Проблемы определения дат начала Рамадана и Ураза-байрама ('ид аль Фитр) 2025г. - 1446х...

The problems of determining the dates of the beginning of Ramadan and Eid al-Fitr... / Ramazan ve Bayramın başlama tarihlerinin belirlenmesinde sorunlar ('Ramazan Bayramı)... / Problemet e përcaktimit të datave të fillimit Të Ramazanit dhe Fitër Bajramit...

Тема определения начала и конца месяца Рамадан в исламском календаре является предметом серьёзных обсуждений, особенно когда официальные даты объявляются заранее без учёта реального наблюдения Луны. В этой статье мы разберем, почему даты, такие как 1 марта 2025 года для начала Рамадана и 30 марта 2025 года для Ураза-байрама, вызывают серьезные сомнения с точки зрения астрономии и религиозного права. Мы также рассмотрим, как исторические принципы наблюдения Луны соотносятся с современными методами расчета и административными решениями.

Хвала Аллаху, Которого мы восхваляем и к Которому взываем о помощи и прощении. Мы ищем защиты у Аллаха от зла наших душ и дурных дел. Кого Аллах ведет по прямому пути, того никто не сможет ввести в заблуждение. А кого Он оставит, того никто не наставит на прямой путь. Мы свидетельствуем, что нет никого достойного поклонения, кроме Одного Аллаха, и свидетельствуем, что Мухаммад — раб Аллаха и Посланник Его. А затем:

Астрономические и шариатские аспекты определения начала и окончания Рамадана

Вопрос определения начала и окончания месяца Рамадан (а следовательно, и дат праздника Ид аль-Фитр) является одним из наиболее значимых в исламском календаре. Однако современная практика анонсирования дат праздников за год вперёд вызывает немало споров среди мусульман, особенно когда эти даты не соответствуют традиционному шариатскому методу установления начала месяца посредством наблюдения молодой луны (хиляль).

Одним из ключевых параметров, влияющих на возможность наблюдения молодой луны, является "предел Данжона". Этот предел указывает, что серп луны становится визуально невидимым, если угловое расстояние между солнцем и луной менее 5°. Данный параметр соответствует приблизительно 10 часам разницы между астрономическим новолунием и моментом заката солнца. Если же это время короче, молодой месяц физически невозможно увидеть даже в телескоп. Новолуние (конъюнкция) происходит, когда Луна находится точно между Землей и Солнцем. В этот момент Луна полностью затемнена и не видна. После новолуния Луна начинает отдаляться от Солнца, и появляется тонкий серп (хиляль). Чтобы его увидеть, необходимо, чтобы прошло достаточно времени (обычно минимум 10–15 часов после новолуния).

В рассматриваемом случае новолуние 29 марта 2025 года произойдёт в 13:58 по мекканскому времени. Закат солнца в этот период в Мекке ожидается около 18:00. Таким образом, разница между этими моментами составит всего 4 часа. Это значит, что серп луны не будет виден ни вооружённым глазом, ни даже с использованием телескопа. Следовательно, объявление 30 марта 2025 года днём Ид аль-Фитр противоречит как астрономическим данным, так и пророческому методу установления начала месяца.

Аналогичная проблема касается и начала Рамадана. Если хиляль был физически невидим в последний день февраля 2025 года, то фактически мусульмане начали пост на день раньше, чем следовало. Это может означать, что первый день поста был проведён в день сомнения 1 марта (яум аш-Шакк), что запрещено в Исламе. Шариат требует ясного и однозначного доказательства начала месяца Рамадан, которым является либо наблюдение хиляля, либо завершение Шаабана 30 днями.

Текущая практика заранее объявлять даты исламских праздников на год вперёд, не учитывая фактического наблюдения хиляля, ведёт к массовым нарушениям шариатских норм. Даты должны устанавливаться только после реального подтверждения появления новой луны. Мусульмане, следуя навязанным государством датам, фактически идут вразрез с сунной Пророка ﷺ, что может повлечь за собой духовные и религиозные последствия. Для сохранения истинного духа Ислама и следования пророческому пути необходимо возвращение к традиционному способу подтверждения начала и окончания месяцев посредством реального наблюдения хиляля. Только в этом случае мусульмане смогут быть уверены в правильности своих действий и в получении награды от Аллаха.

Исламский подход к определению начала и конца месяца

В исламе начало месяцев лунного календаря определяется видимым наблюдением молодой Луны (аль-хиляль) после захода солнца. Это основано на хадисах Пророка ﷺ: «Поститесь, когда увидите его (месяц), и прекращайте пост, когда увидите его. Если же его скрыли от вас облака, то завершите (месяц Шаабан) до 30 дней». (Бухари, 1909; Муслим, 1081). Из этого хадиса ясно, что шариат требует фактического наблюдения Луны, а не просто астрономических вычислений или государственных решений.

Однако, в последние годы многие страны и духовные управления начали назначать даты Рамадана и Ураза-байрама заранее, основываясь исключительно на расчетах. Это идёт вразрез с сунной Пророка ﷺ, так как расчёты могут показать время новолуния, но не могут гарантировать, что Луна действительно будет видна.

Ошибки в установлении дат и их последствия

Нарушение сунны: Когда даты объявляются заранее без учета реального наблюдения, это идёт вразрез с прямыми указаниями Пророка ﷺ и приводит к несоблюдению предписанных норм.

Разделение уммы: Разные страны, следуя политическим или административным решениям, начинают пост и празднуют Ураза-байрам в разные дни. Это противоречит принципу единства мусульман.

Возможный недействительный пост: Если мусульмане начали пост на день раньше, то есть в 30-й день Шаабана (йаумуль шакк – "день сомнения"), их пост в этот день может считаться недействительным, потому что в хадисе сказано: «Не поститесь в день сомнения». (Ахмад, 22818; Ат-Тирмизи, 686).

Дискредитация религиозных управлений: Когда духовные лидеры соглашаются с государственными расчетами без учета исламских норм, это подрывает их авторитет в глазах верующих.

Возможность наблюдения молодого месяца (28 февраля – 1 марта 2025 года)

Геоцентрическое соединение (астрономическое новолуние) произошло, в пятницу, 28 февраля 2025 года, в 00:45 по всемирному времени (UT). Наблюдение нового полумесяца 28 февраля 2025 года (пятница) и 1 марта 2025 года (суббота) представлено на графиках, созданных с помощью программы Accurate Times Мохаммада Одеха, в соответствии с критерием Одеха.

