyre. Ai shihte në ta se çfarë mund të bëheshin. Qasja e tij ishte e themeluar në lehtësi, falje, urtësi dhe një kuptim të thellë të natyrës njerëzore.

Një nga temat kyçe të këtij mësimi është njohja e potencialit njerëzor dhe rëndësia e forcimit pozitiv për arritjen e qëllimeve më të larta. Këto parime janë të lidhura ngushtë me konceptin islame të "fitrës" (pastërtia e lindur e shpirtit) dhe rritjen spirituale të njeriut. Ne duhet të shohim njerëzit jo siç janë tani, por siç mund të bëhen. Thirrësi duhet të vërejë "shkëndijën" në çdo njeri – dritën e brendshme ose potencialin që mund të çojë në arritje të mëdha.

Islam gjithashtu na mëson të shohim në çdo njeri mundësi të fshehura për rritje dhe përmirësim. Allah ka krijuar çdo njeri me aftësi unike dhe mundësi. Çdo njeri është krijuar nga Allah me një qëllim dhe detyrë specifike. Ky qëllim nuk përfshin vetëm plotësimin e detyrimeve ndaj Zotit të Lartë, por edhe zbulimin e potencialit të vet. Kështu, islamu na thërret të ndihmojmë të tjerët të zbulojnë potencialin e tyre përmes udhëzimit, durimit dhe kujdesit. Ne nuk duhet të gjykoheni njerëzit për atë që janë sot; në vend të kësaj, duhet të përpiqemi të parashikojmë versionin që Allah ka planifikuar për ta.

Edhe nëse situata duket e pavarshe, një njeri duhet të vazhdojë të strehojë për më të mirën, duke u besuar planit të Allahut, duke rivlerësuar rregullisht veprimet dhe synimet e tij, duke ndjekur Dëshirën e Zotit të Lartë. Perceptimi pozitiv dhe zhvillimi i njerëzve të tjerë është një nga detyrat kryesore—ne mund të kufizojmë njerëzit duke u fokusuar në mangësitë e tyre ose mund t'i ndihmojmë ata të zbulojnë cilësitë e tyre më të mira. Profeti Muhamedi (paqe dhe bekoja mbi të) tha: "Më të mirët nga ju janë ata që japin përfitime të tjerëve." (Riyad as-Salihin).

Kur i adresojmë dikë me udhëzim, duhet ta bëjmë këtë jo nga lart, jo me dënim, por me mëshirë dhe respekt për dritën e brendshme të tij. Allah i urdhëroi Profetin ﷺ: "Thirr në rrugën e Zotit tënd me urtësi dhe udhëzim të mirë, dhe diskuto me ata në mënyrën më të mirë." Sureja An-Nahl, 16:125. Kuptimi i da'vait (thirrjes) nuk është dënim, por zgjimi. Dhe mënyra më e mirë për të zgjuar një zemër është të tregosh një personi se ti beson në të—se ti nuk shikon vetëm gabimet e tij, por edhe mundësitë. Ky qëndrim kërkon durim dhe sinqeritet. Kërkon të jesh pasqyrë—jo të distorcionosh, por të reflektoni me dashuri.

Allahu ka vendosur një rrugë unike për çdo njeri, por vetë individi zgjedh se si të ecë në atë rrugë. Kjo nuk do të thotë se njeriu është i privuar plotësisht nga vullneti i lirë. Përkundrazi, një musliman beson se, megjithëse disa ngjarje janë të paracaktuar, zgjedhjet dhe përpjekjet e tij luajnë rol kryesor në formimin e të ardhmes. Prandaj, është e rëndësishme të shohim në veten tonë dhe në të tjerë potencialin për ndryshime pozitive. Ky mësim mund të shërbejë si inspirim për muslimanët që strehojnë të jetojnë me kuptim dhe të ndihmojnë të tjerët të zbulojnë potencialin e tyre.

Muslimani nuk është gjykatës që jep vendime për të tjerët. Ai është faro që ndriçon rrugën. Ne mund të jemi ose kujtim i mëshirës së Allahut ose pengesë në rrugën e tyre. Prandaj, në etikën islame, një njeri thirret të jetë mot ivator, inspirues, shembull. Jo të gjithë janë të fatur për të qenë studiues, por çdo njëri mund të jetë burim i mirësisë. Kur i shohim të tjerët, duhet të kujtojmë: Allah ka fuqi të ndryshojë zemrat dhe shpirtet. Një njeri të cilin sot nuk e kuptojmë, nesër mund të bëhet mbështetje për Ummën. Anasjelltas, pakujdesia në fjalë ose dënimi mund të shkatërrojë shpresën e dikujt.

Besoni në të mirën, shihni thellë, dhe udhëzoni me lehtësi. Nëse duam të ringjallim Ummën, nëse duam të ndryshojmë shoqërinë, duhet të fillojmë duke ndryshuar mënyrën se si i shohim njerëzit—jo duke i shikuar gabimet e tyre me turpë, por me shpresë për rrugën e tyre drejt Allahut. Shihni në secilin—një rrugë, jo një fund të çuditshëm. Mundësi, jo dënim.

Të na ndihmojë Allah të jemi nga ata që nuk thyen, por shërojnë. Që nuk kthehen larg, por udhëzojnë. Që nuk fiken dritën, por e shpërhapin atë, që të bëhet faro—për vetë personin dhe për ata rreth tij. Të jenë fjalët dhe veprimet tona dritë, jo hije. Të jetë besimi ynë në njerëzit pasqyrë e besimit tonë në mëshirën dhe urtësinë e Allahut. Ameen!