Условия видимости полумесяца

Возможность увидеть молодой месяц зависит от географического положения наблюдателя и атмосферных условий. График включает зоны различной видимости:

Красная зона – наблюдение невозможно. В этих районах Луна либо заходит раньше Солнца, либо топоцентрическое соединение происходит после заката.

Синяя зона – полумесяц можно увидеть только с помощью оптических приборов.

Пурпурная зона – наблюдение возможно с оптическими приборами. При идеальных атмосферных условиях и наличии опыта наблюдатель может увидеть полумесяц невооруженным глазом.

Зеленая зона – полумесяц легко виден невооруженным глазом.

⬜ Небольшие неокрашенные зоны – несмотря на то, что Луна заходит после Солнца, а топоцентрическое соединение происходит до заката, полумесяц недостаточно освещен, чтобы его можно было увидеть даже с оптической помощью.

График показывает возможность наблюдения молодого месяца на территории между 60° северной широты и 60° южной широты.

Геоцентрическое соединение (астрономическое новолуние) произойдет, Иншаллах, в субботу, 29 марта 2025 года, в 10:58 по всемирному времени (UT). Наблюдение нового полумесяца 29 марта 2025 года (суббота) и 30 марта 2025 года (воскресенье) представлено на графиках, созданных с помощью программы Accurate Times Мохаммада Одеха, в соответствии с критерием Одеха.

Условия видимости полумесяца

Возможность увидеть молодой месяц зависит от географического положения наблюдателя и атмосферных условий. График включает зоны различной видимости:

Красная зона – наблюдение невозможно. В этих районах Луна либо заходит раньше Солнца, либо топоцентрическое соединение происходит после заката.

Синяя зона – полумесяц можно увидеть только с помощью оптических приборов.

Пурпурная зона – наблюдение возможно с оптическими приборами. При идеальных атмосферных условиях и наличии опыта наблюдатель может увидеть полумесяц невооруженным глазом.

Зеленая зона – полумесяц легко виден невооруженным глазом.

⬜ Небольшие неокрашенные зоны – несмотря на то, что Луна заходит после Солнца, а топоцентрическое соединение происходит до заката, полумесяц недостаточно освещен, чтобы его можно было увидеть даже с оптической помощью.

График показывает возможность наблюдения молодого месяца на территории между 60° северной широты и 60° южной широты.

Как нужно правильно устанавливать начало и конец Рамадана?

Ислам предписывает живое наблюдение хиляля как главный метод определения начала и конца лунного месяца. Современные мусульманские ученые предлагают 3 возможных подхода:

1️⃣ Следовать местному наблюдению Луны (если в данной стране видели хиляль, значит, начинается новый месяц).
2️⃣ Следовать глобальному наблюдению Луны (если в любой точке мира видели хиляль, значит, месяц начался для всех).
3️⃣ Следовать астрономическим расчётам с учетом фактической видимости Луны (но не просто новолуния!).

⚠ Важно! Нельзя назначать дату праздника исключительно по расчетам без возможности реального наблюдения!

Ислам строго предписывает ориентироваться на реальное наблюдение Луны, а не на заранее установленные государственные даты. И вот к чему это привело:

Рамадан не мог начаться 1 марта 2025 года, так как Луну невозможно было увидеть.
Ураза-байрам 30 марта 2025 года невозможен, так как серп Луны просто не появится на небе.
Такие ошибки в датах приводят к противоречиям в умме и нарушению сунны.
Мусульманам следует требовать следования аутентичному методу определения исламских дат.

Вывод: Лучший способ следовать истинной сунне – ожидать фактического появления Луны и следовать его наблюдению, а не слепо доверять заранее объявленным государственным датам. Мусульмане должны быть осведомлены об этих вопросах, чтобы соблюдать предписания Аллаха и Пророка ﷺ правильно!

Заключение

Определение начала лунного месяца в исламе — это сложный процесс, который требует как религиозного, так и научного подхода. В случае с 30 марта 2025 года, астрономические данные ясно указывают на то, что Ураза-байрам не может быть празднован в этот день. Мусульманским общинам и религиозным лидерам необходимо более тщательно подходить к вопросу определения дат, чтобы избежать ошибок и соблюсти предписания ислама.

Мусульманские страны должны стремиться к единому подходу в определении дат, чтобы избежать разногласий. Необходимо повышать уровень образования среди мусульман в области астрономии и исламского права, чтобы они могли лучше понимать процесс определения дат. Таким образом, только сочетание религиозных знаний и научных данных может обеспечить правильное соблюдение исламских обрядов и праздников.

Ошибки в определении дат Рамадана и Ураза-байрама не только нарушают религиозные предписания, но и подрывают доверие к религиозным и административным институтам. Чтобы избежать таких ситуаций в будущем, необходимо сочетать традиции с современными знаниями, сохраняя при этом верность учению Ислама. Мусульмане должны помнить, что истинное благословение приходит только через соблюдение Воли Аллаха, а не через удобство или политические соображения.

А ответственность за правильное определение дат лежит на всех нас. Аллах Знающий и Мудрый!

The problems of determining the dates of the beginning of Ramadan and Eid al-Fitr...

The issue of determining the start and end of the month of Ramadan in the Islamic calendar is a subject of serious discussion, especially when official dates are announced in advance without taking into account the actual sighting of the moon. In this article, we will analyze why dates such as March 1, 2025, for the start of Ramadan and March 30, 2025, for Eid al-Fitr raise significant doubts from both astronomical and religious law perspectives. We will also explore how historical principles of moon observation relate to modern calculation methods and administrative decisions.

Praise be to Allah, Whom we praise and seek help and forgiveness from. We seek refuge in Allah from the evil of our souls and bad deeds. Whoever Allah guides, no one can mislead, and whoever He leaves astray, no one can guide. We testify that there is no deity worthy of worship except Allah alone, and we testify that Muhammad is the slave of Allah and His Messenger. And then:

Astronomical and Sharia aspects of determining the beginning and end of Ramadan

The question of determining the beginning and end of the month of Ramadan (and consequently the date of the holiday Eid al-Fitr) is one of the most significant in the Islamic calendar. However, the modern practice of announcing holiday dates a year in advance raises many disputes among Muslims, especially when these dates do not correspond to the traditional Sharia method of establishing the start of the month through moon sighting (hilal).

One of the key parameters affecting the possibility of observing the young moon is the "Danjon limit." This limit indicates that the lunar crescent becomes visually invisible if the angular distance between the Sun and Moon is less than 5°. This parameter corresponds to approximately 10 hours difference between the astronomical new moon and sunset. If this time is shorter, the young moon is physically impossible to see even with a telescope. The new moon (conjunction) occurs when the Moon is exactly between the Earth and the Sun. At this moment, the Moon is completely darkened and invisible. After the new moon, the Moon begins to move away from the Sun, and a thin crescent (hilal) appears. To observe it, enough time must pass (usually at least 10-15 hours after the new moon).

In the case under consideration, the new moon on March 29, 2025, will occur at 1:58 PM Mecca time. Sunset in Mecca during this period is expected around 6:00 PM. Thus, the difference between these moments will be only 4 hours. This means that the crescent of the moon will not be visible either by the naked eye or even with a telescope. Therefore, declaring March 30, 2025, as the day of Eid al-Fitr contradicts both astronomical data and the prophetic method of establishing the beginning of the month.

A similar problem concerns the beginning of Ramadan. If the hilal was physically invisible on the last day of February 2025, then Muslims actually started fasting a day earlier than they should have. This could mean that the first day of fasting was conducted on the day of doubt, March 1 (Yawm al-Shakk), which is forbidden in Islam. Sharia requires clear and unequivocal evidence of the beginning of the month of Ramadan, which is either the sighting of the hilal or the completion of Sha'ban for 30 days.

The current practice of announcing Islamic holiday dates a year in advance without considering the actual sighting of the hilal leads to widespread violations of Sharia norms. Dates should be established only after real confirmation of the appearance of the new moon. Muslims, following state-imposed dates, are actually going against the Sunnah of the Prophet ﷺ, which may lead to spiritual and religious consequences. To preserve the true spirit of Islam and follow the prophetic path, it is necessary to return to the traditional method of confirming the beginning and end of months through the actual sighting of the hilal. Only in this way can Muslims be confident in the correctness of their actions and in receiving rewards from Allah.

Islamic approach to determining the beginning and end of the month

In Islam, the beginning of months in the lunar calendar is determined by the visible observation of the young Moon (al-hilal) after sunset. This is based on the hadiths of the Prophet ﷺ: "Fast when you see it (the crescent), and stop fasting when you see it. If it is hidden from you by clouds, then complete (the month of Sha'ban) to 30 days." (Bukhari, 1909; Muslim, 1081). From this hadith, it is clear that Sharia requires the actual observation of the Moon, not just astronomical calculations or government decisions.

However, in recent years, many countries and religious authorities have begun to set the dates of Ramadan and Eid al-Fitr in advance, relying solely on calculations. This goes against the Sunnah of the Prophet ﷺ, as calculations can show the time of the new moon but cannot guarantee that the Moon will actually be visible.

Errors in setting dates and their consequences

Violation of the Sunnah: When dates are announced in advance without considering actual observation, this goes against the direct instructions of the Prophet ﷺ and leads to non-compliance with prescribed norms.

Division of the Ummah: Different countries, following political or administrative decisions, start fasting and celebrate Eid al-Fitr on different days. This contradicts the principle of Muslim unity.

Possible invalid fast: If Muslims started fasting a day earlier, i.e., on the 30th day of Sha'ban (Yawm al-Shakk – "day of doubt"), their fast on that day might be considered invalid because the hadith states: "Do not fast on the day of doubt." (Ahmad, 22818; At-Tirmidhi, 686).

Discrediting religious authorities: When spiritual leaders agree with state calculations without considering Islamic norms, this undermines their authority in the eyes of believers.

Possibility of observing the young month (February 28 – March 1, 2025)

Geocentric conjunction (astronomical new moon) occurred on Friday, February 28, 2025, at 00:45 Universal Time (UT). Observing the new crescent on February 28, 2025 (Friday) and March 1, 2025 (Saturday) is presented in graphs created using the Accurate Times program by Mohammad Odeh, according to Odeh's criterion.

Conditions for crescent visibility

The possibility of seeing the young moon depends on the observer's geographical location and atmospheric conditions. The graph includes zones of different visibility:

Red zone – observation is impossible. In these areas, the Moon either sets before the Sun or topocentric conjunction occurs after sunset.
Blue zone – the crescent can only be seen with optical instruments.
Purple zone – observation is possible with optical instruments. Under ideal atmospheric conditions and with experience, an observer might see the crescent with the naked eye.
Green zone – the crescent is easily visible to the naked eye.
⬜ Small uncolored zones – although the Moon sets after the Sun and topocentric conjunction occurs before sunset, the crescent is not sufficiently illuminated to be seen even with optical aid.

The graph shows the possibility of observing the young moon in the area between 60° north latitude and 60° south latitude.

Geocentric conjunction (astronomical new moon) will occur, God willing, on Saturday, March 29, 2025, at 10:58 Universal Time (UT). Observing the new crescent on March 29, 2025 (Saturday) and March 30, 2025 (Sunday) is presented in graphs created using the Accurate Times program by Mohammad Odeh, according to Odeh's criterion.

Conditions for crescent visibility

The possibility of seeing the young moon depends on the observer’s geographical location and atmospheric conditions. The graph includes zones of different visibility:

Red zone – observation is impossible. In these areas, the Moon either sets before the Sun or topocentric conjunction occurs after sunset.
Blue zone – the crescent can only be seen with optical instruments.
Purple zone – observation is possible with optical instruments. Under ideal atmospheric conditions and with experience, an observer might see the crescent with the naked eye.
Green zone – the crescent is easily visible to the naked eye.
⬜ Small uncolored zones – although the Moon sets after the Sun and topocentric conjunction occurs before sunset, the crescent is not sufficiently illuminated to be seen even with optical aid.

The graph shows the possibility of observing the young moon in the area between 60° north latitude and 60° south latitude.

How should the beginning and end of Ramadan be correctly established?

Islam prescribes live observation of the hilal as the main method for determining the beginning and end of the lunar month. Modern Muslim scholars propose three possible approaches:

1️⃣ Follow local moon observation (if the hilal was seen in a given country, then the new month begins).
2️⃣ Follow global moon observation (if the hilal was seen anywhere in the world, then the month begins for everyone).
3️⃣ Follow astronomical calculations considering the actual visibility of the Moon (but not just the new moon!).

⚠ Important! It is unacceptable to set the date of the holiday exclusively by calculations without the possibility of real observation!

Islam strictly prescribes relying on the real observation of the Moon rather than on pre-established state dates. And here's what happened:
Ramadan could not have started on March 1, 2025, because the Moon could not be seen.
Eid al-Fitr on March 30, 2025, is impossible because the crescent of the Moon simply will not appear in the sky.
Such errors in dates lead to contradictions within the Ummah and violation of the Sunnah.
Muslims should demand adherence to the authentic method of determining Islamic dates.

Conclusion: The best way to follow the true Sunnah is to wait for the actual appearance of the Moon and follow its observation, rather than blindly trusting pre-announced state dates. Muslims should be aware of these issues to properly observe the prescriptions of Allah and the Prophet ﷺ!

Conclusion

Determining the beginning of the lunar month in Islam is a complex process that requires both religious and scientific approaches. In the case of March 30, 2025, astronomical data clearly indicate that Eid al-Fitr cannot be celebrated on that day. Muslim communities and religious leaders need to take a more careful approach to date determination to avoid mistakes and comply with Islamic prescriptions.

Muslim countries should strive for a unified approach in determining dates to avoid disagreements. It is necessary to increase education levels among Muslims in astronomy and Islamic law so they can better understand the date determination process. Thus, only the combination of religious knowledge and scientific data can ensure the correct observance of Islamic rituals and holidays.

Errors in determining the dates of Ramadan and Eid al-Fitr not only violate religious prescriptions but also undermine trust in religious and administrative institutions. To avoid such situations in the future, it is necessary to combine traditions with modern knowledge while remaining faithful to Islamic teachings. Muslims should remember that true blessings come only through compliance with the Will of Allah, not through convenience or political considerations.

And the responsibility for correctly determining dates lies upon all of us. Allah is Knowing and Wise!

Ramazan ve Bayramın başlama tarihlerinin belirlenmesinde sorunlar ('Ramazan Bayramı)...

Ramazan ayının başlangıcını ve sonunu belirleme meselesi, özellikle gerçek ay gözlemleri dikkate alınmadan resmi tarihlerin önceden duyurulduğu zamanlarda ciddi tartışmalara konu olan bir meseledir. Bu makalede, özellikle astronomi ve din hukuku açısından 1 Mart 2025 Ramazan başlangıcı ve 30 Mart 2025 Üraza Bayramı tarihlerinin neden ciddi şüphelere yol açtığını analiz edeceğiz. Ayrıca, geçmişteki ay gözlemi ilkelerinin modern hesaplama yöntemleri ve idari kararlarla nasıl ilişkili olduğunu da ele alacağız.

Hamd olsun Allah'a ki, biz O'nu överek yardımı ve affını dileriz. Ruhumuzun kötülüğünden ve kötü işlerden korunmak için Allah'a sığınırız. Kimi Allah doğru yola iletirse onu kimse şaşırtamaz, kimi de bırakırsa onu kimse doğru yola getiremez. Biz şahit olduk ki hiçbir ilah yoktur Cenab-ı Allah'tan başka, ve şahit olduk ki Muhammed Allah'ın kulu ve elçisidir. Ve sonra:

Ramazan'ın Başlangıcı ve Sonunu Belirlemenin Astronomik ve Şeriat Açısından Boyutları

Ramazan ayının başlangıcını ve sonunu belirleme sorunu (ve dolayısıyla İd-i Fitr bayramının tarihi) İslam takviminde en önemli meselelerden biridir. Ancak günümüzde tatil tarihlerinin bir yıl önceden açıklanması uygulaması, özellikle bu tarihler geleneksel Şeriat ayının başlangıcı belirlenmesi yöntemi olan hilal gözlemine uygun olmadığında Müslümanlar arasında birçok tartışmaya neden olmaktadır.

Genç ayın gözlemlenebilmesini etkileyen ana parametrelerden biri "Danjon sınırı"dır. Bu sınır, Güneş ile Ay arasındaki açısal mesafe 5°'den az olduğunda ayın görünür olarak görünmez hale geldiğini gösterir. Bu parametre yaklaşık olarak astronomik yeni ay ile güneş batımı arasındaki 10 saatlik farka karşılık gelir. Eğer bu süre daha kısa ise, genç ay teleskopla bile fiziksel olarak görülemez. Yeni ay (konjüksiyon), Ay Dünya ile Güneş'in tam ortasında olduğunda gerçekleşir. Bu anda Ay tamamen karanlıkta kalır ve görünmezdir. Yeni aydan sonra Ay Güneş'ten uzaklaşmaya başlar ve ince bir hilal ortaya çıkar. Bunun görülmesi için genellikle (yeni aydan sonra en az 10-15 saat) yeterli zaman geçmelidir.

Ele alınan durumda, 29 Mart 2025 tarihindeki yeni ay Mekke saatiyle 13:58'de gerçekleşecektir. Bu dönemde Mekke'de güneş batımı yaklaşık 18:00 civarında olacaktır. Böylece bu iki an arasındaki fark yalnızca 4 saat olacaktır. Bu, Ay'ın çıplak gözle veya hatta teleskopla görülemeyeceği anlamına gelir. Dolayısıyla 30 Mart 2025’i İd-i Fitr günü olarak ilan etmek hem astronomik verilere hem de ay başlangıcını belirleme konusundaki peygamber yöntemiyle çelişmektedir.
Benzer bir sorun Ramazan'ın başlangıcıyla ilgili de söz konusudur. Eğer 2025'in Şubat ayının son gününde hilal fiziksel olarak görünmezse, Müslümanlar aslında oruç tutmaya bir gün erken başlamışlardır. Bu, ilk oruç gününün şüphe günü olan 1 Mart'ta (Yawm al-Shakk) geçirildiği anlamına gelebilir ki bu İslam'da yasaktır. Şeriat, Ramazan ayının başlangıcı için net ve kesin kanıt istemekte olup bu ya hilalin gözlemlenmesi ya da Şaban ayının 30 gününü tamamlamasıdır.

İslami tatil tarihlerinin gerçek hilal gözlemi dikkate alınmadan bir yıl önceden açıklanmasının yaygın Şeriat normlarına aykırı olduğu günümüz pratiği, tarihlerin ancak yeni ayın gerçek olarak doğrulanmasından sonra belirlenmesi gerektiğini göstermektedir. Müslümanlar, devlet tarafından zorunlu kılınan tarihleri takip ederek aslında Peygamber Efendimizin Sünneti’ne karşı hareket etmiş olurlar ki bu manevi ve dini sonuçlar doğurabilir. İslam'ın gerçek ruhunu korumak ve peygamber yolunu izlemek için hilalin gerçek gözlemi yoluyla ayların başlangıcını ve sonunu belirleme geleneksel yöntemine geri dönülmesi gerekmektedir. Yalnızca bu şekilde Müslümanlar eylemlerinin doğruluğundan emin olabilir ve Allah’tan ödül alabilirler.

İslam'da bir ayın başlangıcı ve sonunu belirleme yaklaşımı

İslam'da ay takviminde ayların başlangıcı, güneşin batmasından sonra genç ayın (al-hilal) görülebilir gözlemi ile belirlenir. Bu, Peygamber Efendimizin hadislerine dayanmaktadır: “Onu gördüğünüzde (hilali) oruç tutun ve onu gördüğünüzde oruçlarınızı bırakın. Eğer bulutlar sizi engellerse, Şaban ayını 30 güne tamamlayın.” (Buhari, 1909; Müslim, 1081). Bu hadisten, Şeriat'ın sadece astronomik hesaplamalar veya hükümet kararları değil, fakat Ay'ın gerçek gözlemesini gerektirdiği açıktır.

Ancak son yıllarda birçok ülke ve dini otorite, Ramazan ve Üraza Bayramı tarihlerini yalnızca hesaplamalara dayanarak daha önceden belirlemeye başlamıştır. Bu durum, hesaplamalar yeni ay zamanını gösterebilir, ancak Ay'ın gerçekten görülebileceğini garanti etmediği için Peygamber Efendimizin Sünneti’ne aykırıdır.

Tarih belirlemede hatalar ve bunların sonuçları

Sünnet'e Aykırılık: Tarihler, gerçek gözlem dikkate alınmadan daha önceden açıklandığında bu Peygamber Efendimizin direkt talimatlarına aykırıdır ve belirlenen normlara uyulmamasına neden olur.

Ümmetin Bölünmesi: Farklı ülkeler politik veya idari kararlara uyarak oruç tutmaya farklı günlerde başlar ve Üraza Bayramını farklı günlerde kutlarlar. Bu durum Müslüman birliği ilkesine aykırıdır.

Muhtemel Geçersiz Oruç: Eğer Müslümanlar bir gün erken oruç tutmaya başlarsa, yani Şaban ayının 30. gününde (Yawm al-Shakk - "şüphe günü") oruç tutarlarsa, bu günkü oruçları geçersiz sayılabilir çünkü hadiste deniyor ki: "Şüphe günü oruç tutmayın." (Ahmed, 22818; Tirmizi, 686).

Dini Otoritelerin İtibar Kaybı: Manevi liderler İslam normlarını dikkate almadan devlet hesaplamalarını kabul ettiklerinde bu durum, inananlar gözünde onların otoritesini zayıflatır.

Genç ayın gözlemlenebilirliği (28 Şubat - 1 Mart 2025)

Jeosantrik konjüksiyon (astronomik yeni ay), 28 Şubat 2025 Cuma günü, Evrensel Saat (UT) ile 00:45'te gerçekleşti. 28 Şubat 2025 (Cuma) ve 1 Mart 2025 (Cumartesi) yeni hilalin gözlemlenmesi, Mohammad Odeh tarafından oluşturulan Accurate Times programı ile Odeh kriterine göre hazırlanmış grafiklerde sunulmuştur.

Hilal görünürlüğü koşulları

Genç ayın görülüp görülemeyeceği, gözlemcinin coğrafi konumu ve atmosferik koşullara bağlıdır. Grafik farklı görünürlük bölgelerini içerir:

Kırmızı bölge - gözlem imkansız. Bu bölgelerde Ay ya Güneş'ten önce batar ya da topo-sentrik konjüksiyon güneş batımından sonra gerçekleşir.
Mavi bölge - hilal yalnızca optik araçlarla görülebilir.
Mor bölge - gözlem optik araçlarla mümkündür. İdeal atmosferik koşullar altında ve deneyimli bir gözlemci çıplak gözle hilali görebilir.
Yeşil bölge - hilal çıplak gözle kolayca görülebilir.
⬜ Küçük renksiz bölgeler - Ay Güneş'ten sonra batar ve topo-sentrik konjüksiyon güneş batımından önce gerçekleşse de, hilal yeterince aydınlatılmamıştır ve optik yardımla bile görülemez.

Grafik, 60° kuzey enlemi ile 60° güney enlemi arasındaki bölgede genç ayın gözlemlenebilirliğini göstermektedir.

Jeosantrik konjüksiyon (astronomik yeni ay), İnşallah, 29 Mart 2025 Cumartesi günü, Evrensel Saat (UT) ile 10:58'de gerçekleşecektir. 29 Mart 2025 (Cumartesi) ve 30 Mart 2025 (Pazar) yeni hilalin gözlemlenmesi, Mohammad Odeh tarafından oluşturulan Accurate Times programı ile Odeh kriterine göre hazırlanmış grafiklerde sunulmuştur.

Hilal görünürlüğü koşulları

Genç ayın görülüp görülemeyeceği, gözlemcinin coğrafi konumu ve atmosferik koşullara bağlıdır. Grafik farklı görünürlük bölgelerini içerir:

Kırmızı bölge - gözlem imkansız. Bu bölgelerde Ay ya Güneş'ten önce batar ya da topo-sentrik konjüksiyon güneş batımından sonra gerçekleşir.
Mavi bölge - hilal yalnızca optik araçlarla görülebilir.
Mor bölge - gözlem optik araçlarla mümkündür. İdeal atmosferik koşullar altında ve deneyimli bir gözlemci çıplak gözle hilali görebilir.
Yeşil bölge - hilal çıplak gözle kolayca görülebilir.
⬜ Küçük renksiz bölgeler - Ay Güneş'ten sonra batar ve topo-sentrik konjüksiyon güneş batımından önce gerçekleşse de, hilal yeterince aydınlatılmamıştır ve optik yardımla bile görülemez.

Grafik, 60° kuzey enlemi ile 60° güney enlemi arasındaki bölgede genç ayın gözlemlenebilirliğini göstermektedir.

Ramazan'ın başlangıcı ve sonu nasıl doğru bir şekilde belirlenmelidir?

İslam, bir ayın başlangıcı ve sonunu belirlemede hilalin canlı gözlemesini esas alır. Modern Müslüman bilim adamları üç olası yaklaşım önermektedir:
1️⃣ Yerel ay gözlemine uymak (eğer bir ülkede hilal görüldüyse, yeni ay başlar).
2️⃣ Küresel ay gözlemine uymak (eğer dünyanın herhangi bir yerinde hilal görüldüyse, ay herkes için başlar).
3️⃣ Ay'ın gerçek görünürlüğünü dikkate alan astronomik hesaplamalara uymak (ancak sadece yeni ay değil!).
⚠ Önemli! Tatil tarihini yalnızca hesaplamalara dayanarak, gerçek gözlem olasılığı olmadan belirlemek kabul edilemez!

İslam, önceden belirlenmiş devlet tarihlerine değil, Ay'ın gerçek gözlemesine dayanmayı kesinlikle emreder. İşte ne oldu:

Ramazan 1 Mart 2025'te başlayamazdı, çünkü Ay görülemezdi.
30 Mart 2025'teki Üraza Bayramı imkansızdır, çünkü Ay gökyüzünde görünmeyecektir.
Bu tür tarih hataları ümmet içinde çelişkilere ve Sünnet'i ihlal etmeye yol açar.
Müslümanlar, İslami tarihlerin belirlenmesinde gerçek yönteme uyulmasını talep etmelidir.

Sonuç: Gerçek Sünnet'i takip etmenin en iyi yolu, Ay'ın gerçek görünümünü beklemek ve onun gözlemesini takip etmektir, önceden açıklanmış devlet tarihlerine körükörüne güvenmekten ziyade. Müslümanlar, Allah ve Peygamber Efendimizin ﷺ emirlerini doğru bir şekilde yerine getirebilmek için bu konular hakkında bilgi sahibi olmalıdır!

İslam'da bir ayın başlangıcını belirleme işlemi, hem dinî hem de bilimsel yaklaşımlar gerektiren karmaşık bir süreçtir. 30 Mart 2025 durumunda, astronomik veriler Üraza Bayramı'nın o gün kutlanamayacağını açıkça göstermektedir. Müslüman topluluklar ve dini liderler, hatalardan kaçınmak ve İslam prensiplerine uygun hareket etmek için tarih belirleme konusunda daha dikkatli bir yaklaşım sergilemelidir.

Müslüman ülkeler, anlaşmazlıklardan kaçınmak için tarih belirlemede birleşik bir yaklaşıma gitmelidir. Müslümanlar arasında astronomi ve İslam hukuku alanında eğitimin seviyesini artırmak, onların tarih belirleme sürecini daha iyi anlamalarını sağlayacaktır. Bu şekilde, yalnızca dini bilgi ve bilimsel verilerin bir kombinasyonu, İslami törenlerin ve tatillerin doğru bir şekilde yerine getirilmesini sağlayabilir.

Ramazan ve Üraza Bayramı tarihlerini yanlış belirleme sadece dini hükümleri ihlal etmekle kalmaz, aynı zamanda dini ve idari kurumlar hakkındaki güveni de zayıflatır. Gelecekte bu tür durumlardan kaçınmak için gelenekleri modern bilgiyle birleştirirken İslami öğretiye sadık kalmak gereklidir. Müslümanlar, gerçek bereketin Allah'ın iradesine uyarak, rahatlık veya politik hususlarla değil geldiğini hatırlamalıdır.

Ve tarihlerin doğru şekilde belirlenmesi sorumluluğu hepimizin üzerindedir. Allah Bilendir ve Hakimdir!

Problemet e përcaktimit të datave të fillimit Të Ramazanit dhe Fitër Bajramit...

Tematika e përcaktimit të fillimit dhe fundit të muajit Ramadan në kalendarin islame është një subjekt i diskutimeve serioze, veçanërisht kur datat zyrtare shpallen paraprakisht pa marrë parasysh vëzhgimet aktuale të Hënës. Në këtë artikull, ne do të analizojmë pse datat si 1 Mars 2025 për fillimin e Ramadanit dhe 30 Mars 2025 për festën Id al-Fitr ngrejnë dyshime të rëndësishme nga pikëpamja astronomike dhe ligjore fetare. Ne gjithashtu do të eksplorojmë se si parimet historike të vëzhgimit të Hënës lidhen me metodat moderne të llogaritjeve dhe vendimet administrative.

Lavdër për Allahun, të cilin ne lavdërojmë dhe nga ai kërkojmë ndihmë dhe falje. Ne kërkojmë mbrojtje nga Allahi nga e keqja e shpirtit tonë dhe veprimet e këqija. Kush Allahi e udhëzon, askush nuk mund ta çojë në gabim, dhe kush e lë, askush nuk mund ta drejtojë. Ne dëshmojmë se nuk ka zot tjetër përveç Allahut të vetëm, dhe dëshmojmë se Muhamedi është rob dhe profeti i Tij. Dhe pas kësaj:

Aspektet astronomike dhe sheriatake të përcaktimit të fillimit dhe fundit të Ramadanit

Pyetja e përcaktimit të fillimit dhe fundit të muajit Ramadan (dhe për rrjedhojë data e festës Id al-Fitr) është një nga më të rëndësishmet në kalendarin islame. Megjithatë, praktika moderne e shpalljes së datave të festave një vit më parë shkakton shumë debatime midis muslimanëve, veçanërisht kur këto data nuk përputhen me metodën tradicionale sheriatake të përcaktimit të fillimit të muajit përmes vëzhgimit të Hënës (hilalit).

Një nga parametrat kyç që ndikon në mundësinë e vëzhgimit të Hënës së re është "limiti i Danjonit". Ky limit tregon se segmenti i Hënës bëhet i padukshëm vizualisht nëse distanca këndore midis Diellit dhe Hënës është më pak se 5°. Ky parametër përkon me afër 10 orë ndryshim midis novocinit astronomik dhe perëndimit të Diellit. Nëse kjo kohë është më e shkurtër, muaji i ri fizikisht nuk mund të shihet as me teleskop. Novocini (konjunksioni) ndodh kur Hëna ndodhet pikërisht midis Tokës dhe Diellit. Në këtë moment, Hëna plotësisht errësohet dhe nuk shihet. Pas novocinit, Hëna fillon të largohet nga Dielli, dhe shfaqet segmenti i hëna (hilali). Për ta parë, duhet të kalojë kohë e mjaftueshme (zakonisht minimumi 10-15 orë pas novocinit).

Në rastin në shqyrtim, novocini më 29 Mars 2025 do të ndodhë në 13:58 sipas orës së Mekës. Perëndimi i Diellit në këtë periudhë në Mekë pritet të jetë rreth 18:00. Kështu, diferenca midis këtyre momenteve do të jetë vetëm 4 orë. Kjo do të thotë se segmenti i Hënës nuk do të shihet as me sy të lirë as edhe me teleskop. Prandaj, shpallja e datës 30 Mars 2025 si ditë e Id al-Fitr kundërshton si të dhënat astronomike ashtu edhe metodën profetike të përcaktimit të fillimit të muajit.

Problemi i ngjashëm i aplikohet edhe për fillimin e Ramadanit. Nëse hilali ishte fizikisht i padukshëm në ditën e fundit të Shkurtit 2025, atëherë muslimanët në fakt filluan agjërimin një ditë më herët se sa duhej. Kjo mund të thotë se dita e parë e agjërimit u kalua në ditën e dyshimit, 1 Mars (Yawm al-Shakk), e cila është e ndaluar në Islam. Shariati kërkon dëshmi të qarta dhe të padiskutueshme për fillimin e muajit Ramadan, i cili është ose vëzhgimi i hilalit ose përfundimi i xhamadhanit për 30 ditë.

Praktika aktuale e shpalljes së datave të festave islame një vit më parë, pa marrë parasysh vëzhgimin aktual të hilalit, çon në shkelje të gjerë të normave sheriatake. Datat duhet të përcaktohen vetëm pas konfirmimit real të shfaqjes së Hënës së re. Muslimanët, duke ndjekur datat e detyruara nga shteti, në fakt po shkojnë kundër Sunnitë së Profetit ﷺ, gjë që mund të sjellë pasoja shpirterore dhe fetare. Për të ruajtur frymën e vërtetë të Islâmit dhe për të ndjekur rrugën profetike, është e nevojshme të kthehemi në metodën tradicionale të konfirmimit të fillimit dhe fundit të muajve përmes vëzhgimit aktual të hilalit. Vetëm në këtë mënyrë muslimanët mund të jenë të sigurt në saktësinë e veprimeve të tyre dhe në marrjen e shpërblimeve nga Allah.

Qasja islame për përcaktimin e fillimit dhe fundit të muajit

Në Islam, fillimi i muajve në kalendarin lunar përcaktohet nga vëzhgimi i dukshëm i Hënës së re (al-hilal) pas perëndimit të Diellit. Kjo bazohet në hadithet e Profetit ﷺ: "Agjëroni kur e shihni (muajin), dhe ndaloni agjërimin kur e shihni. Nëse ju fshehet nga rehat, atëherë plotësoni (muajin e Xhamadanit) deri në 30 ditë." (Buhari, 1909; Muslim, 1081). Nga ky hadith është e qartë se sharia kërkon vëzhgimin aktual të Hënës, jo thjesht llogaritjet astronomike apo vendimet e shtetit.

Megjithatë, në vitet e fundit, shumë vende dhe autoritete fetare kanë filluar të caktojnë datat e Ramadanit dhe Id al-Fitr paraprakisht, bazuar vetëm në llogaritje. Kjo shkon kundër Sunnës së Profetit ﷺ, sepse llogaritjet mund të tregojnë kohën e novocinit, por nuk mund të garantojnë se Hëna në të vërtetë do të shihet.

Gabimet në përcaktimin e datave dhe pasoja të tyre

Shkelje e Sunnës: Kur datat shpallen paraprakisht pa marrë parasysh vëzhgimin aktual, kjo shkon kundër udhëzimeve direkte të Profetit ﷺ dhe çon në moszbato të normave të paracaktuara.

Ndarja e umetit: Vendet e ndryshme, duke ndjekur vendimet politike ose administrative, fillojnë agjërimin dhe festojnë Id al-Fitr në ditë të ndryshme. Kjo shkon kundër parimit të unitetit të muslimanëve.

Agjërim i mundshëm i pavlefshëm: Nëse muslimanët filluan agjërimin një ditë më herët, domethënë në ditën e 30-të të Shabanit (Yawm al-Shakk - "dita e dyshimit"), agjërimi i tyre në atë ditë mund të konsiderohet i pavlefshëm, sepse në hadith thuhet: "Mos agjëroni në ditën e dyshimit." (Ahmad, 22818; At-Tirmidhi, 686).

Diskreditimi i autoriteteve fetare: Kur liderët shpirtëror pranojnë llogaritjet e shtetit pa marrë parasysh normat islame, kjo dobëson autoritetin e tyre në sytë e besimtarëve.

Mundësia e vëzhgimit të muajit të ri (28 Shkurt – 1 Mars 2025)

Konjunksioni gjeocentrik (novocini astronomik) ndodhi, në premte, 28 Shkurt 2025, në 00:45 sipas orës universale (UT). Vëzhgimi i segmentit të ri të Hënës më 28 Shkurt 2025 (premte) dhe 1 Mars 2025 (shtunë) është paraqitur në grafikë, të krijuar me programin Accurate Times nga Mohammad Odeh, sipas kriterit të Odeh.

Kushtet për dukshmërinë e segmentit të Hënës

Mundësia për të parë muajin e ri varet nga pozicioni gjeografik i vrojtuesit dhe kushtet atmosferike. Grafiku përfshin zona me dukshmëri të ndryshme:

Zona e kuqe – vëzhgimi është e pamundur. Në këto zona, Hëna ose perëndon para Diellit, ose konjunksioni topocentrik ndodh pas perëndimit të Diellit.
Zona blu – segmenti i Hënës mund të shihet vetëm me anë të pajisjeve optike.
Zona purpur – vëzhgimi është i mundur me pajisje optike. Nën kushte atmosferike ideale dhe me përvojë, vrojtuesi mund ta shohë segmentin e Hënës me sy të lirë.
Zona e gjelbër – segmenti i Hënës është i lehtë për tu parë me sy të lirë
⬜ Zona të vogla të pangjyrosura – megjithëse Hëna perëndon pas Diellit dhe konjunksioni topocentrik ndodh para perëndimit të Diellit, segmenti i Hënës nuk është i mjaftueshëm i ndriçuar për t'u parë madje me ndihmë optike.

Grafiku tregon mundësinë e vëzhgimit të muajit të ri në territorin midis 60° gjerësie veriore dhe 60° gjerësie jugore.

Konjunksioni gjeocentrik (novocini astronomik) do të ndodhë, İnşallah, në shtunë, 29 Mars 2025, në 10:58 sipas orës universale (UT). Vëzhgimi i segmentit të ri të Hënës më 29 Mars 2025 (shtunë) dhe 30 Mars 2025 (e diel) është paraqitur në grafikë, të krijuar me programin Accurate Times nga Mohammad Odeh, sipas kriterit të Odeh.

Kushtet për dukshmërinë e segmentit të Hënës

Mundësia për të parë muajin e ri varet nga pozicioni gjeografik i vrojtuesit dhe kushtet atmosferike. Grafiku përfshin zona me dukshmëri të ndryshme:

Zona e kuqe – vëzhgimi është e pamundur. Në këto zona, Hëna ose perëndon para Diellit, ose konjunksioni topocentrik ndodh pas perëndimit të Diellit.
Zona blu – segmenti i Hënës mund të shihet vetëm me anë të pajisjeve optike.
Zona purpur – vëzhgimi është i mundur me pajisje optike. Nën kushte atmosferike ideale dhe me përvojë, vrojtuesi mund ta shohë segmentin e Hënës me sy të lirë.
Zona e gjelbër – segmenti i Hënës është i lehtë për tu parë me sy të lirë.
⬜ Zona të vogla të pangjyrosura – megjithëse Hëna perëndon pas Diellit dhe konjunksioni topocentrik ndodh para perëndimit të Diellit, segmenti i Hënës nuk është i mjaftueshëm i ndriçuar për t'u parë madje me ndihmë optike.

Grafiku tregon mundësinë e vëzhgimit të muajit të ri në territorin midis 60° gjerësie veriore dhe 60° gjerësie jugore.

Si duhet përcaktuar korrekt fillimi dhe fundi i Ramadanit?

Islam parashikon vëzhgimin e drejtpërdrejtë të hilalit si metodë kryesore për përcaktimin e fillimit dhe fundit të muajit lunar. Shkencëtarët musliman modernë ofrojnë 3 qasje të mundshme:

1️⃣ Të ndjeket vëzhgimi lokal i Hënës (nëse në një vend të caktuar është parë hilali, atëherë fillon muaji i ri).
2️⃣ Të ndjeket vëzhgimi global i Hënës (nëse hilali është parë në çdo pikë të botës, atëherë muaji fillon për të gjithë).
3️⃣ Të ndjeket llogaritjet astronomike duke marrë parasysh dukshmërinë aktuale të Hënës (por jo thjesht novocinin!).
⚠ E rëndësishme! Nuk lejohet të caktohet data e festës vetëm me llogaritje pa mundësi për vëzhgim real!

Islam rregullon me rigorozitet që të orientohemi në vëzhgimin real të Hënës dhe jo në datat e paracaktuar nga shteti. Dhe kjo është ajo që ka ndodhur:
Ramadan nuk mund të ketë filluar më 1 Mars 2025, sepse Hëna nuk ishte e dukshme.
Id al-Fitr më 30 Mars 2025 është e pamundur, sepse segmenti i Hënës thjesht nuk do të shfaqet në qiell.
Gabimet e tilla në datat çojnë në kundërshtime brenda umetit dhe në shkelje të Sunnës.
Muslimanëve u kërkohet të ndjekin metodën autentike për përcaktimin e datave islame.

Përfundim: Mënyra më e mirë për të ndjekur Sunnën e vërtetë është të prisni për shfaqjen aktuale të Hënës dhe të ndiqni vëzhgimin e saj, në vend që t'i besoni verbër datave të shpallura paraprakisht nga shteti. Muslimanët duhet të jenë të informuar për këto çështje për t’i ndjekur urdhërat e Allahut dhe të Profetit ﷺ në mënyrë korrekte!

Përfundim

Përcaktimi i fillimit të muajit lunar në Islam është një proces i komplikuar që kërkon një qasje të dyfishtë, fetare dhe shkencore. Në rastin me 30 Mars 2025, të dhënat astronomike tregojnë qartë se Id al-Fitr nuk mund të festohet në atë ditë. Bashkësitë muslimane dhe liderët fetarë duhet të qasen me kujdes në pyetjen e përcaktimit të datave, për të shmangur gabimet dhe për t’i zbatuar urdhërat e Islâmit.

Vendet muslimane duhet të strehojnë për një qasje të unifikuar në përcaktimin e datave, për të shmangur mosmarrëveshjet. Është e nevojshme të rritet niveli i arsimit midis muslimanëve në fushën e astronomisë dhe të ligjit islame, në mënyrë që ata të kuptojnë më mirë procesin e përcaktimit të datave. Kështu, vetëm kombinimi i njohurive fetare dhe të dhënave shkencore mund të sigurojë zbatimin e saktë të ceremonive dhe festave islame.

Gabimet në përcaktimin e datave të Ramadanit dhe Id al-Fitr jo vetëm që shkelin urdhërat fetare, por edhe nënvlerësojnë besnikërinë ndaj institucioneve fetare dhe administrative. Për të shmangur situatat e tilla në të ardhmen, është e nevojshme të kombinohen traditat me njohuritë moderne, duke mbajtur besnikëri ndaj mësimeve të Islâmit. Muslimanët duhet të mbajnë mend se beku i vërtetë vjen vetëm përmes zbatimit të Vullnetit të Allahut, jo përmes përpikmërisë apo konsideratave politike.

Dhe përgjegjësia për përcaktimin e saktë të datave qëndron mbi të gjithë ne. Allah është Ai që e di dhe është i urtë!